Άρθρα
Σαν σήμερα 12 Οκτωβρίου ας θυμηθούμε τι έγινε
Σαν σήμερα 12 Οκτωβρίου
ας θυμηθούμε τι έγινε
από τον Mr George Almanac
Εορτάζουν
Αγίων Ανδρομάχης και Ανδρομάχου, (Ανδρόμαχος, Μάχος, Ανδρομάχη, Μάχη, Μαχούλα)
Αγίου Βαλαντίου ασκητού εν Κύπρω, (Βαλάντης, Βαλάντιος)
Παγκόσμιες ημέρες
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αρθρίτιδας
12 Οκτωβρίου
Γεγονότα σαν σήμερα
539 πΧ: Ο βασιλιάς της Περσίας Κύρος ο Μέγας καταλαμβάνει τη Βαβυλώνα και απελευθερώνει τους Εβραίους, που βρίσκονταν στην πόλη για 70 χρόνια εξόριστοι από την Ιουδαία.
1492: Φτάνει στις ακτές της αμερικανικής ηπείρου δια μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού ο Χριστόφορος Κολόμβος, πιστεύοντας ότι έφτασε στην Ινδία.
1681: Στο Λονδίνο, μία γυναίκα μαστιγώνεται δημοσίως, γιατί έκανε το έγκλημα να "ανακατευτεί στα πολιτικά".
1773: Τίθεται σε λειτουργία το πρώτο ψυχιατρείο στην Αμερική, στην Πολιτεία της Βιρτζίνια.
1792: Γιορτάζεται για πρώτη φορά η ημέρα του Κολόμβου στη Νέα Υόρκη.
1810: Γιορτάζεται για πρώτη φορά το Οκτόμπερφεστ, (Oktoberfest) όταν ο βασιλιάς της Βαυαρίας καλεί τους πολίτες του Μονάχου να γιορτάσουν μαζί με τη βασιλική οικογένεια, τους γάμους του πρίγκιπα Λούντβιχ με την πριγκίπισσα Τερέζα φον Σάσεν-Χίλντμπουργάουσεν.
1822: Η Βραζιλία γίνεται και επισήμως ανεξάρτητη από την Πορτογαλία. Ο Δον Πέδρο ανακηρύσσεται αυτοκράτορας.
1847: Ο Γερμανός εφευρέτης και βιομήχανος Βέρνερ φον Ζίμενς, ιδρύει την εταιρία Siemens AG & Halske.
1859: Ο αυτοαποκαλούμενος αυτοκράτορας των ΗΠΑ, Τζόσουα Α. Νόρτον, "διατάσσει" τη διάλυση του Κογκρέσου των ΗΠΑ.
1862: Ο Όθωνας εγκαταλείπει την Ελλάδα.
1892: Στους εορτασμούς των 400 χρόνων για την Ημέρα του Κολόμβου, η "Υπόσχεση για Πίστη" (Pledge of Allegiance) απαγγέλλεται από τους μαθητές όλων των δημόσιων σχολείων των ΗΠΑ.
1910: Στη Γαλλία πραγματοποιείται πανεθνική απεργία στα κρατικά μεταφορικά μέσα.
1911: Επαρχιακές πόλεις στη νότια Κίνα προσχωρούν στην επανάσταση.
1915: Εκτελείται από τους Γερμανούς μία από τις Βρετανίδες ηρωίδες του Α Παγκοσμίου Πολέμου, η νοσοκόμα Έντιθ Κάβελ, επειδή βοήθησε τους Συμμάχους να δραπετεύσουν από το Βέλγιο.
1920: Στην τελευταία του ιπποδρομία, ο Man O War κερδίζει τον Sir Barton στο Kenilworth Park.
1922: Οι Τούρκοι εισβάλουν στις ουδέτερες ζώνες, στο Τσανά και Ισμίν.
1928: Στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστόνης, τοποθετείται για πρώτη φορά ένας σιδερένιος αναπνευστήρας.
1933: Περιέρχεται στη δικαιοδοσία του Αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης από τον αμερικανικό στρατό το νησί του Αλκατράζ, όπου θα λειτουργήσει η ομώνυμη φυλακή.
1938: Αρχίζουν τα γυρίσματα της ταινίας "Ο Μάγος του Οζ", με την Τζούντι Γκάρλαντ, τον Φρανκ Μόργκαν και τη Μάργκαρετ Χάμιλτον.
1939: Αποπερατώνονται οι εργασίες αναστήλωσης του Ναού της Απτέρου Νίκης.
1940: Στη Ρουμανία, οι δυνάμεις των Ναζί μπαίνουν στο Βουκουρέστι.
1943: Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η Πορτογαλία ανοίγει τις βάσεις των Αζορών στους Συμμάχους.
1944: Αμερικανικά αεροσκάφη επιτίθενται στη Φορμόζα, μετέπειτα Ταϊβάν.
1944: Η Αθήνα απελευθερώνεται από τους Γερμανούς.
1945: Μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου διατάσσει τη διάλυση του Κόμματος των Ναζί στη Γερμανία.
1949: Το Λαϊκό Γερμανικό Συμβούλιο και το δημοκρατικό αντιφασιστικό μπλοκ της ζώνης σοβιετικής κατοχής αποφασίζουν τη δημιουργία της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
1953: Το ελληνικό Υπουργικό Συμβούλιο εγκρίνει συμφωνία με τις ΗΠΑ, βάσει της οποίας θα εγκατασταθούν στην Ελλάδα αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις.
1955: Στην Ελλάδα, ψήφο εμπιστοσύνης λαμβάνει η Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
1960: Επεισοδιακή είναι η Σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, όταν ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ, εξοργισμένος από το λόγο ενός Φιλιππινέζου διπλωμάτη, χρησιμοποιεί ύβρεις, σφιγμένες γροθιές και χτυπά ...το παπούτσι του στο έδρανο.
1962: Ο πρωθυπουργός Νεχρού δηλώνει ότι διέταξε το στρατό να απομακρύνει τις κινεζικές δυνάμεις από την περιοχή της Ινδίας, κοντά στα σύνορα με το Θιβέτ.
1964: Για πρώτη φορά στην ιστορία της αεροδιαστημικής, τρεις άνθρωποι βρίσκονται στο διάστημα. Πρόκειται για τους Ρώσους κοσμοναύτες Κομάροφ, Φεοκτίστοφ και Γιεγκόροφ, που επιβαίνουν στο διαστημόπλοιο "Βόσκχοντ 1".
1968: Τελετή έναρξης των 16ων Ολυμπιακών Αγώνων στην πόλη του Μεξικού.
1973: Παραιτείται από το αξίωμα του αντιπροέδρου των ΗΠΑ ο Σπύρος Αγκνιου, αφού προηγουμένως συμφώνησε να μην αμφισβητήσει την κατηγορία φοροδιαφυγής, που του είχαν επισυνάψει.
1976: Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ανακοινώνει, ότι διάδοχος του Μάο Τσε Τουνγκ στην προεδρία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας είναι ο Χούα Γκουοφένγκ.
1978: Συλλαμβάνεται για το φόνο της φιλενάδας του Νάνσι Σπάγκεν ο μπασίστας των "Sex Pistols" Σιντ Βίσιους, ο οποίος θα πεθάνει λίγο αργότερα από υπερβολική δόση ηρωίνης.
1979: Ο Λάρι Μπερντ κάνει το ντεμπούτο του στο ΝΒΑ με τα χρώματα των Boston Celtics.
1981: Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία από τον Ιούλιο έχουν εκτελεστεί 1.800 αντιφρονούντες στο Ιράν.
1983: Καταδικάζεται σε φυλάκιση τεσσάρων ετών ο πρώτος εν ενεργεία πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Τανάκα Κακουέι. Κρίνεται ένοχος, ότι δωροδοκήθηκε με δύο εκατομμύρια δολάρια από την αεροδιαστημική εταιρία Lockheed.
1984: Στη Βρετανία, πέντε άνθρωποι σκοτώνονται από την έκρηξη βόμβας, που είχε τοποθετήσει ο IRA σε ξενοδοχείο στο Μπράιτον, στο οποίο βρισκόταν η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ για να παρακολουθήσει ένα συνέδριο.
1989: Ιστορική συνάντηση με τους ηγέτες της Αριστεράς Χαρίλαο Φλωράκη και Λεωνίδα Κύρκο πραγματοποιεί ο πρεσβευτής των ΗΠΑ, Μάικλ Σωτήρχος.
