DIASKEDASI.INFO

Η διασκέδαση On Line

Βασίλης Τσιτσάνης, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς συνθέτες, στιχουργούς και τραγουδιστές του 20ού αιώνα

VASILIS TSITSANIS 5

Βασίλης Τσιτσάνης

Ο Βασίλης Τσιτσάνης ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς συνθέτες, στιχουργούς και τραγουδιστές του 20ού αιώνα, του οποίου τραγούδια ακούγονται μέχρι και σήμερα. Ήταν μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. (Τρίκαλα, 18 Ιανουαρίου 1915 - Λονδίνο, 18 Ιανουαρίου 1984)

Ο Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 18 Ιανουαρίου 1915 από Ηπειρώτες γονείς. Από μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική και έμαθε μαντολίνο, βιολί και μπουζούκι.

Το φθινόπωρο του 1936 ο Τσιτσάνης ήρθε στην Αθήνα με κύριο σκοπό να σπουδάσει στη Νομική, αλλά γρήγορα τον κέρδισε η μουσική. Οι πρώτες του επιρροές είναι τα τραγούδια του Βαγγέλη Παπάζογλου και του Μάρκου Βαμβακάρη. Η πρώτη του εμφάνιση έγινε στο μαγαζί «Μπιζέλια». Σύντομα γνώρισε τον Δημήτρη Περδικόπουλο, που τον πήγε στην Odeon, όπου ηχογράφησε τα πρώτα του τραγούδια. Το «Σ’ έναν τεκέ μπουκάρανε» είναι η πρώτη ηχογράφηση του Τσιτσάνη.

Την περίοδο 1937-1940 έγραψε τραγούδια που ηχογράφησε με τις φωνές του Περδικόπουλου και άλλων τραγουδιστών εκείνης της εποχής, όπως του Στράτου Παγιουμτζή, του Μάρκου Βαμβακάρη και του Στελλάκη Περπινιάδη, με τους οποίους σε πολλές ηχογραφήσεις ο Τσιτσάνης συμμετείχε σαν δεύτερη φωνή.

VASILIS TSITSANIS 2

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ο Τσιτσάνης έμεινε στη Θεσσαλονίκη, όπου για ένα διάστημα τεσσάρων ετών (1942–1946) είχε δικό του μαγαζί, το «Ουζερί ο Τσιτσάνης» στην οδό Παύλου Μελά 22, που έγινε διάσημο. Εκεί έγραψε μερικά από τα καλύτερα τραγούδια του, τα οποία ηχογραφήθηκαν μετά τη λήξη του πολέμου, όπως την «Συννεφιασμένη Κυριακή».

Τον Ιούλιο του 1942 παντρεύτηκε τη Ζωή Σαμαρά από τα Γρεβενά, όντες αρραβωνιασμένοι επί 19 μήνες. Κουμπάρος ήταν ο προσωπικός φίλος του Τσιτσάνη Νικόλαος Μουσχουντής, ο οποίος ήταν και διοικητής Χωροφυλακής της Θεσσαλονίκης, αλλά και θαυμαστής του έργου τού Τσιτσάνη και γενικώς του ρεμπέτικου τραγουδιού. Απέκτησε μια κόρη, τη Βικτώρια και ένα γιο, τον Κώστα.

Το 1946 επέστρεψε στην Αθήνα και άρχισε να ηχογραφεί ξανά. Δίπλα του έγιναν ευρέως γνωστές, τραγουδίστριες όπως η Σωτηρία Μπέλλου, η Ιωάννα Γεωργακοπούλου, η Μαρίκα Νίνου, αλλά και ο τραγουδιστής Πρόδρομος Τσαουσάκης.

Το 1947 η Σωτηρία Μπέλλου προσελήφθη ως τραγουδίστρια στο κέντρο διασκέδασης της Αθήνας όπου εμφανιζόταν ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο οποίος και την ανακάλυψε ως ιδιαίτερη φωνή. Το 1948 μια ομάδα φανατικών ακροδεξιών εισήλθαν στο χώρο που τραγουδούσε και την ξυλοκόπησαν βαριά με το χαρακτηρισμό «Βουλγάρα» (κομμουνίστρια), χωρίς ούτε οι μουσικοί και ούτε ίδιος ο Τσιτσάνης να τολμήσουν να σηκωθούν από τις καρέκλες τους.

