DIASKEDASI.INFO

Μίνως Αργυράκης

Ο Μίνως Αργυράκης (Σμύρνη, 26 Φεβρουαρίου 1920 - Αθήνα, 26 Μαΐου 1998) ήταν Έλληνας ζωγράφος, σκιτσογράφος και σκηνογράφος του θεάτρου.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1920. Μερικούς μήνες αργότερα ο πατέρας του, πλούσιος τραπεζίτης και αρχηγός μιας από τις προσκοπικές ομάδες του Αϊδινίου, έπεσε θύμα της τουρκικής θηριωδίας. Η μητέρα του Γαλάτεια, με τα δυο της μωρά, κατέφυγε στην οικογένειά της στη Σμύρνη. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή, σε ηλικία τριάμιση ετών, ο Αργυράκης βρέθηκε πρόσφυγας στον Βύρωνα μαζί με την μητέρα του, την γιαγιά του και τον αδελφό του. Με την φροντίδα της Πηνελόπης Δέλτα, φοίτησε στο Κολέγιο του Ψυχικού. Προσπάθησε δύο φορές να γίνει δεκτός από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά χωρίς επιτυχία. Αναγκαστικά, στράφηκε προς την Ανωτάτη Εμπορική Σχολή (σημερινό Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Έλαβε μαθήματα ζωγραφικής από τον Γιάννη Τσαρούχη, που ήταν προσωπικός του φίλος. Ο ίδιος επίσης ισχυρίζονταν πως υπήρξε μαθητής του Κόντογλου, του Θεόφιλου και του Παρθένη. Έκανε παρέα με άλλους πολύ γνωστούς συνομήλικούς του, όπως ο Γιάννης Μόραλης, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Νίκος Γκάτσος.

Παράλληλα με την ζωγραφική, ασχολήθηκε από πολύ νωρίς και με το σκίτσο και την δημοσιογραφία. Κατά την περίοδο της Κατοχής, κατατάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Με τους αντάρτες περιήλθε τα βουνά της Ευρυτανίας, ενώ μετά τα Δεκεμβριανά βρέθηκε κρατούμενος στο στρατόπεδο της Ελ-Ντάμπα.
Το 1948 και το 1951, συμμετείχε στις πανελλήνιες εκθέσεις ζωγραφικής ενώ το 1957 στο Διεθνές Φεστιβάλ Νεότητας της Μόσχας και στην Μπιενάλε Σχεδίου στο Ταλεντίνο της Ιταλίας. Ταυτοχρόνως δημοσίευε κείμενα και σκίτσα σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής (Ελληνική Δημιουργία, Ελευθερία, και αργότερα Αυγή, Καθημερινη.). Υπήρξε μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας «Αρμός» από το 1949 ως το 1953 (χρονιά που ο Αρμός διέκοψε τη δράση του).
Το 1952 παντρεύεται την πρώτη του γυναίκα, την πιανίστα Ελένη Σαράντη, και γεννιέται η πρώτη κόρη του, Μαρία. Φεύγει αμέσως για το Λονδίνο όπου εργάζεται για λίγο ως δημοσιογράφος στο BBC μαζί με τον Νάνο Βαλαωρίτη.
Το 1955 παντρεύεται τη δεύτερή του γυναίκα, τη ζωγράφο Jenny Tempest-Radford και γεννιέται η δεύτερη κόρη του, Madaleine.

Το 1956 συνεργάζεται με το Βασιλικό Θέατρο για τα σκηνικά του έργου Ο Ανδροκλής και το Λιοντάρι, του Τζωρτζ Μπέρναρ Σω. Το 1957 εξέδωσε το πρώτο του λεύκωμα με σκίτσα της περιόδου 1948-1957 με τίτλο Οδός Ονείρων, «μια αιχμηρή, καυστική, κοινωνική σάτιρα της Ελλάδας του '50, που περιέχει πολλά μυθολογικά στοιχεία, αλλά αποπνέει και έναν έντονο λυρισμό». Μετά από ένα ταξίδι στην Νέα Υόρκη γνωρίζει την "τρίτη του γυναίκα" και σύντροφό του, την ποιήτρια και μεταφράστρια Αμυ Μιμς με την οποία αποκτά την τρίτη κόρη του, Ελένη-Μόιρα.