1991: Στην Τουρκία, η "Ντεβ Σολ" αναλαμβάνει την ευθύνη για τη δολοφονία τριών αστυνομικών, στην Κωνσταντινούπολη.
1992: Στην Αίγυπτο, σεισμός 5,9 Ρίχτερ συγκλονίζει το Κάιρο, προκαλώντας το θάνατο τουλάχιστον 400 ατόμων και τον τραυματισμό 4.000. Το επίκεντρο, του καταστροφικότερου σεισμού, που έπληξε ποτέ τη χώρα δεν είναι πολύ μακριά από τις μεγάλες πυραμίδες της Γκίζας και τη Σφίγγα.
1993: Έκθεση του ΟΗΕ αποκαλύπτει, ότι η μόλυνση από τη ραδιενέργεια στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ φτάνει σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς πολλές από αυτές ρίχνουν τα απόβλητά τους στα ποτάμια.
1994: Η NASA χάνει επαφή με το διαστημόπλοιο Μαγγελάνος, καθώς αυτό εισέρχεται στη βαριά ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Το διαστημόπλοιο πιθανότατα κάηκε στην ατμόσφαιρα της Θεάς του Έρωτα στις 13 ή στις 14 Οκτωβρίου.
1995: Στο πλαίσιο εκδηλώσεων κατά του ρατσισμού, ο Κυριάκος Καραταΐδης αγωνίζεται σαν κεντρικός αμυντικός με την Εσπεράντε Ντελτόντε, ομάδα του Weah εναντίον της Ολύμπικ Κλαμπ του Sanchiz (2-3) στο Μπερναμπέου μπροστά σε 90.000 θεατές, και σημειώνει αυτογκόλ.
1998: Το Κογκρέσο των ΗΠΑ περνά το Ψηφιακό Νόμο της Χιλιετίας για τα πνευματικά δικαιώματα, που προστατεύει την πνευματική ιδιοκτησία και καταδικάζει την παράνομη παραγωγή και στο διαδίκτυο.
1999: Πεθαίνει ο του ΝΒΑ Γουίλτ Τσάμπερλεν σε ηλικία 63 ετών. Στην καριέρα του έχει σημειώσει πολλά ρεκόρ όπως 100 πόντους σε έναν αγώνα (εναντίον των NY Knicks) στις 2/3/1962, 55 ριμπάουντ σε έναν αγώνα (εναντίον των Boston Celtics) στις 24/11/1960, 50.4 πόντους μέσο όρο και 48.5 λεπτά ανά αγώνα την περίοδο 1961-62, 47 συνεχόμενοι αγώνες, 32 αγώνες που σημείωσε πάνω από 60 πόντους (με τον δεύτερο παίκτη να έχει μόνο 19), 8,6 ασίστ μέσο όρο στην περίοδο 1967-68 και 1.045 αγώνες στο ΝΒΑ (χωρίς να αποβληθεί ποτέ με 5 φάουλ).
1999: Στρατιωτικό αναίμακτο πραξικόπημα στο Πακιστάν υπό τον στρατηγό Περβέζ Μουσάραφ ανατρέπει τον πρωθυπουργό Ναβάζ Σαρίφ.
2000: Στην Άντεν της Υεμένης, ένα USS Cole (πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ) των ΗΠΑ παθαίνει σοβαρές ζημιές, ενώ 17 μέλη του πληρώματος σκοτώνονται και 39 τραυματίζονται από τρομοκρατική επίθεση με δύο βομβιστές καμικάζι.
2001: Μετά από αίτημα του Προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους του νεώτερου, η αμερικανική τηλεοπτική εκπομπή Americas Most Wanted, που αναζητά εγκληματίες, προβάλλει τους 22 πλέον καταζητούμενους τρομοκράτες.
2002: Τρομοκρατική βομβιστική επίθεση σε κλαμπ στο Μπαλί σκοτώνει 202 άτομα και τραυματίζει 300.
2003: Τριάντα ασθενείς σε ψυχιατρική κλινική στη Ραντιλόβσινα της Λευκορωσίας χάνουν τη ζωή τους από πυρκαγιά, που ξεσπά στο νοσοκομείο.
2003: Ο Μίκαελ Σουμάχερ καταλαμβάνει την 8η θέση στο ιαπωνικό γκραν πρι και ανακηρύσσεται για 6η φορά στην καριέρα του παγκόσμιος πρωταθλητής, επίδοση που αποτελεί ρεκόρ στη Φόρμουλα 1. Το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε ο αργεντινός Χουάν Μανουέλ Φάνχιο από τη δεκαετία του 1950 με πέντε κατακτήσεις του τίτλου.
2011: Πεθαίνει ο Ντένις Ρίτσι, αμερικανός προγραμματιστής, δημιουργός της δημοφιλούς γλώσσας C και σημαντική συνεισφορά στα λειτουργικά συστήματα Multics και UNIX (Γεν. 9/9/1941).
2012: Η Ευρωπαϊκή Ένωση κερδίζει το Νόμπελ Ειρήνης με τις αντιδράσεις να είναι κυρίως αρνητικές.
2013: Τραγωδία στο Περού όπου φορτηγό πέφτει από λόγο με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 51 άτομα.
Γεννήσεις σαν σήμερα
1350 - Ντμίτρι Ντονσκόι, Ρώσος πρίγκιπας.
1537 - Εδουάρδος ΣΤ΄, βασιλιάς της Αγγλίας.
1687 - Σίλβιους Λέοπολντ Βάις, Γερμανός συνθέτης και λαουτίστας.
1798 - Πέτρος Α΄, αυτοκράτορας της Βραζιλίας.
1830 - Ανδρέας Συγγρός, Έλληνας τραπεζίτης.
1875 - Άλιστερ Κρόουλι, Άγγλος αποκρυφιστής.
1896 - Εουτζένιο Μοντάλε, Ιταλός συγγραφέας.
1924 - Μίμης Πλέσσας, Έλληνας συνθέτης.
1934 - Ρίτσαρντ Μάιερ, Αμερικανός αρχιτέκτονας.
1935 - Λουτσιάνο Παβαρόττι, ήταν παγκοσμίως γνωστός Ιταλός τενόρος.
1937 - Μάρθα Βούρτση, Ελληνίδα ηθοποιός.
1943 - Κώστας Τσάκωνας, Έλληνας ηθοποιός.
1944 - Λευτέρης Βογιατζής, Έλληνας ηθοποιός.
1950 - Ντέιβ Φρούντενταλ, Αμερικανός πολιτικός.
1954 - Διονύσης Τσακνής, Έλληνας τραγουδοποιός.
1955 - Άγκι ΜακΚένζι, Αγγλίδα παρουσιάστρια.
1962 - Μπράνκο Τσερβένκοφσκι, πρόεδρος της ΠΓΔΜ.
1963 - Σατόσι Κον, Ιάπωνας σκηνοθέτης ταινιών κινουμένων σχεδίων.
1968 - Χιου Τζάκμαν, Αυστραλός ηθοποιός και παραγωγός.
1975 - Μάριον Τζόουνς, Αμερικανίδα αθλήτρια.
1977 - Κένιον Τζόουνς, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής.
1981 - Ενγκίν Ακγιουρέκ, Τούρκος ηθοποιός.
1986 - Γιάννης Μανιάτης, Έλληνας ποδοσφαιριστής.
1989 - Πάουλο Ενρίκε Γκάνσο, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής.
1991 - Παναγιώτης Βλαχοδήμος, Έλληνας ποδοσφαιριστής.
1992 - Τζος Χάτσερσον, Αμερικανός ηθοποιός.
Θάνατοι σαν σήμερα
322 π.Χ. - Δημοσθένης, Έλληνας ρήτορας.
638 - Πάπας Ονώριος Α΄.
642 - Πάπας Ιωάννης Δ΄.
1095 - Λεοπόλδος Β΄ Μπάμπενμπεργκ, μαργράβος της Αυστρίας.
1320 - Μιχαήλ Θ΄ Παλαιολόγος, Βυζαντινός αυτοκράτορας.
1328 - Κλημεντία του Ανζού, βασίλισσα της Γαλλίας και της Ναβάρρας.
1492 - Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα, Ιταλός ζωγράφος.
1576 - Μαξιμιλιανός Β΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
1590 - Κανό Εϊτόκου, Ιάπωνας ζωγράφος.