Τα επόμενα χρόνια ο Τσιτσάνης γνώρισε ευρύτατη αποδοχή. Ειδικά μετά την πτώση της Χούντας, είχε ξεκινήσει συναυλίες σε στάδια και ανοιχτούς χώρους, κάτι που συνέβαινε πρώτη φορά για λαϊκά τραγούδια. Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση σε ανοιχτό χώρο, ήταν σε τιμητική εκδήλωση του Δήμου Νίκαιας, σε συνεργασία του δημάρχου Στέλιου Λογοθέτη με τον Μίκη Θεοδωράκη για τη διοργάνωση του πρώτου πολιτιστικού καλοκαιριού στην Ελλάδα.

VASILIS TSITSANIS 1

Ο Βασίλης Τσιτσάνης ήταν στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου και ο αγαπημένος του μουσικός. Υπήρξε μεγάλος λάτρης του Άρη Θεσσαλονίκης, αλλά και του ιστορικού ποδοσφαιρικού Α.Ο. Τρίκαλα, πηγαίνοντας συχνά στο γήπεδο.

Πέθανε στις 18 Ιανουαρίου το 1984 (στα γενεθλια του) από καρκίνο στο Λονδίνο και κηδεύτηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Προς τιμήν του ο Δήμος Γλυφάδας μετονόμασε την οδό Βάου σε οδό Βασίλη Τσιτσάνη γιατί κατοικούσε στη Γλυφάδα στη συγκεκριμένη οδό.

Αποτίμηση
Κατά τον μουσικολόγο Λάμπρο Λιάβα, ο Τσιτσάνης, «έβγαλε το λαϊκό τραγούδι από τα όρια του περιθωρίου, όπου το είχαν τάξει τα αντικοινωνικά και ανατολίτικα στοιχεία του, για να το εντάξει στην καινούργια κοινωνική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ελλάδος. Καθιέρωσε νέο ύφος παιξίματος και τραγουδιού με τον εξευρωπαϊσμό-συγκερασμό των κλιμάκων, αρμονίες με δεύτερες και τρίτες φωνές, εμπλουτισμένη ενορχήστρωση και καινοτομίες στην ποιητική δομή, όπου για πρώτη φορά το λαϊκό τραγούδι απoμακρύνθηκε από τις παραδοσιακές φόρμες του δίστιχου επισημοποιώντας το ρόλο του ρεφρέν».

VASILIS TSITSANIS 4

Προπολεμική δισκογραφία
Το 1994 εκδόθηκε το βιβλίο του Θεσσαλονικού ποιητή και μελετητή του ρεμπέτικου Ντίνου Χριστιανόπουλου Ο Βασίλης Τσιτσάνης και τα πρώτα τραγούδια του (1932-1946) (εκδ. Διαγωνίου, 1994). Ατυχώς, όμως, διαπιστώθηκε ότι η -πολύτιμη, αναμφισβήτητα, ως πρώτη προσπάθεια στον τομέα αυτό και, βεβαίως, εξαιρετικά κοπιώδης- εργασία του Ντίνου Χριστιανόπουλου και ελλιπής ήτανε και πολλά λάθη είχε (ένα βασικό, π.χ. αρχίζει αναφέροντας ότι ο Τσιτσάνης γεννήθηκε το 1917, όταν είναι βεβαιωμένο ότι ο Τσιτσάνης γεννήθηκε το 1915. Αυτό οδήγησε τον Ντίνο Χριστιανόπουλο σε πολλά σφάλματα χρονολόγησης).

Ο έλεγχος, όμως, των λαθών και των ελλείψεων της καταγραφής Χριστιανόπουλου μπόρεσε να γίνει χάρη σε δύο εκδόσεις, ενός βιβλίου και μίας σειράς δίσκων, που κυκλοφόρησαν επίσης το 1994.

Το βιβλίο του Διονύση Μανιάτη Βασίλης Τσιτσάνης - Ο ατελείωτος (εκδ. Πιτσιλός, 1994) και οι δίσκοι Δισκογραφία Τσιτσάνη Νο 1-10, Minos-EMI, σε επιμέλεια Βασίλη Χριστιανού.

Έτος Τίτλος Αριθμός καταλόγου Πληροφορίες
1936 Σ' Ένα Τεκέ Σκαρώσανε Odeon 1929 Με τη Γεωργία Μηττάκη.

