DIASKEDASI.INFO

Ρόμπερτ Μίτσαμ

Ο Ρόμπερτ Μίτσαμ ήταν Αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου, σκηνοθέτης, συγγραφέας και συνθέτης. (Robert Mitchum, 6 Αυγούστου 1917 – 1 Ιουλίου 1997)

Ο Μίτσαμ έγινε γνωστός συμμετέχοντας σε διάφορα φιλμ νουάρ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '50 και '60, όπου ερμήνευε ρόλους αντιήρωα.

Είναι γνωστός για τη συμμετοχή του στις ταινίες: Ήρωες του Κασίνο (Story of G.I. Joe, 1945), που του χάρισε την πρώτη και μοναδική του υποψηφιότητα για Όσκαρ, Διασταυρούμενα πυρά (Crossfire, 1947), Αμάρτημα του παρελθόντος (Out of the Past, 1949), Η Νύχτα του Κυνηγού (The Night of the Hunter, 1955), Μονομαχία στον Ατλαντικό (The Enemy Below, 1957), Αυτοί που δε ριζώνουν πουθενά (The Sundowners, 1960), Δυο Γίγαντες Συγκρούονται (Cape Fear, 1962) και Η Κόρη του Ράιαν (Ryan's Daughter, 1970).

Το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον κατέταξε στην 23η θέση στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

Του άρεσε να λέει για τον εαυτό του ότι είναι η πιο παλιά πόρνη της πόλης. Εκανε 120 ταινίες, τις 40 φορώντας την ίδια καμπαρντίνα». Ο Λι Σέρβερ αρχίζει τη βιογραφία του Ρόμπερτ Μίτσαμ με το μπλαζέ ύφος ενός αφηγητή παλιού φιλμ νουάρ, που φυσικά είναι σε θέση να μιλήσει και να αποφανθεί για έναν πρωταγωνιστή γεμάτο αντιφάσεις, μηδενισμό, επαγγελματισμό, βιαιότητα, εύστροφο πνεύμα, ζωτικότητα, παθητικότητα.

Εχασε τον πατέρα του πολύ νωρίς και του στοίχισε. Το αποτέλεσμα ήταν να φύγει 16 μόλις χρόνων από το πατρικό του, στο Μπρίτζπορτ του Κονέκτικατ, αναζητώντας την τύχη του στη Νέα Υόρκη. Οπως τόσοι ηθοποιοί της γενιάς του, έκανε δεκάδες επαγγέλματα, ένα από τα οποία ήταν του μποξέρ (έτσι έσπασε τη μύτη του), προτού τελικά καταλήξει στο Χόλιγουντ όπου έμαθε την «κουζίνα» δουλεύοντας βοηθός σεναριογράφων, παραγωγών και σκηνοθετών. Το 1943 βγήκε στο σινεμά ως κομπάρσος σε ταινίες του γουέστερν ήρωα Χόπαλονγκ Κάσιντι, αλλά και σε μία του ντουέτου Χονδρός - Λιγνός.

Κυνικός ως το κόκαλο, ο Μίτσαμ δεν είχε κανένα πρόβλημα στο να δηλώσει αργότερα την ανία του όταν παρακολουθεί σινεμά και ιδιαιτέρως τις δικές του ταινίες, ενώ στις ιστορίες του για τη λειτουργία του συστήματος στο Χόλιγουντ ήταν ολοφάνερο ότι μέσα του το είχε από πολύ νωρίς απομυθοποιήσει.

Για παράδειγμα, αμέσως μετά την πρώτη ταινία του «Happy serves a writ» «προήχθη» από κομπάρσος σε ηθοποιό, διότι ο ηθοποιός τον οποίο τελικά αντικατέστησε σκοτώθηκε. Ως ηθοποιός πλέον έπρεπε απλώς να καβαλήσει το ίδιο άλογο. «Σταμάτησα να παίρνω στα σοβαρά το σινεμά πριν από πολλά χρόνια» είπε σε συνέντευξή του στα μέσα της δεκαετίας του '80. «Επαιζα σε μια ταινία με την Γκριρ Γκάρσον και είδα ότι χρειαζόταν να γυρίσουν 125 φορές μια σκηνή όπου έλεγε ένα απλό "όχι"».