1870 - Ρόμπερτ Λη, Αμερικανός στρατηγός.
1875 - Ζαν-Μπατίστ Καρπώ, Γάλλος γλύπτης και ζωγράφος.
1915 - Έντιθ Κάβελ, Αγγλίδα νοσοκόμα.
1924 - Ανατόλ Φρανς, Γάλλος συγγραφέας.
1932 - Ιωάννης Χρυσάφης, Έλληνας γυμναστής.
1963 - Γεώργιος Εξηντάρης, Έλληνας πολιτικός και διπλωμάτης.
1971 - Ντιν Άτσεσον, Αμερικανός πολιτικός.
1972 - Ρόδης Ρούφος - Κανακάρης, Έλληνας συγγραφέας.
1983 - Γκραντ Γουίζαρντ, Αμερικανός μάνατζερ πάλης.
1985 - Αργύριος Ψάρρης, Έλληνας πολιτικός.
1987 - Φαχρί Κορουτούρκ, Τούρκος στρατιωτικός και πολιτικός.
1996 - Ρενέ Λακόστ, Γάλλος αντισφαιριστής.
1999 - Ουίλτ Τσάμπερλεϊν, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής.
2007 - Σόε Γουίν, πρωθυπουργός της Μιανμάρ.
2007 - Κίσο Κουροκάβα, Ιάπωνας αρχιτέκτονας.
2010 - Νικόλαος Αρτεμιάδης, Έλληνας μαθηματικός.
2011 - Ντένις Ρίτσι, Αμερικανός επιστήμονας υπολογιστών.
2014 - Πολυχρόνης Ενεπεκίδης, Έλληνας ιστορικός.
2015 - Τζόαν Λέσλι, Αμερικανίδα ηθοποιός.
2016 - Τεατάο Τεανάκι, πρόεδρος του Κιριμπάτι.
2017 - Κλίφορντ Χάσμπαντς, γενικός κυβερνήτης των Μπαρμπάντος.
Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ή Οχτώβρης, η Τρυγομηνάς, είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες
Οκτώβριος
Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ή Οχτώβρης, η Τρυγομηνάς (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά) είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλές βροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός».
Ηταν ο τέταρτος μήνας του αττικού έτους.
Ονομάστηκε Πυανεψιών από τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, εορτή προς τιμήν του Απόλλωνα.
O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη.
Εορτές και Λαογραφία
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στην Κύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτου Ευαγγελίου συνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών της Θεοτόκου».
Ο μήνας, πάντως, αρχίζει με την εορτή του πολιούχου των Αθηνών, του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη στις 3 του μήνα. Όπως αναφέρει ο Γιώργος Ζωγραφίδης: «Όταν ο Απόστολος Παύλος κατέβηκε από το βήμα του Αρείου Πάγου, δεν φαίνεται να πέτυχε τίποτα το σπουδαίο. Μπορεί η ομιλία του, όπως τη διασώζουν οι Πράξεις των Αποστόλων, να θεωρήθηκε αργότερα καταστατικό κείμενο για τη σχέση του χριστιανισμού με τον ελληνισμό, όμως δεν έκανε καλή εντύπωση στους Αθηναίους. Δυο-τρεις μόνο τον πλησίασαν, γιατί πίστεψαν στα λόγια του, και ανάμεσά τους κάποιος Διονύσιος Αρεοπαγίτης…». Κι ενώ τα κείμενα που αποδίδονται σ’ αυτόν ήταν σημαντικά, «γι’ αυτό άλλωστε συνεχίζουμε να τα διαβάζουμε με αδιάπτωτο ενδιαφέρον και σήμερα», εντούτοις γράφτηκαν πιθανότατα το 520 από έναν χριστιανό μοναχό συριακής καταγωγής, ο οποίος χρησιμοποίησε νεοπλατωνική γλώσσα και θεωρίες.
Αλλά ο Οκτώβριος συνδέεται επίσης στενά και με τρία σημαντικά ορόσημα της πρόσφατης ιστορίας μας. Όπως μας περιγράφει η Μαρίνα Πετράκη:
«Η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912 μεταμόρφωσε την αμελητέα Ελλάδα σε υπολογίσιμη δύναμη.
Η απόρριψη του φασιστικού τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 συμπύκνωσε σε μια λέξη την ομοψυχία και αγωνιστικότητα που στήριξαν, πέρα από κάθε ελπίδα και απελπισία, τον αγώνα στα βουνά της Αλβανίας, στις πόλεις και την ύπαιθρο της κατεχόμενης Ελλάδας.
Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 πυκνώνει συμβολικά το πέρασμα από τον εφιάλτη του εξανδραποδισμού στις προσδοκίες, και τις διαψεύσεις, του μεταπολεμικού κόσμου μας».
— Μαρίνα Πετράκη
Γεγονότα
1940 - Η Ελλάδα μέσω του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά απαντά "OXI" στο τελεσίγραφο της Ιταλίας. H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Συνάντηση Χίτλερ - Μουσσολίνι στη Φλωρεντία, τοπική ώρα 11.00. "Φύρερ, προελαύνουμε.." ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσσολίνι.
Αργίες
Επέτειος του Όχι
Σαν σήμερα 12 Ιουλίου ας θυμηθούμε τι έγινε
Σαν σήμερα 12 Ιουλίου
ας θυμηθούμε τι έγινε
από τον Mr George Almanac
Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας
Εορτάζουν
Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, (Παΐσιος, Παΐσης, Παϊσία *)
Αγίας Βερονίκης αιμορροούσης, (Βερονίκη, Βερόνικα, Βέρα, Βερενίκη)
Άγιοι Πρόκλος και Ιλάριος, (Ιλάριος *)
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
12 Ιουλίου
Γεγονότα σαν σήμερα
375 - 400: Ο σεισμός που σημειώθηκε, καταπόντισε το Γύθειο στα νερά του Λακωνικού κόλπου. Τμήματα των ερειπίων της αρχαίας πόλεως του Γυθείου βρίσκονται στο βόρειο άκρο της σημερινής πόλης. Η σεισµική δόνηση έγινε αισθητή στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα.
400: Οι Βυζαντινοί της Κωνσταντινουπόλεως με τον Αυτοκράτορα Αρκάδιο, (χρησιμοποιώντας έναν άλλο γότθο,τον Φραβίττα) κατακόπτουν τους Γότθους και καταδιώκουν τον αρχηγό τους Γαϊνά. Ο Συνέσιος είχε διαπιστώσει πολύ καλά την γερμανική απειλή και συνέταξε μία διατριβή με τίτλο «Η δύναμη του αυτοκράτορα» ή «περί βασιλείας», προειδοποιώντας τον Αρκάδιο ότι: «οι βάρβαροι θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για να αποκτήσουν την εξουσία και να γίνουν κύριοι των κατοίκων και ότι τότε οι άοπλοι πολίτες θα πρέπει να πολεμήσουν με καλά εξασκημένους ανθρώπους στην τέχνη του πολέμου. Πρέπει λοιπόν πριν γίνει αυτό να διωχθούν οι ξένοι από τις διοικητικές θέσεις και να στερηθούν το δικαίωμα συμμετοχής στη Σύγκλητο, γιατί κάθε τι που οι Ρωμαίοι θεωρούσαν στην αρχαιότητα σαν κάτι το πολύ ανώτερο, έχει χάσει την αξία του χάρη στην επιρροή των ξένων».Ο γότθος Γαϊνάς ήταν ένας από τους εκλεκτούς στρατηγούς του αυτοκρατορικού στρατού, ο οποίος συγκέντρωσε γύρω του στρατιώτες γοτθικής προέλευσης και αντιπροσώπους της τοπικής φιλογερμανικής κίνησης.
927: Ξεκινά άτυπα η διαδικασία ενοποίησης της γεωγραφικής περιοχής που αργότερα θα γίνει γνωστή ως Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς ο βασιλιάς της Δυτικής Σαξονίας (και μετέπειτα βασιλιάς της Αγγλίας) Έθελσταν διασφαλίζει τη συμμαχία του Κωνσταντίνου ΙΙ της Σκοτίας κατά των Βίκινγκς. Πολλοί ιστορικοί θεωρούν την εν λόγω ημερομηνία την ουσιαστική έναρξη του αγγλικού έθνους.
1470: Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την κατεχόμενη από τους Ενετούς Χαλκίδα και προβαίνουν σε άγριες σφαγές των Χριστιανών.