1936 Πικρός Είναι Ο Πόνος Μου
Μαντήλι Χρυσοκεντημένο Odeon 1990 Και τα δύο με την Ελβίρα Κάκκη, ψευδώνυμο της Ισπανίδας υψιφώνου Ελβίρας ντε Ιντάλγκο, που ζούσε στην Ελλάδα και υπήρξε για ένα διάστημα δασκάλα της Μαρίας Κάλλας.

1937 Να Γιατί Περνώ Odeon 7005 Με τους Μάρκο Βαμβακάρη και Σοφία Καρίβαλη.

1937 Μαριώ Και Μανάβης
Γκουβενάντα Columbia 6305 Με τον Δημήτρη Περδικόπουλο.

1937 Για Σένα Ξενυχτώ
Τα Χάνω Σαν Σε Βλέπω Columbia 6344 Με τον Στελλάκη Περπινιάδη.

1937 Όλα Τα Έχω Βαρεθεί (Είμαι Παιδάκι Με Ψυχή)
Ξελογιάστρα Odeon 7068 & His Master's Voice 2438 Με τον Δ. Περδικόπουλο και τα δύο, αλλά ταυτόχρονα και με τους Στ. Περπινιάδη-Π. Χρυσίνη.

1937 Ο Τσιτσάνης Στο Μόντε Κάρλο
Τρικαλινή Τσαχπίνα HMV 2448 Το πρώτο τραγούδι με τους Στράτο Παγιουμτζή-Στ. Περπινιάδη και το δεύτερο με τους Σ. Περπινιάδη-Π. Χρυσίνη.

1937 Με Θαμπώνουν Οι Ματιές Σου
Με Λικέρ Και Με Σαμπάνια Parlophone 21936 Με τον Δ. Περδικόπουλο.

1938 Θα 'Ρθω Μια Γλυκιά Βραδιά (Μια Χιονισμένη Νύχτα)
Σ' Αυτόν Τον Κόσμο Δυστυχής Columbia 6357 Το πρώτο με τον Στρ. Παγιουμτζή και το δεύτερο με τους Στ. Περπινιάδη-Π. Χρυσίνη.

1938 Η Ξενητιά
Το Τρελοκόριτσο Odeon 7095 Και τα δύο με τον Απόστολο Χατζηχρήστο.

1938 Σήμερα Ξύπνησα Πρωί Odeon 7107 Το αναφέρει ο Δ. Μανιάτης, μαζί με την Πλακιώτισσα του Α. Παγκαλάκη, στον ίδιο δίσκο, με ερμηνευτή τον Παγιουμτζή. Αγνοούνται λοιπά στοιχεία.

1938 Πολίτισσα
Τι Θέλεις Από Μένα HMV 2484 Το πρώτο με τους Δ. Περδικόπουλο-Π. Χρυσίνη και το δεύτερο με τον Σ. Περπινιάδη.

1938 Παρηγοριά Τα Μάτια Σου
Δεν Το 'Πα Το Παράπονο HMV 2523 Και τα δύο με τον Δημήτρη Ρουμελιώτη.

1938 Η Μικρή Των Ποδαράδων Columbia 6432 Με τον Δ. Περδικόπουλο.

1938 Απόψε Να Μην Κοιμηθείς HMV 2538 Με τους Ρίτα Αμπατζή-Σ. Περπινιάδη.

1938 Ο Ασυρματιστής (Στο Τάγμα Τηλεγραφητών)
Από Σένα Τι Ζηλεύω Odeon 7127 Και τα δύο με τους Περδικόπουλο-Τσιτσάνη.

1938 Βασίλω
Δυο Χρόνια Σ' Αγαπώ Odeon 7139 Και τα δύο με τον Δ. Περδικόπουλο.

1938 Μπράβο Σου Πως Με Δουλεύεις
Τσιγγάνα Μου Γλυκιά Odeon 7181 Και τα δύο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1938 Στα Ταβερνία Θα Τριγυρνώ
Στης Σαλονίκης Τα Στενά Odeon 7182 Και τα δύο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1938 Μαριώ (Η Μαριγώ)
Χορός Πολίτικος Odeon 7214 Το πρώτο με τον Σ. Παγιουμτζή. Το δεύτερο είναι ορχηστρικό.