Στις αρχές της δεκαετίας το '60 συμμετείχε στην καλλιτεχνική «Ομάδα Τέχνης α». Ο Μάνος Χατζιδάκις, γοητευμένος από το λεύκωμα της Οδού Ονείρων, το μετέτρεψε στην ομώνυμη μουσική επιθεώρηση Οδός Ονείρων, η οποία παρουσιάστηκε στο θέατρο «Μετροπόλιταν» της Αθήνας το 1962 με την συνεργασία του ίδιου του Αργυράκη (σκηνικά, κοστούμια, και στίχοι ενός τραγουδιού), του σκηνοθέτη Αλέξη Σολωμού και του ηθοποιού Δημήτρη Χορν.
Το 1963 πραγματοποίησε έκθεση στην γκαλερί «Ζυγός», με κύριο θέμα την εισβολή των ξένων (τουριστών και μη) και την αλλαγή της κοινωνίας στην μεταπολεμική Ελλάδα. Το ίδιο έτος υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη.
Το καλοκαίρι του 1963 ο Αργυράκης συνεργάζεται ως σκηνογράφος στη Μαγική Πόλη (Μάνος Χατζιδάκις - Μίκης Θεοδωράκης), στο θέατρο Παρκ.
Το 1964 εξέδωσε από τον εκδ. οίκο Γαλαξία μια συλλογή άρθρων και σκίτσων δημοσιευμένων στην εφ. Ελευθερία Ο Γύρος του Κόσμου, και από τις εκδόσεις Θεμέλιο του Δημήτρη Δεσποτίδη το λεύκωμα Η Πολιτεία έπλεε εις την Μελανόλευκον, έργο του 1958, στο Λονδίνο.

Λίγο πριν από την δικτατορία, δημιούργησε με τον Τσαρούχη και τον Ευγένιο Σπαθάρη, την «Κιβωτό της Άμυ», έναν χώρο καλλιτεχνικού πειραματισμού, στην Πλάκα, όπου γίνονταν διάφορα χάπενινγκ με λόγους και μουσικοχορευτικά δρώμενα.

To 1967 συμμετέχει στα γυρίσματα της ταινίας Oedipus the King (1968) του Philip Saville ως μέλος του χορού.

Η χούντα έκλεισε την «Κιβωτό της Άμυ» με την δικαιολογία πως δεν διέθετε άδεια «μετά μουσικών οργάνων», και ο Αργυράκης έφυγε εκτός Ελλάδας. Σταθμοί του η Κύπρος, το Λονδίνο, το Παρίσι, ενώ το 1969 εγκαθίσταται για λίγο στην Κοπεγχάγη με την "τέταρτη γυναίκα" και σύντροφό του, νηπιαγωγό-ερασιστέχνη ηθοποιό Janne Sylvester. Εκεί, το ίδιο χρόνο, ανέβασε μια δική του σατιρική επιθεώρηση, το Sexagon, όπως και τις Θεσμοφοριάζουσες. Τον ίδιο χρόνο έζησε για μερικούς μήνες στην Carboneras της Ισπανίας όπου και δημιούργησε μια σειρά ρηξικέλευθων σκίτσων EROS-SPACE-REVO, με τη χορηγία του γλύπτη Τάκη.
Το 1972 συνεργάστηκε για τα κοστούμια και τη σκηνογραφία στην Σαμία του Μένανδρου με τον σκηνοθέτη Εύη Γαβριηλίδη, για λογαριασμό της Κυπριακής Τηλεόρασης