Οι τούρκοι πραγματοποιούν την 5η κατά σειρά μεγάλη έφοδό τους, με την οποία κατορθώνουν τελικά να εισχωρήσουν στην Χαλκίδα και να την κυριεύσουν, από τους Βενετούς. «Στα 1470, κατά την άλωση της Χαλκίδας από τους Τούρκους «ακολουθούν όλη την ημέρα άγριες μάχες σε διάφορα σημεία της πόλης και σφαγές αόπλων ανδρών και γυναικοπαίδων. Ο σουλτάνος διατάζει την εκτέλεση κάθε αιχμαλώτου επάνω από 10 χρονών». Από το βιβλίο του Απ. Βακαλόπουλου, Ιστορία του νέου Ελληνισμού, τ. Γ’, εκδ. Ηρόδοτος.[σ. 43]. «Επί τρεις ημέρες η πόλη μετατράπηκε σε απέραντο σφαγείο ανθρώπινων υπάρξεων: στρατιώτες, πολίτες, άμαχοι, γυναίκες και παιδιά άνω των 10 ετών σφάζονταν κατά εκατοντάδες στους δρόμους, στους πύργους, στις εκκλησίες και στις γέφυρες. Ειδικές διαταγές του Μεχμέτ Β’ –που εφαρμόσθηκαν με χαρακτηριστική αυστηρότητα – απαιτούσαν την εκτέλεση όλων των ανδρών· απαγορεύθηκε επίσης στους γενίτσαρους να παρέχουν την υστερόβουλη προστασία τους σε κατοίκους, που θα μπορούσαν αργότερα να χρησιμοποιηθούν ως εμπορεύσιμοι σκλάβοι. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και οι αξιωματούχοι της βενετικής διοικήσεως της Ευβοίας, από τους οποίους ο σημαντικώτερος, ο βάϊλος Erizzo, πριονίσθηκε ζωντανός».Κατά την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τόμ. Ι’, σ. 271
1603: Ο κυβερνήτης του Νέου Άμστερνταμ (μετέπειτα Νέας Υόρκης) αγοράζει από τους ινδιάνους το νησί Γκαλ και το μετονομάζει σε Όιστερ Άιλαντ. Κατόπιν, μετονομάστηκε σε Έλις Άιλαντ, που έγινε γνωστό ως ο προθάλαμος των ευρωπαίων μεταναστών στη Νέα Υόρκη.
1776: Ξεκινάει το τρίτο και τελευταίο ταξίδι του εξερευνητή και χαρτογράφου Τζέιμς Κουκ. Τα σκάφη της αποστολής του απέπλευσαν από το Κέιπ Τάουν με προορισμό τη Νέα Ζηλανδία. Η αποστολή οδήγησε στην ανακάλυψη του αρχιπελάγους της Χαβάης, όπου ο Κουκ δολοφονήθηκε από μέλη τοπικής φυλής.
1789: Διαδηλώσεις στο Παρίσι για την απόλυση του υπουργού Οικονομικών Νεκέρ.
1806: Δεκαέξι γερμανικά κρατίδια αποσύρονται από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και συστήνουν τη Συνομοσπονδία του Ρήνου
1812: Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισβάλλουν στον Καναδά στα πλαίσια της πολεμικής σύρραξης που έμεινε στην ιστορία ως «Πόλεμος του 1812».
1827: Ο τσάρος Νικόλαος Α’ αποδέχεται την παραίτηση του Ιωάννη Καποδίστρια από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, προκειμένου να αναλάβει κυβερνήτης της Ελλάδας.
1836: Ανεβαίνει η πρώτη θεατρική παράσταση στην Αθήνα, μια κωμωδία του Μολιέρου.
1843: Με Βασιλικό Διάταγμα παρέχεται το δικαίωμα εκδόσεως τραπεζογραμματίων στην Εθνική Τράπεζα.
1856: Σκοτώνεται μεταξύ Διστόμου και Αράχωβας ο λήσταρχος Χρήστος Νταβέλης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστος Νάτσιος.
1862: Το αμερικανικό Κογκρέσο καθιερώνει το Μετάλλιο της Τιμής, την ύψιστη στρατιωτική παρασημοφόρηση στις ΗΠΑ.
1901: Στη Γερμανία, μέλη του Ράιχσταγκ αποτυγχάνουν να θέσουν εκτός νόμου τη μονομαχία.
1904: Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Βρετανίας και Γερμανίας, με σκοπό να επιλυθούν οι διαφορές μεταξύ των δυο χωρών.
1906: Ο Άλφρεντ Ντρέιφους, γάλλος αξιωματικός πυροβολικού, ο οποίος έχει κατηγορηθεί άδικα για προδοσία, παίρνει χάρη κι επιστρέφει στο σύνταγμά του με το βαθμό του. Προηγήθηκε αναψηλάφηση της υπόθεσης, μετά το δριμύ Κατηγορώ του Εμίλ Ζολά εναντίον του στρατιωτικού κατεστημένου.
1911: Στη Νέα Υόρκη, αναφέρονται 22 θύματα του καύσωνα από την 1η Ιουλίου.
1913: Υπό αντίξοες συνθήκες λόγω προβλημάτων ανεφοδιασμού και ελλείψεως πυροβολικού, η VIII Μεραρχία του Ελληνικού Στρατού επιτίθεται εναντίων των Βουργαρικών θέσεων και αρχίζει την προέλασή της προς την Δυτική Θράκη. Καταλαμβάνει την Ξάνθη, όπου από την 8η Νοεμβρίου 1912 είχαν εγκατασταθεί οι Βούλγαροι. Αγήματα του Ελληνικού Στόλου υπό τον Πλοίαρχο Γκίνη, απελευθερώνουν το Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη). Ο Ελληνικός Στρατός (VIII Μεραρχία) προχωρεί προς απελευθέρωση της Ξάνθης. Παράλληλα διατάσσονται τα πολεμικά πλοία δια αγημάτων τους να καταλάβουν αντίστοιχα: το ΨΑΡΑ την Μαρωνεία, ο ΑΕΤΟΣ την Μάκρη και το ΣΦΕΝΔΟΝΗ το Πόρτο Λάγος.
Τον Αύγουστο τα ελληνικά στρατεύματα αποχωρούν, διότι η συνθήκη τού Βουκουρεστίου επεδίκασε την Ξάνθη στην Βουλγαρία (τον Μάϊο τού 1920 η Ξάνθη ανακατελήφθη από τον Ελληνικό Στρατό).
1913: Ελληνική επίθεση στα στενά της Κρέσνας μεταφέρει τις μάχες του Β’ Βαλκανικού Πολέμου μέσα στα εδάφη της Βουλγαρίας.
1915: Ελλάδα - Ο Πρίγκιπας Αλέξανδρος συνοδεύοντας το ιερό εικόνισμα της Παναγίας της Τήνου επιβαίνοντας του Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ στον όρμο Φαλήρου επιστρέφει αυτό στην Τήνο. Την μεταφορά συνοδεύουν τιμητικά τα αντιτορπιλικά ΑΕΤΟΣ, ΠΑΝΘΗΡ, ΝΙΚΗ και ΑΣΠΙΣ. Κατά την έξοδο του εικονίσματος στην Τήνο αποδίδονται 21 κανονιοβολισμοί.
1920: Ο Ελληνικός Στρατός (3/40 Σύνταγμα Ευζώνων) απελευθερώνει την Αδριανούπολη.
1920: Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας ανακηρύσσει τον Μουσταφά Κεμάλ δικτάτορα της Τουρκίας και ότι του δίνει απόλυτη εξουσία να συνάψει ανακωχή ή να υπογράψει τη συνθήκη ειρήνης.
1921: Στη Σμύρνη και στη συνέχεια στην Κιουτάχεια μεταβαίνει ο πρωθυπουργός Δημήτριος Γούναρης για να συναντηθεί με τον βασιλιά.