1938 Κάποτε Ζήλεψα
Μελαχρινή Κοπέλα Odeon 7222 Και τα δύο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1938 Πάνε Τα Παλιά
Προξενεύουν Τον Σταμάτη Odeon 7248 Και τα δύο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1938 Αγαπώ Μια Παντρεμένη
Μαζί Σου Εγώ Που Τα 'Μπλεξα Odeon 7254 Και τα δύο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1938 Μια Νύχτα Στο Πασαλιμάνι
Οι Μερακλήδες Odeon 7287 Και τα δύο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1938 Θα Ρωτήσω Τη Μαμά Σου
Μες Στην Πολλή Σκοτούρα Μου HMV 2540 Το πρώτο με τους Σ. Παγιουτμζή-Σ. Περπινιάδη και το δεύτερο με τον Σ. Παγιουμτζή.

1939 Αρχόντισσα Columbia 6440 Ηχογραφήθηκε τον Δεκέμβριο του 1938 και κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1939 με τους Παγιουμτζή-Περπινιάδη. Στην άλλη πλευρά η Βαγγελίτσα του Γιάννη Παπαϊωάννου.

1939 Ο Γάμος Του Τσιτσάνης
Ατελείωτο Columbia 6449 Το πρώτο με τους Παγιουμτζή-Περπινιάδη, ηχογραφήθηκε τον Δεκέμβριο του 1938 και κυκλοφόρησε σε δίσκο τον Φεβρουάριο του 1939 μαζί με το δεύτερο. Το Ατελείωτο είναι σέρβικος. Σόλο μπουζούκι ο Τσιτσάνης.

1939 Τα Βελούδινα Μάτια Σου Columbia 6451 Με τον Σ. Παγιουμτζή, ηχογραφήθηκε τον Δεκέμβριο του 1938 και κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1939.

1939 Φάνταζες Σαν Πριγκιπέσσα
Είσαι Αριστοκράτισσα Κι Ωραία Odeon 7322 Το πρώτο με τους Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Χατζηχρήστο. Το δεύτερο με τον Απ. Χατζηχρήστο.

1939 Την Ομορφιά Σου Έχασες
Πάνε Τα Λεφτά Μου HMV 2571 Το πρώτο με τους Παγιουμτζή-Περπινιάδη. Το δεύτερο με τους Περπινιάδη-Τσιτσάνη (υπογραφή Δ. Περδικόπουλος)

1939 Δεν Σε Θέλω Πια
Τώρα Γυρνάς Τις Γειτονιές HMV 2600 Το πρώτο με τον Σ. Περπινιάδη. Το δεύτερο με τους Παγιουμτζή-Περπινιάδη.

1939 Μηχανικά Με Μπέρδεψες (Μεγάλο Πόνο Μου 'Βαλες)
Καλαμπακιώτισσα HMV 2610 Και τα δύο με τον Παγιουμτζή.

1939 Ο Σακαφλιάς
Ταταυλιανό HMV 2628 Το πρώτο με τον Παγιουμτζή. Το δεύτερο οργανικό.

1939 Οι Φιλενάδες HMV 2629 Με την Ιωάννα Γεωργακοπούλου και τον Στ. Χρυσίνη.

1939 Μικρή Μικρή Σ' Αγάπησα
Σκληρόκαρδη HMV 2637 Και τα δύο με την Νταίζη Σταυροπούλου.

1939 Θα Προτιμήσω Θάνατο (Όταν Γυρνάς Και Με Κοιτάς)
Τα Παντρεμενάδικα HMV 2645 Το πρώτο με τους Ντ. Σταυροπούλου-Χ. Μαυρίδη. Το δεύτερο με την Ντ. Σταυροπούλου.

1939 Αφού Μ' Αρέσει Να Γυρνώ
Είσαι Σαν Νεράιδα HMV 2655 Το πρώτο με την Ντ. Σταυροπούλου. Το δεύτερο με τους Ντ. Σταυροπούλου-Χρ. Μαυρίδη.

1939 Νταίζη
Σε Φίνο Ακρογιάλι (Παραγουάη) Columbia 6479 Το πρώτο με τον Παγιουμτζή. Το δεύτερο με τους Παγιουμτζή-Περπινιάδη.

1939 Σε Περιμένουνε, Σε Συζητούνε
Να Πάμε Για Τη Βούλα (Το Φιλί Δεν Είναι Κρίμα) Columbia 6488 Το πρώτο με τον Παγιουμτζή. Το δεύτερο με τους Παγιουμτζή-Περπινιάδη.