Ο Τζον Χιούστον πίστευε ότι «ο Μπομπ ανήκει στους σπουδαίους ηθοποιούς του κινηματογράφου» και ότι «θα μπορούσε επίσης να είναι ένας έξοχος σαιξπηρικός ερμηνευτής. Στην πραγματικότητα» είχε πει ο Χιούστον «νομίζω ότι θα έπαιζε έναν τέλειο βασιλιά Ληρ». Παρ' όλα αυτά ο Μίτσαμ καθιερώθηκε ως «αντράκι» σε δεκάδες δευτεροκλασάτες ταινίες νουάρ και γουέστερν των δεκαετιών του '40 και του '50. Ο «Αμαρτωλός και δολοφόνος» του Τουρνέρ συνοψίζει τον τύπο του άντρα χάρη στον οποίο ο Μίτσαμ θα είναι πάντοτε αναγνωρίσιμος: ο ψύχραιμος και μοναχικός άντρας, ο οποίος ακόμη και όταν το προσπαθεί δεν μπορεί να γίνει μέλος της συμβατικής κοινωνίας.

Ο τρόπος με τον οποίο κατάφερε να χειρισθεί τόσο τους «θετικούς» όσο και τους «αρνητικούς» ήρωές του - ο κλασικότερος των οποίων είναι εκείνος του σαδιστικού ψευτοπάστορα στη «Νύχτα του κυνηγού» - παραμένει υποδειγματικός, ενώ το παράξενο είναι ότι το έκανε χωρίς προσπάθεια. Ο Ρόμπερτ Μίτσαμ κατάφερε να υποτάξει τους κανόνες της υποκριτικής στον ίδιο του τον εαυτό, του οποίου η ακτινοβολία κάλυπτε της ανάγκες αυτής ακριβώς της υποκριτικής! Καμία τεχνική, καμία μέθοδος. Μόνο ο άνθρωπος και η παρουσία του.

Αρχή με γουέστερν
Ο Μίτσαμ άρχισε την καριέρα του με γουέστερν δεύτερης διαλογής, αλλά ταυτίζεται κυρίως με αυτό το περίεργο κράμα ευρωπαϊκής διαύγειας και αμερικανικής αυτοαμφισβήτησης που ονομάζεται φιλμ-νουάρ. Το καλύτερο ίσως δείγμα του είδους αυτού είναι το φιλμ του Ζακ Τουρνέρ «Build My Gallows High» («Αμαρτωλοί και Δολοφόνοι»), ένα φιλμ του 1947 όπου ο Μίτσαμ έλεγε μερικές αδρές φράσεις, ιδανικές για τον Σέρβερ όποτε χρειάζεται επιγραμματικούς τίτλους για τα κεφάλαια του βιβλίου του. Οταν, π.χ., κάποια του λέει «Δεν θέλω να πεθάνω», ο Μίτσαμ απαντά: «Ουτε κι εγώ, μωρό μου, αλλά αν πρόκειται να πεθάνω... θέλω να πεθάνω τελευταίος».

Ο Μίτσαμ δεν είχε σπουδάσει ηθοποιία και, παρά το ότι η κινηματογραφική περσόνα του -το ύφος του που έδειχνε να αδιαφορεί για τον εαυτό του και να μην εντυπωσιάζεται από τίποτα- προοιωνιζόταν τη γενιά του Τζέιμς Ντιν, του Μοντγκόμερι Κλιφτ και του Μάρλον Μπράντο, δεν είχε τίποτα από την οίηση και την επιτήδευσή τους.