1922: Η Ελληνική στρατιά στη Μ.Ασία δρα με περιπόλους και πυροβολικό. Ελληνικό αεροπλάνο με χειριστή τον Χριστόφορο Σταυρόπουλο καταρρίπτει τουρκικό βορειοδυτικά του Αφιόν Καραχισάρ, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
1930: Έλληνες εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για την ανεργία. Η μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 είχε ως αποτέλεσμα την εκρηκτική αύξηση της ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το 1930 στην Ελλάδα άρχισαν να κλείνουν επιχειρήσεις. Η βιομηχανική παραγωγή και η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκαν. Την ίδια στιγμή πολλά εργοστάσια λειτουργούσαν μόνο για κάποιους μήνες το χρόνο. Εκρηκτικές ήταν οι συνθήκες καθώς δεν ήταν μόνο η μείωση της απασχόλησης, τα χαμηλά μεροκάματα και η έλλειψη οποιασδήποτε πρόνοιας για τους ανέργους από την πλευρά του κράτους, αλλά η ανέχεια και το επιτακτικό ζήτημα επιβίωσης. Στα 1930-1931 ξεσπούν οι πρώτες μεγάλες απεργίες που έβαζαν στα αιτήματά τους επιτακτικά το θέμα της ανεργίας, ζητώντας την εξασφάλιση εργασίας, τη χορήγηση επιδομάτων ανεργίας. Πλάι στα σωματεία, η έκταση της ανεργίας έκανε επιτακτική την οργάνωση των ίδιων των ανέργων με αποτέλεσμα να «ξεφυτρώνουν» επιτροπές ανέργων όχι μόνο ανά κλάδο, αλλά και ανά πόλη ή γειτονιά.
1937: Ο Πάμπλο Πικάσο παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό, στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, τον ίσως διασημότερο πίνακά του. Είναι η «Γκουέρνικα» (ή «Γκέρνικα»), ένας πίνακας τον οποίο ο Ισπανός ζωγράφος φιλοτέχνησε στον απόηχο της καταστροφής της βασκικής πόλης Γκουέρνικα από βομβαρδισμούς γερμανικών αεροσκαφών (που συνέδραμαν τις δυνάμεις του Φράνκο στον ισπανικό εμφύλιο). Από τον βομβαρδισμό εκείνο σκοτώθηκαν 1.650 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 70% της πόλης, και ο πίνακας του Πικάσο μετατράπηκε σε σύμβολο της απανθρωπιάς της βίας και της απόγνωσης του πολέμου.
1941: Αγγλο-σοβιετική συμφωνία υπογράφεται στη Μόσχα για αμοιβαία βοήθεια κατά της Γερμανίας του Χίτλερ.
1942: Οι Ιάπωνες εισβάλουν στη Νέα Γουινέα. Το 1943 στη Γερμανία, η αντιναζιστική αντίσταση ιδρύει την Εθνική Επιτροπή Ελεύθερης Γερμανίας.
1943: Οι Γερμανοί, κατά την διάρκεια της επιδρομής τους στο Λιτόχωρο , σκότωσαν τον Αρχιμανδρίτη Κωνσταντίνο Τσιτσιρίκο,πάνω στο κρεβάτι του, κι έφυγαν βάζοντας φωτιά στο σπίτι.
1943: Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Λαμβάνει χώρα η μάχη της Προχόροβα μεταξύ Γερμανών και Σοβιετικών, μία από τις μεγαλύτερες πολεμικές συρράξεις με τεθωρακισμένα στην ιστορία.
1943: Στη Γερμανία, η αντιναζιστική αντίσταση ιδρύει την Εθνική Επιτροπή Ελεύθερης Γερμανίας.
1944: Αρχίζει η Μάχη της Αμφιλοχίας μεταξύ της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΛΑΣ και των Γερμανών στρατευμάτων Κατοχής. Οι απώλειες του ΕΛΑΣ ήταν το 1/3 της αρχικής δύναμης του, ενώ οι Γερμανοί είχανε και άρματα μάχης.
1944: Τελειώνει μετά 12 ημέρες η Συνδιάσκεψη του Bretton Woods, στην οποία πήρε μέρος η Ελλάδα με άλλες 43 χώρες. Αποφασίζονται η δομή της παγκόσμιας μεταπολεμικής οικονομίας και η ίδρυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
1947: Ένα άρθρο του Νίκου Ζαχαριάδη, που δημοσιεύτηκε χωρίς υπογραφή στο "Ριζοσπάστη" υπό τον τίτλο "Μπροστά σε σοβαρές αποφάσεις" προκάλεσε πολιτική αναταραχή, η οποία καθόρισε τις εξελίξεις των επόμενων δεκαετιών. Στο άρθρο αυτό, την ώρα που ο εμφύλιος πόλεμος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και η τελική έκβασή του ήταν ακόμη αμφίρροπη, ο Ζαχαριάδης προϊδέαζε για τη συγκρότηση κυβέρνησης των ανταρτών (Κυβέρνηση του Βουνού):
"....Σήμερα τα πράγματα έχουν φθάσει σε τέτοιο κρίσιμο σημείο ώστε έχουμε υποχρέωση να πούμε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη. Το υπέρτατο συμφέρον της πατρίδας και του έθνους επιβάλλει σήμερα να γίνει ένας οριστικός, όχι μόνο ηθικός μα και υλικός διαχωρισμός στις ευθύνες και στις υποχρεώσεις του δημοκρατικού κόσμο, τόσο απέναντι στη μοναρχοφασιστική αντίδραση όσο και αντίκρυ στο παλαιοδημοκρατικό Κέντρο, που, όπως δείχνουν τα έργα του, αποδέχεται και κάποτε υπερθεματίζει στην υποταγή της χώρας στους ξένους. Και ο υλικός αυτός διαχωρισμός δεν μπορεί να γίνει παρά με τη δημιουργία μέσα στη χώρα, στις ελεύθερες δημοκρατικές περιοχές, μιας καινούριας, λεύτερης δημοκρατικής κυβέρνησης..."
Την ίδια κιόλας μέρα, σε απάντηση στο συγκεκριμένο άρθρο, η επίσημη κυβέρνηση της χώρας βρήκε την αφορμή να θέσει εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
1951: Μετά από μια παύση πέντε ημερών ο Κωνσταντίνος Κοτζιάς και πάλι Δήμαρχος Αθηναίων. Όμως και πάλι η θητεία του θα είναι μικρή, αφού στις 8 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, θα παραδόσει την σκυτάλη στον Κων. Δεληγιάννη. Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο Δεληγιάννης δεν έκατσε περισσότερο από μια περίπου εβδομάδα, αφού στις 17 του ίδιου μήνα έδωσε την θέση του στον Κων. Νικολόπουλο.
1953: Τερματίζεται η πανεργατική απεργία που ξέσπασε στις 4 Ιουνίου στην Ελλάδα, με αφορμή τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης Αλέξανδρου Παπάγου, μετά την υπόσχεση του υπουργού Εργασίας για αυξήσεις στους ιδιωτικούς και δημόσιους υπαλλήλους κατά 7-12%.
1954: O 19 ετών Elvis Presley υπογράφει συμβόλαιο με την δισκογραφική Sun Records. O Sam Phillips της Sun Records αρχικά ήθελε να χρησιμοποιήσει τον Elvis, για να κάνει τα demos που προοριζόταν για άλλους καλλιτέχνες, αλλά σύντομα συνειδητοποίησε πως αυτός ήταν ο άνθρωπος που θα μπορούσε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ λευκών και μαύρων καλλιτεχνών.
1955: Φτάνουν στη Νέα Υόρκη οι πρώτοι 1.245 Ευρωπαίοι μετανάστες βάσει του νόμου περί μετανάστευσης του 1953.
1955: Με απόφαση του υπουργού Συγκοινωνιών, Κωνσταντίνου Καραμανλή, αρχίζει η απομάκρυνση των τροχιοδρόμων (τραμ) από την Αθήνα, οι οποίοι αντικαθίστανται από τα τρόλεϊ.
1958: Ο Γιώργος Ρουμπάνης νικά στο Μόναχο κάνοντας πανευρωπαϊκό ρεκόρ στο επί κοντώ με 4.60, ρεκόρ που θα κρατήσει και σαν πανελλήνιο μέχρι το 1964 όταν θα το καταρρίψει ο Χρήστος Παπανικολάου. Δύο χρόνια πριν, στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης, έχει κερδίσει χάλκινο μετάλλιο με 4.50.
1959: Ο Κάστρο κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι δίνουν πολιτικό άσυλο στον πρώην αρχηγό της αεροπορίας της Κούβας.
1962: Οι Rolling Stones παίζουν για πρώτη φορά live σε ένα κλαμπ του Λονδίνου.
1963: Η Κύπρος και η Τουρκία απορρίπτουν σοβιετική πρόταση για δημιουργία αποπυρηνικοποιημένης ζώνης στην Μεσόγειο.