1939 Η Μάγισσα Της Αραπιάς
Μια Βίλλα Εγώ Θα Σου 'Χτιζα HMV 2657 Και τα δύο με τον Παγιουμτζή.

1939 Θα Βρω Μιαν Άλλη Με Καρδιά HMV 2666 Με την Ντ. Σταυροπούλου.

1939 Ματσαράγκα (Στου Αλευρά Τη Μάντρα)
Καμαριέρα HMV 2667 Και τα δύο με τον Παγιουμτζή.

1939 Ο Τσιτσάνης Στη Ζούγκλα
Σέρβικο Columbia 6511 Το πρώτο με τον Παγιουμτζή. Το δεύτερο οργανικό, σόλο μπουζούκι ο Τσιτσάνης.

1940 Την Κυριακή Το Δειλινό
Δώδεκα Η Ώρα (Μαριώ) Columbia 6528 Και τα δύο με τον Παγιουμτζή. Ο δίσκος ηχογραφήθηκε τον Νοέμβριο του 1939 αλλά κυκλοφόρησε στις αρχές του 1940.

1940 Το Κατσαρό Σου Το Μαλλί
Τρικαλινό Ζεϊμπέκικο Το πρώτο με τον Παγιουμτζή. Ηχογραφήθηκε στα τέλη του 1939 αλλά κυκλοφόρησε το 1940 μαζί με το δεύτερο. Το Τρικαλινό Ζεϊμπέκικο είναι σόλο μπουζούκι. Ηχογραφήθηκε κατά τους συλλέκτες Κομίνια και Χριστιανό το 1939, κατά τον Χατζηδουλή το 1940.

1940 Το Σύρε Κι Έλα Αρχήνισα Columbia 6535 Με τον Παγιουμτζή. Το τραγούδι αυτό φέρεται σε πολλές εκδόσεις ως ηχογραφημένο το 1947, αλλά η συνύπαρξή του σε δίσκο με το αναμφισβήτητα προπολεμικό Το Κατσαρό Σου Το Μαλλί, καθώς και η ετικέτα του δίσκου, βεβαιώνουν ότι είναι προπολεμικό του 1940 (κατά τον Δ. Μανιάτη ηχογραφήθηκε τον Μάιο και κυκλοφόρησε στις 7 Ιουνίου 1940)

1940 Σαν Εγγλέζα Να Φερθείς HMV 2640 Ο Μανιάτης, σελ. 195, αναφέρει πως στην ετικέτα του δίσκου το τραγούδι αποδίδεται στον Παγιουμτζή, που το τραγουδάει. Το θεωρεί ηχογράφηση του 1940. Ο Β. Χριστιανός (CD Τα Προπολεμικά) αφ' ενός αναφέρει "Στίχοι-μουσική: Α. Πετροπουλέα", αφ' ετέρου μαρτυρεί ότι ο Τσιτσάνης συχνά του μιλούσε γι' αυτό το χαμένο τραγούδι του.

1940 Χαρέμια Με Διαμάντια
Σε Ζηλεύω, Σε Πονώ Columbia 6546 Και τα δύο με τον Παγιουμτζή. Κυκλοφορία: Ιούνιος 1940.

1940 Γι' Αυτά Τα Μαύρα Μάτια Σου
Φίνα Θα Την Περνάμε Columbia 6547 Το πρώτο με τον Στέλιο Κερομύτη. Το δεύτερο με την Ντ. Σταυροπούλου.

1940 Ο Κόσμος Απ' Τη Ζήλεια Του
Τ' Άδικο Ο Θεός Δεν Θέλει Columbia 6556 Το πρώτο με τους Παγιουμτζή-Κερομύτη. Το δεύτερο με τον Παγιουμτζή.

1940 Για Μια Ξανθούλα
Ζωίτσα Μου Columbia 6566 Και τα δύο με τον Παγιουμτζή.

1940 Μπατίρης
Μ' Ένα Πικρό Αναστεναγμό HMV 2695 Το πρώτο με τους Κερομύτη-Γεωργακοπούλου. Το δεύτερο με τον Στελλάκη Περπινιάδη. Αυτές είναι οι τελευταίες ηχογραφήσεις του Τσιτσάνη πριν από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο: ηχογραφήθηκαν την παραμονή της κήρυξης του πολέμου, στις 27 Οκτωβρίου 1940.