Οταν τελικά ο Μίτσαμ ξεκίνησε να δημιουργήσει πρόσωπα μεγαλύτερης έντασης σε ένα άλλο επίπεδο, όπως στην έξοχη ταινία «Night of the Hunter» («Ο θανατοποινίτης με το σημάδι», 1955) του Τσαρλς Λότον, το αποτέλεσμα δεν έθελξε πολλούς. Ο Μίτσαμ δεχόταν να παίρνει οδηγίες από σκηνοθέτες που εκτιμούσε, αλλά συνήθως έκανε εκείνο που ήθελε ο ίδιος.

Εξυπνος και ατίθασος
Στα μαθητικά του χρόνια, ο Ρόμπερτ Μίτσαμ ήταν ο πιο έξυπνος αλλά και ο πιο ατίθασος μαθητής και σε όλη του τη ζωή, έμεινε ο ίδιος.

Πάντως, οποιεσδήποτε κι αν ήταν οι ατασθαλίες του την «προηγούμενη νύχτα», στα πενήντα χρόνια της καριέρας του εμφανιζόταν πάντα στο πλατό στην ώρα του, έτοιμος να μάθει το κείμενο που του έδιναν με τη φωτογραφική του μνήμη, ακόμη κι αν είχε αλλάξει την τελευταία στιγμή.

Στα εξήντα του, εξακολουθούσε να γυρίζει δύσκολες σκηνές χωρίς «κασκαντέρ» και δούλεψε επί εβδομάδες στην ταινία «Οι άνεμοι του πολέμου» άρρωστος με πνευμονία.

Εμεινε παντρεμένος για πάνω από εξήντα χρόνια με την Ντόροθι, τη γυναίκα που είχε αγαπήσει όταν ήταν και οι δύο τους μικροί μαθητές στο σχολείο, κάτι τόσο αξιοπερίεργο στο πλαίσιο του Χόλιγουντ, ώστε ο Σέρβερ κάνει νύξη για κάποιο μυστικό κλειδί που είχε εκείνη για να τον κρατάει, κάτι που ο κόσμος δεν θα μάθει ποτέ. Ερωτοτροπούσε αρκετά, αλλά η μόνη ερωτική σχέση που απείλησε σοβαρά το γάμο του ήταν με τη Σίρλεϊ ΜακΛέιν.

Ποτό και μαριχουάνα
Η κλίση του στο ποτό, παρά τις μυθικές διαστάσεις που είχε πάρει, ήταν κάτι αποδεκτό. Το ότι κάπνιζε μαριχουάνα, όμως, όχι. Η σύλληψη και η καταδίκη του, το 1948, έθιξε αλλά δεν κατέστρεψε την καριέρα του. Ούτε, όμως, επηρέασε την έξη του αυτή. Λένε ότι καλλιεργούσε τη δική του σοδειά και είχε μέσα στο πορτοφόλι του φωτογραφίες των πιο εύρωστων φυτών του.

Ο Λι Σέρβερ έχει συμπεριλάβει και ιστορίες, πολλές από τις οποίες είναι στη διάκριση του αναγνώστη να τις δεχθεί ως αληθινές ή όχι. Μπήκε πράγματι ο Μίτσαμ σε έναν οίκο ανοχής πολυτελείας όταν ήταν ακόμη στην εφηβεία του, κρυμμένος κάτω από το γούνινο παλτό μιας γυμνής στριπτιζέζ; Είχε πράγματι πιει τόσο πολύ ουίσκι πριν από μια συνάντησή του με τον Ντέιβιντ Ο. Σέλτζνικ, ώστε να σηκωθεί και να ουρήσει στο πάτωμα; Ο Μίτσαμ ήταν ένας μεγάλος και έμπειρος δημιουργός της ίδιας του της μυθολογίας.

Πληροφορίες: tovima.gr & kathimerini.gr