1963: Στον Ισημερινό, η νέα χούντα κηρύσσει παράνομο το Κομμουνιστικό Κόμμα.
1964: Πολύνεκρη τραγωδία στο χωριό Στύλια της ορεινής Ναυπακτίας, όπου 18 άτομα χάνουν την ζωή τους δηλητηριασθέντα από κόλλυβα.
1965: Οι Beach Boys κυκλοφορούν τη μεγάλη επιτυχία τους «Callifornian Girls».
1965: Τα τέσσερα μέλη των Beatles ανακηρύσσονται ιππότες της βρετανικής αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα Ελισάβετ, εν μέσω διαμαρτυριών. Ο καναδός βουλευτής Εκτόρ Ντιπουί, που επρόκειτο να τύχει της ίδιας διάκρισης με τα Σκαθάρια δηλώνει: «Η Βασιλική Οικογένεια με τοποθέτησε στο ίδιο επίπεδο με αυτούς τους χυδαίους βλάκες».
1967: Η χούντα των Συνταγματαρχών αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια από τη Μελίνα Μερκούρη και άλλους 7 Έλληνες της διασποράς, για την αντιδικτατορική τους δράση.
1967: Η 23χρονη Αθανασία Παναγοπούλου συλλαμβάνεται στην Αθήνα, επειδή έπαιζε στο σπίτι της δίσκους του Μίκη Θεοδωράκη.
1967: Στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσι ξεσπούν αναταραχές με φυλετικά αίτια, οι οποίες θα διαρκέσουν τέσσερις ημέρες και θα στοιχίσουν τη ζωή σε 27 άτομα.
1975: Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υποβάλλει την αίτηση ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ.
1975: Το κράτος του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε κηρύσσει την ανεξαρτησία του. Την ίδια εποχή ο Μανουέλ Πίντο ντα Κόστα ανήλθε στην προεδρία του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε.
1976: Διεξάγεται στο Κλειστό της Γλυφάδας ο πρώτος τελικός του Κυπέλλου Ελλάδος στο μπάσκετ μεταξύ Ολυμπιακού-ΑΕΚ (81-79) με τους Φαίδωνα Ματθαίου και Κώστα Μουρούζη αντίστοιχα στους πάγκους.
1979: Το νησί του Κιριμπάτι, που βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό κηρύσσει την ανεξαρτησία του.
1979: Λήγει η μεγάλης διάρκειας απεργία των ελλήνων τραπεζοϋπαλλήλων, με επιστράτευση των απεργών.
1984: Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για την Προεδρία των ΗΠΑ, Γουόλτερ Μοντέιλ επιλέγει την Τζεραλντίνε Φεράρο, μέλος του Κογκρέσου, ως υποψήφια για τη θέση του Αντιπροέδρου αναδεικνύοντας την στην πρώτη γυναίκα, που εντάσσεται στο ψηφοδέλτιο μεγάλου κόμματος
1989: Την απομάκρυνση της Ουγγαρίας από το "Σιδηρούν Παραπέτασμα" χαιρετίζει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, ο πατέρας, που επισκέπτεται τη χώρα.
1990: Ο ανακριτής καλεί τον Ανδρέα Παπανδρέου σε ανάκριση για την Τράπεζα Κρήτης
1990: Ο Μπόρις Γιέλτσιν στη διάρκεια μιας συγκέντρωσης του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος ανακοινώνει, ότι θα αποσυρθεί από το κόμμα.
1991: Η Ελλάδα κατακτά το χρυσό στο ποδόσφαιρο στους Μεσογειακούς Αγώνες νικώντας την Τουρκία με 3-1 στο ΟΑΚΑ.
1992: Ξεκινά το πρώτο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ελπίδων Μπάσκετ στο ΣΕΦ. Η Ιταλία ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια κερδίζοντας την Ελλάδα στον τελικό με 65-63 στις 19/7.
1993: Αρχίζει την λειτουργία του το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στην Αθήνα.
1993: Στη Ρωσία, ψηφίζεται νέο Σύνταγμα το οποίο αντικαθιστά το παλιό που ισχύει από την περίοδο του Μπρέζνιεφ.
1993: Το θαλάσσιο κύμα που θα προκαλέσει ένας σεισμός μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στην ακτή Χοκάιντο της Ιαπωνίας θα προκαλέσει το θάνατο 202 ατόμων στο μικρό νησί Οκουσίρι.
1994: Το ΠΑΣΟΚ έρχεται πρώτο κόμμα στις Ευρωεκλογές, με ποσοστό 37,6%. Ακολουθούν η Νέα Δημοκρατία με 32,6%, η Πολιτική Άνοιξη με 8,6%, το ΚΚΕ με 6,2% και ο Συνασπισμός με 6,2%.
1994: Ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ εγκαθίσταται στη Λωρίδα της Γάζας, μετά από 27 χρόνια.
1995: Στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου εγκρίνεται η έκθεση Μπέρτενς με την οποία αποσυνδέεται πλήρως η διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ από την τελωνειακή ένωση της Τουρκίας και την πορεία του Κυπριακού.
1996: Στη Βρετανία, Κάρολος και Νταϊάνα συμφωνούν στους όρους για την έκδοση του διαζυγίου τους.
1996: Η φέτα, το κασέρι, πολλά είδη γραβιέρας και ορισμένα λάδια, αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προϊόντα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ).
1997: Ανακαλύφθηκε το πτώμα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στο Βαγιεγκράντε της Βολιβίας.
1998: Ολοκληρώνεται το 16ο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου της Γαλλίας που ξεκίνησε στις 10/6. Η Γαλλία ανακηρύσσεται παγκόσμια πρωταθλήτρια νικώντας στον τελικό την Βραζιλία με 3-0 με δυο γκολ του Ζινεντίν Ζιντάν και ένα του Εμανουέλ Πετίτ μπροστά σε 80.000 θεατές στο Σεν Ντενί.
Πρώτος σκόρερ ανακηρύσσεται ο Κροάτης Ντέιβορ Σουκερ με 6 γκολ, που σκοράρει το νικητήριο γκολ στον μικρό τελικό εναντίον της Ολλανδίας (2-1).
1999: Ο Γκι Φερχόφστατ, διορίζεται πρωθυπουργός του Βελγίου.
2004: Καθιερώθηκε η σημαία του Μαυροβουνίου από το Κοινοβούλιο της χώρας.
2004: Ο Πέδρο Σαντάνα Λόπες διορίζεται Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
2004: Ο Βάλντας Άνταμκους ορκίστηκε Πρόεδρος της Λιθουανίας.
2005: Ο Αλβέρτος Β’ ανέλαβε αρχηγός του Πριγκιπάτου του Μονακό.
2006: Στον Πόλεμο του Λιβάνου το 2006 η Χεζμπολάχ ξεκίνησε την Επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση».
2009: Ο Ντενί Σασού Νγκουέσσο κέρδισε τις εκλογές που διεξήχθησαν στη Δημοκρατία του Κονγκό και εκλέγεται και πάλι πρόεδρος της χώρας.
2009: Η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε ανέλαβε πρόεδρος της Λιθουανίας. Έγινε έτσι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στη χώρα.
2015: Κρίσιμες ώρες για την Ελλάδα. Μάχη στη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης. Οι ευρωπαίοι εταίροι προτείνουν επιπλέον εκβιαστικά σκληρά μέτρα προς ψήφιση, ως προϋπόθεση συνέχισης των διαπραγματεύσεων.
Γεννήσεις σαν σήμερα
1596 – Μιχαήλ Φιοντόροβιτς Ρομάνοβ, ο πρώτος τσάρος της δυναστείας των Ρομάνοβ.
1795 – Τζόσια Γουέντζγουντ, Βρετανός αγγειοπλάστης, ο οποίος θεωρείται, ότι έθεσε τις βάσεις της βιομηχανικής παραγωγής στην αγγειοπλαστική.
1817 – Χένρι Ντέιβιντ Θόρο, αμερικανός συγγραφέας, φιλόσοφος και πρώιμος οικολόγος. (Θαν. 6/5/1862)
1880 – Τοντ Μπράουνινγκ, Αμερικανός σκηνοθέτης, γνωστός ιδίως για τη θρυλική ταινία «Freaks» (1932).
1880 – Νίκος Καρβούνης ο ποιητής της Εθνικής Αντίστασης.
1884 – Αμεντέο Μοντιλιάνι, Ιταλός ζωγράφος και γλύπτης.