Με την πτώση της χούντας, επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1974 συνεργάστηκε με το ΕΙΡΤ στα σκηνικά της τηλεοπτικής σειράς Λούνα Πάρκ. Το 1975 εικονογράφησε έναν αγγλικό ταξιδιωτικό οδηγό για την Ελλάδα (Fodor's Greece 1975) και εργάστηκε για τα σκηνικά και τα κοστούμια της όπερας Καμπανέλο του Ντονιτσέτι, σε σκηνοθεσία Γιώργου Χριστοδουλάκη και μουσική διεύθυνση Μάνου Χατζιδάκι, στη Λυρική Σκηνή.
Το 1976 εκθέτει στη Γκαλερί Γιάννη Σταθά του Λεωνίδα Χρηστάκη.
Το 1977 πρωταγωνιστεί στην ταινία Οι Άρχοντες του Μανούσου Μανουσάκη.
Το 1978 συνεργάζεται με το Εθνικό Θέατρο για τα σκηνικά και τα κοστούμια του θεατρικού Νέα απ' τον Κόσμο που Ανακαλύφτηκε στο Φεγγάρι, της σπονδυλωτής παράστασης Μάσκες του Μπεν Τζόνσον, σε σκηνοθεσία Γιώργου Χριστοδουλάκη.
Το 1979 αφιερώνει μια έκθεση έργων στη μητέρα του Γαλάτεια, στην Γκαλερί Ευγένη.
Το 1981 συνεργάζεται με το Εθνικό Θέατρο για τα κοστούμια και τα σκηνικά στο παιδικό έργο Το Αυγό της Κότας. Το 1982 εκδίδεται μια σειρά από σκίτσα για τον Μουσικό Αύγουστο '81, του Μάνου Χατζιδάκι (εκδ. Άγρα 1982). Τον ίδιο χρόνο επιμελήθηκε τα σκηνικά των Β' Αγώνων Ελληνικού Τραγουδιού, Κέρκυρα '82, του Μάνου Χατζιδάκι.
Το 1982-83 συνεργάστηκε για τελευταία φορά με τον Χατζιδάκι, στα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης Πορνογραφία, στην οποία πάντα ο ίδιος ο Αργυράκης αναφερόταν ως "Ερωτική Πορνογραφία". Τη δεκαετία του '80 ξεκινάει σταθερή συνεργασία του με την εφ. Έθνος και σποραδικά με το περιοδικό Ταχυδρόμος, ενώ παράλληλα εκθέτει κατά καιρούς στην Γκαλερί Βουρκαριανή του Νίκου Δαλαρέτου, στην Τζια.
Το 1984 κυκλοφόρησε μια συλλογή άρθρων και σκίτσων, Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Το 1986 εκθέτει τα σκίτσα της σειράς EROS-SPACE-REVO (1969) μαζί με τους φίλους του Ραϋμόνδο και Τάκη, στην γκαλερί Medusa της Μαρίας Δημητριάδη. Έκτοτε έκανε έκανε μερικές ακόμη ατομικές εκθέσεις για τις οποίες δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία.

Η υγεία του κλονίστηκε το 1990 και έκτοτε έπαψε να ζωγραφίζει και να συμμετέχει ενεργά στην ζωή.
Το 1992 ο ΟΕΔΒ εκδίδει το αναγνωστικό της ΣΤ' Δημοτικού με εικονογράφηση του Μίνου Αργυράκη.
Τον Απρίλιο του 1997, κλείστηκε στο Αθηναϊκό Γηροκομείo και ο Τάκις μεριμνά να γίνει μια έκθεση με έργα του Αργυράκη στην Γκαλερί Diana & Yuliα, στη γειτονιά της Βαρβακείου Αγοράς.

Πέθανε το 1998, πριν προλάβει να υλοποιηθεί η υπόσχεση του τότε Υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου για μια αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη.

Για το έργο του Μίνου Αργυράκη, η Ελένη Βακαλό έχει γράψει:
«Μέσα στα πλαίσια της ελληνικότητας, την πρώτη χρήση ειρωνείας, από τη δεκαετία του '40, την έχουμε στα σκίτσα του Μ. Αργυράκη. Ο Μ. Αργυράκης λειτουργεί βέβαια ως γελοιογράφος. Το ρεπερτόριό του, όμως, αγγίζει όλα τα σύμβολα της ελληνικότητας. Τα απομυθοποιεί γελοιογραφικά από το κύρος τους, αλλά συγχρόνως τα μεταφέρει στο χώρο ονείρων, στην "Οδό Ονείρων" του Νεοέλληνα. Με την παρεμβολή του Μ. Αργυράκη τοποθετείται το σημείο που έγινε η στροφή, για να περάσουμε σ' ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα, από το βίωμα στη μνήμη.»

el.wikipedia.org