DIASKEDASI.INFO

Άρης Πουλιανός

Ο Άρης Πουλιανός είναι Έλληνας ανθρωπολόγος. (Ικαρία 24 Ιουλίου 1924)

Ασχολήθηκε με παλαιοανθρωπολογικές ανασκαφές στο Σπήλαιο των Πετραλώνων (το οποίο ανακάλυψε ο Φίλιππος Χαντζαρίδης στις 10 Μαΐου του 1959), της Τριγλίας και της τοποθεσίας πλειοκαινικών ελεφάντων στον Περδίκκα της Πτολεμαΐδος.

Το 2006 κυκλοφόρησε βιογραφία του, γραμμένη από την ιατρό σύζυγό του Δάφνη, με τίτλο Άρης Ν. Πουλιανός - Ανατροπές - Από τη ζωή και το έργο του.

Μια από τις θέσεις του καθηγητή Πουλιανού είναι ότι το κρανίο του αρχανθρώπου των Πετραλώνων είναι ηλικίας 700.000 ετών και ότι ο Αρχάνθρωπος αποτελεί τον πρόγονο των σημερινών Ευρωπαίων.

Κάποια από τα ευρήματά του, όπως υποστηρίζει, είναι "λείψανα ηλικίας 11 εκατομμυρίων ετών του homo erectus trigliensis".

Το κρανίο το 1964 χρονολογήθηκε στα 70.000 έτη π.π. από δύο Γερμανούς επιστήμονες, τον ανθρωπολόγο Ε. Breitinger και τον παλαιοντολόγο Ο. Sickenberg.

Κριτική
Η άποψη που συνήθως επικρατεί ταξινομεί το κρανίο του Αρχανθρώπου των Πετραλώνων στον χρονικό ορίζοντα 250.000 - 350.000 ετών και ότι ανήκει στο είδος Homo Heildelbergensis.

Η θέση του Α. Πουλιανού τοποθετεί το κρανίο στον χρονικό ορίζοντα των 700.000 ετών και ισχυρίζεται ότι βρίσκεται πλησιέστερα στον σύγχρονο άνθρωπο. Ο ίδιος, μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της Α.Ε.Ε. (Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος) της οποίας είναι ιδρυτής, αποδίδει την κριτική σε «επιθέσεις από οργανωμένα αντιεπιστημονικά και ανθελληνικά κυκλώματα, που δρουν κυρίως μέσω κρατικών οργάνων».

Διαμάχη για το σπήλαιο
Η δικαστική διαμάχη μεταξύ Α.Ε.Ε. και Ε.Ο.Τ. υπευθύνου τότε για τα σπήλαια εξελίχθηκε ως εξής. Ο Άρειος Πάγος έκρινε καταχρηστική την καταγγελία της σύμβασης από πλευράς ΕΟΤ, επαναφέροντας την Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος το 1995, και με αποφάσεις του ΣτΕ το 1998 και το 2002. Το 1997 επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου (και το 2003), λύθηκε αυτοδίκαια η σύμβαση του ΕΟΤ και το σπήλαιο υπάχθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού που συνέταξε πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής. Εκδικάστηκε εκ νέου αναστολή, με προσωρινή διαταγή του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά τον Ιανουάριο του 2011, επανεκτίμησε την απόφασή του τελεσιδικώντας εις βάρος της Ανθρωπολογικής Εταιρείας και του Άρη Πουλιανού για το σπήλαιο Πετραλώνων αλλά και τις συναφείς εγκαταστάσεις. Έχουν διατυπωθεί ισχυρισμοί ότι στην τελική φάση της σχετικής δικαστικής διαμάχης ο Πουλιανός υπήρξε θύμα δίωξης από πολιτικούς και ιδιώτες.

Δημοσιευμένες εργασίες
1960 - "η προέλευση των Ελλήνων" Ph.D διατριβή στο Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας της Μόσχας· Επανέκδοση στην Αθήνα το 1962, 1965, 1968, 1988, 2001 και 2004.
1961 - "Ανακάλυψη ενός Παλαιολιθικού Ανθρώπινου Κρανίου στην Ελλάδα", Voprossi Anthropologhii, 8:162.
1963 - "Νέα Παλαιολιθικά Ευρήματα της Ελλάδας", Sov. Arheologhia, 2: 227-229.
1965 - "Σχετικά με την Τοποθέτηση του Ανθρώπου των Πετραλώνων μεταξύ των Παλαιοανθρώπων", Sov. Ethnografia, 2: 91-99.
1967 - «Η Θέση του Ανθρώπου των Πετραλώνων μεταξύ των Παλαιοανθρώπων», Anthropos C 19, (N.S.11): 216—221. in Akten Anthropologischen Kongresses Brno.
1968 - «Ευρήματα ηλικίας 500—900.000 ετών στο Σπήλαιο των Πετραλώνων», αναφορές στον τύπο, Θεσσαλονίκη, 18-4 1968· Αθήνα, 19-4-1968.
1969 - "Κλιματικές Διακυμάνσεις της Μέσης Πλειστοκαίνου όπως Υποδεικνύονται από Προκαταρκτική Cross-section του Σπηλαίου των Πετραλώνων", Report to the VIIth International Congress of Quaternary· Paris, Resumes des Communications: Section 5: 141.
1971 - "Petralona: A Middle Pleistocene Cave in Greece"; Archaeology, 24: 6-11.
1972 - "Some “Sapiens” Features of the Petralona Skull" (abstract) in: F. Bordes (ed.) The Origin of Homo sapiens; Proc. Paris Symposium, Sept. 1969, organised by UNESCO with INQUA, Paris, UNESCO.
1974 — «The Science of Anthropology and the Joural „Anthropos“ (in Greek)»; Anthropos, 1: 1 — 4.
1975 - "Palaeoanthropological excavations at Petralona. Prakt. Archaeol.; Et.: 131-136. Athens.
1976 - "Stratigraphy and Cultural Sequence at Petralona Cave. Report to the IXth International Congress of Prehistory"; Sept. 1976 Nice.
1976 - "Archanthropus Europaeus Petraloniensis. Colloque de Taxonomie Anthropologique, Bordeaux"; Sept.10-11, 1976. Universite de Bordeaux I. Talence Laboratoire d'Anthropologie.
1977 - «Stratigraphy and Age of the Petralonian Archanthropus»; Anthropos, 4: 37-46. Athens.
1977 - «Traces of Fire at the Petralona Cave, the Oldest Known up to Day»; Anthropos, 4: 144—146. Athens.
1977 - «Petralonian Archanthropus was Right-handed»; Anthropos, 4: 147—151. Athens.
1980 - "The Petralona Finds"; Thessaloniki. Yearbook of the Society of Macedonian Studies: 65-76.
1981 - "Pre-sapiens Man in Greece"; Current Anthropology, 22 (3): 287 - 288.
1981 - "Climatic Fluctuations at Petralona Cave"; Terra Cognita.
1988 - "The Peopling of Europe"; Abstracts, 12th International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences. July 25-31, 1988, Zagreb (υπό έκδοση).