1884 – Λούις Μπ. Μπάγιερ, Αμερικανός παραγωγός της Metro-Goldwyn-Mayer, θεωρείται γενικά ως επινοητής του στουντιακού «σταρ σίστεμ» της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.
1904 – Πάμπλο Νερούδα,Χιλιανός ποιητής και διπλωμάτης, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Το πραγματικό όνομα του Ρικάρδο Ελιέζερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο. το 1971, δημιουργός του Κάντο Χενεράλ, που μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη.
1912 – Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Έλληνας ηθοποιός.
1913 – Γουίλις Λαμ, Αμερικανός φυσικός, βραβείο Νόμπελ 1955.
1928 – Αναστάσιος Βερνάρδος Έλληνας νομικός και φιλόσοφος.
1937 - Μπιλ Κόσμπι, Αμερικανός κωμικός.
1937 – Λιονέλ Ζοσπέν, πρωθυπουργός της Γαλλίας.
1940 – Ζίγκφριντ Μέλτζικ, Γερμανός τερματοφύλακας και προπονητής ποδοσφαίρου.
1973 – Κριστιάν Βιέρι, Ιταλός ποδοσφαιριστής.
1974 – Στέλιος Γιαννακόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής.
1978 – Νέαρχος Νεάρχου, Κύπριος Λογοτέχνης.
1979 – Νίκος Μπάρλος, Έλληνας καλαθοσφαιριστής.
1991 – Χάμες Ροδρίγες, Κολομβιανός ποδοσφαιριστής.
1997 – Μαλάλα Γιουσαφζάι, Πακιστανή ακτιβίστρια.
Θάνατοι σαν σήμερα
1067 - Ιωάννης Κομνηνός, Βυζαντινός αξιωματούχος.
1536 - Έρασμος, Ολλανδός ιερέας και φιλόσοφος.
1545 - Μαρία Μανουέλα, Πριγκίπισσα της Πορτογαλίας.
1712 - Ρίτσαρντ Κρόμγουελ, Άγγλος πολιτικός.
1773 - Γιόχαν Γιόακιμ Κβαντς, Γερμανός φλαουτίστας και συνθέτης.
1804 - Αλεξάντερ Χάμιλτον, Αμερικανός πολιτικός.
1856 - Χρήστος Νταβέλης, Έλληνας ληστής.
1889 - Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος.
1910 - Τσαρλς Στιούαρτ Ρολς, Βρετανός μηχανικός-μηχανολόγος και κατασκευαστής αυτοκινήτων.
1913 - Ιωάννης Βελισσαρίου, Έλληνας στρατιωτικός.
1921 - Γκαμπριέλ Λιπμάν, Γάλλος φυσικός.
1922 - Τζον Μόρεσμπι, Άγγλος ναυτικός.
1945 - Βόλφραμ φον Ρίχτχοφεν, Γερμανός στρατάρχης.
1953 - Κώστας Ουράνης, Έλληνας συγγραφέας.
1960 - Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Έλληνας πολιτικός.
1976 - Τζέιμς Γιονγκ Χάου, Κινέζος κινηματογραφιστής.
1979 - Μίνι Ράιπερτον, Αμερικανίδα τραγουδίστρια.
1989 - Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, Έλληνας πολιτικός.
1994 - Άγιος Παΐσιος, Άγιος της Χριστιανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
1994 - Ιωάννης Σεργάκης, Έλληνας πολιτικός.
2002 - Ετζέ Αϋχάν, Τούρκος ποιητής.
2007 - Νίκος Σερέτης Έλληνας διεθνής καλαθοσφαιριστής.
2008 - Δανιήλ Παναγόπουλος, Έλληνας εικαστικός.
2016 - Δημήτρης Μαρωνίτης, Έλληνας φιλόλογος.
2016 - Γκόραν Χάτζιτς, Σέρβος πολιτικός.
Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας του Φθινοπώρου
Σεπτέμβριος
Ο Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας του Φθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου εξ ου και η ονομασία του.
Ο λαός μας συνηθίζει να λέει πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα το καλοκαίρι καλά κρατεί.
Ο καιρός όμως σιγά-σιγά αρχίζει ν’ αλλάζει και να μας προετοιμάζει για τον επερχόμενο χειμώνα. Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, άλλωστε, ξεκινάει επίσημα και το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.
Ινδικτιών
Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη:
«Η λέξη ινδικτιών σημαίνει κατ’ αρχήν τον προσδιορισμό του ετήσιου ποσού που έπρεπε να καταβάλλουν οι Ρωμαίοι πολίτες ως φόρο. Συνεκδοχικά, πήρε τη σημασία της οικονομικής χρονιάς, και όταν οι φόροι ρυθμίζονταν με βάση μια περίοδο περισσοτέρων ετών, ινδικτιών ονομάστηκε το σύνολο αυτών των ετών…
Κατέληξε έτσι να σημαίνει ένα θεσμοθετημένο κύκλο 15 ετών, συνεχώς επαναλαμβανόμενο (όπως η εβδομάδα ή ο μήνας), που χρησιμοποιήθηκε για τη χρονολόγηση πράξεων και γεγονότων… που τελικά παγιώθηκε ως το δημοφιλέστερο σύστημα χρονολόγησης για τους Βυζαντινούς, και η 1η Σεπτεμβρίου ως η αρχή του έτους τους».
— Μαρίνα Δετοράκη
Γι’ αυτό, άλλωστε, σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας η 31η Αυγούστου ονομάζεται «κλειδοχρονιά» επειδή «κλειδώνει» (τελειώνει) ο προηγούμενος χρόνος, ενώ η 1η Σεπτεμβρίου ονομάζεται «αρχιχρονιά».
Λαογραφία
Ο Σεπτέμβριος, όμως, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα. Όπως μας αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Η μέρα της γιορτής αυτής σε πολλά μέρη αποτελεί χρονικό σταθμό στις τοπικές αγροτικές και ποιμενικές εργασίες και λαμβάνεται ως η αρχή ή το τέρμα για τις σχετικές συμβάσεις. Αλλά σταθμό αποτελούσε παλαιότερα και για τους ναυτικούς, οι οποίοι τότε σταματούσαν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”. Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Κυρίως, όμως, ο Σεπτέμβριος είναι γνωστός με την ονομασία «Τρυγομηνάς» ή «Τρυγητής». Όπως γράφει, με ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο, η Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη:
«Την καθολική και πυρετώδη συμμετοχή της κοινότητας αποδίδει η παροιμιακή φράση “θέρος, τρύγος, πόλεμος”. Η συμμετοχή όλων των κατοίκων του οικισμού αναδείκνυε τον τρύγο σε ευχάριστη εργασία, που συχνά έπαιρνε το χαρακτήρα πανηγυριού… Η μεταφορά των σταφυλιών στο ληνό (πατητήρι, αργαστήρι, καρούτα, πατερό, τραπεζονιά, σκαφόνι κ.ά.) γίνεται με ζώα, με κάρα ή με μηχανικά μέσα, σήμερα πια στα πατητήρια.
Το πατητήρι διαφέρει από περιοχή σε περιοχή ως προς το σχήμα και τη χωρητικότητα. Αλλού είναι κτιστή παραλληλεπίπεδη δεξαμενή με κλίση του δαπέδου προς την πλευρά απ’ όπου εξέρχεται ο μούστος, αλλού είναι ένας μεγάλος ξύλινος ή πλεχτός φορητός κάδος, που τοποθετείται κατά το πάτημα πάνω σε κτιστή δεξαμενή (υπολήνιο, αποδοχάρι, δοχειό κ.ά.), μέσα στην οποία ρέει ο μούστος. Το πάτημα των σταφυλιών γίνεται από τους “πατητάδες”.
Το γλεύκος (μούστος, απόσταμα, βράσμα, λαγάρι, πρόσυρο κ.ά.) μεταφέρεται και αποθηκεύεται συνήθως σε μεγάλα βαρέλια, που έχουν πλυθεί με ειδικά αρωματικά φυτά (σχίνο, μυρτιά, δάφνη κ.ά.) κι έχουν απολυμανθεί με θειάφι ή έχουν ρετσινωθεί. Μέσα εκεί ο μούστος “βράζει”, ζυμώνεται και γίνεται κρασί».
— Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη
Όπως γράφει και ο Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894) στο «Τραγούδι του τρυγητού»: «Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα,/ να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο». Ο τρυγητός των αμπελιών και η δημιουργία του κρασιού είναι, άλλωστε, μια πανάρχαια διαδικασία που ανάγεται στην περίοδο της γεωργικής επανάστασης πριν από περίπου 7.000 χρόνια, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με την οινοποιία τουλάχιστον από το 1700 π.Χ. Η σχετική μάλιστα μυθολογία για το κρασί, και η σύνδεσή του με το θεό Διόνυσο, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Γιατί το κρασί αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν όχι μόνο ως βασικό συστατικό της διατροφής, αλλά και της θρησκείας, αφού οι Έλληνες πίστευαν ότι το αίμα του σταφυλιού είναι αίμα του θεού Διονύσου και ότι πίνοντας κρασί μεταλαμβάνουν από το αίμα του θεού.
Η λατρεία του Διονύσου συνάντησε αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, μάλιστα, και μια κάποια καχυποψία απέναντι στο κρασί, όπως αποτυπώνεται σε πολλούς σχετικούς μύθους. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αττικό μύθο που συνδέει τον αστερισμό της Παρθένου με το κρασί.
Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και η περιοχή ονομάστηκε από τότε Διόνυσος.
Πληροφορίες: el.wikipedia.org
Ιούλιος, ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες
Ο Ιούλιος ή Ιούλης ή Θερνόν (ποντιακά, συναντάται και ως Χορτοθέρτς),
είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Στο Αττικό ημερολόγιο ήταν ο πρώτος μήνας του έτους και ονομάζονταν Εκατομβαιών διάρκειας 30 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως τις 23 Ιουλίου.
Είναι ο ενδέκατος μήνας κατά το Εκκλησιαστικό ημερολόγιο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, και ο πέμπτος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, γι' αυτό αρχικά στα Λατινικά ονομάζονταν Quintilis.
Αργότερα, όμως, ο Αύγουστος Καίσαρας για να τιμήσει τον Ιούλιο Καίσαρα του έδωσε το όνομα Ιούλιος.
Έρθεν και ο Χορτοθέρτ'ς. Έπαρ’ το καγάν’ [δρεπάνι] σο χερ’ τσ’ [χέρι σου].
Στον Πόντο ο Ιούλιος λεγόταν Χορτοθέρτ'ς, γιατί ήταν ο μήνας του θερισμού. Στην Κερασούντα, τα Κοτύωρα, την Τρίπολη, τη Χαλδία και τη Σάντα τον έλεγαν Χορτοθέρη, ενώ στην Τραπεζούντα Χορτοθέρ’ς, αλλά και Χορτοθέρη.
Στα Σούρμενα και στη Ματσούκα λεγόταν Θερ’νός και στην Κρώμνη και με τα δύο ονόματα.
Το όνομα Χορτοθέρης (Ιούλιος) παράγεται από το ουσιαστικό «χόρτον» και το ρήμα «θερίζω». Από το όνομα αυτού του μήνα έχουμε και παράγωγα: το επίθετο χορτοθερέσιν, που σημαίνει αυτό που παράγεται κατά το μήνα Ιούλιο, καθώς το χορτοθέριν, που σημαίνει α) τόπος θερισμού, κατάλληλος για θέρισμα, και β) τόπος θερισμένος.
Πρώτα θερίζονται τα κριθάρια, έπειτα οι βρίζες και τελευταία τα σιτάρια.
Θερίζετε αλωνίζετε
κι εμένα δε μου δίνετε
Ο Ιούλιος στην Ελληνική λαογραφία
Οι εποχιακές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της γεωργίας αφού η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών. Λόγω των γεωργικών αυτών ασχολιών ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής αφού στον μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν οι σύγχρονες μηχανές οι γεωργοί μας καθάριζαν από τα αγριόχορτα το αλώνι που βρίσκονταν σε μέρος που να το φυσούν οι περισσότεροι άνεμοι και ήταν στρωμένο με πέτρα ή συχνότερα με χώμα. Όπως γράφει σ’ ένα του ποίημα και ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951): «Στ’ αλώνια καλοσάρωτα/και ξεχωρταριασμένα/θα ξαπλωθούν οι θημωνιές/ξανθόμαλλες πλεξίδες».
Το αλώνι είχε σχήμα κυκλικό και στη μέση βρίσκονταν το «στρέντζερο» ή το «στρογερό», το ξύλινο δοκάρι γύρω από το οποίο έτρεχαν τα ζώα που θα αλώνιζαν τα στάχυα. Τα βόδια, τα άλογα, τα γαϊδούρια ή τα μουλάρια που χρησιμοποιούνταν ήταν ζεμένα το ένα δίπλα στο άλλο και γυρνούσαν γύρω από το κεντρικό στύλο ποδοπατώντας έτσι τα στάχυα. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν και την «δοκάνα», μια ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα που θρυμμάτιζε τα στάχυα. Κατόπιν με ένα δικριάνι σαν φτυάρι ξεκινούσε το λίχνισμα, η διαδικασία που ξεχώριζε τον καρπό από το άχυρο με την βοήθεια του ανέμου. Σύμφωνα, πάντως, με τα έθιμα του αλωνισμού δεν κάνει να έρθει στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί «είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)». Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν της Δήμητρας. Με το λίχνισμα, όμως, συνδέεται και ο προφήτης Ηλίας που διαφεντεύει τους ανέμους, γι’ αυτό άλλωστε ο Ιούλιος ονομάζεται και Αηλιάτης ή Αηλιάς.
Το Αφήλιο της Γης
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου (γύρω στις 3 του μήνα) η Γη μας βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της ετήσιας τροχιάς της, στο αφήλιο της δηλαδή, γεγονός που δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν αφού η απόστασή μας από τον Ήλιο δεν σχετίζεται με τις θερμοκρασίες που επικρατούν πάνω στη Γη. Αυτό, όπως είναι γνωστό, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κλίση του άξονα της Γης κι όχι από του αν βρισκόμαστε στο αφήλιο ή στο περιήλιο της γήινης τροχιάς. Έτσι στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα.
Όπως επίσης και μια άλλη εκδοχή λέει...
Τον Ιούλιο κάνει πολύ ζέστη, τα “Κυνικά καύματα” που λένε. Τ’ όνομά τους το χρωστούν στον αστερισμό του “Μεγάλου Κυνός” που αυτόν τον καιρό το πιο λαμπρό του αστέρι, ο Σείριος, συμπίπτει ν’ ανατέλλει μαζί με τον ήλιο, με αποτέλεσμα να έχουμε τις μεγαλύτερες ζέστες του χρόνου. Η μεγάλη ζέστη, όμως, του μήνα αυτού κάνει να ωριμάζουν οι καρποί.
Εορτές τον Ιούλιο
Ο προφήτης Ηλίας, του οποίου η μνήμη γιορτάζεται στις 20 του μήνα, είναι συνδεδεμένος και με τις βροχές και με τις κορυφές των βουνών. Σε κάθε περιοχή θα βρούμε κι από ένα ξωκλήσι του. Από την αρχαιότητα άλλωστε οι κορυφές ήταν κέντρα λατρείας και ταυτίζονταν με τον Δία που ήταν επίσης και θεός των μετεωρολογικών φαινομένων, εξ ου και οι ονομασίες του ως Νεφεληγερέτης, Υέτιος και Κεραύνιος, ιδιότητες που οι νεοέλληνες, αλλά και οι Σλάβοι, αποδίδουν και στον προφήτη Ηλία. Σύμφωνα με μια παράδοση που αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Οι βροχές και τ’ αστροπελέκια από τον προφήτη Ηλία γίνονται. Ξαπλώνει στα σύννεφα και κοιμάται, όταν είναι να καλοσυνέψει ο καιρός. Μα όταν είναι για νερό, τρέχει με τ’ αμάξι του στον ουρανό και γι’ αυτό βροντάει… Όταν βροντάει, είναι που με το πύρινο αμάξι του κυνηγάει τη Λάμια να τη σκοτώσει, για να μην καταστρέψει τα σπαρτά των ανθρώπων. Οι αστραπές που πέφτουνε τότες είναι οι πύρινες σαγίτες που ρίχνει στη Λάμια ο άγιος».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Δεν είναι, όμως, μόνο ο προφήτης Ηλίας που γιορτάζεται τον Ιούλιο. Πολλές από τις μεγάλες γιορτές του μήνα είναι αφιερωμένες στους άγιους «ιατήρες» αρχίζοντας με τους Ανάργυρους γιατρούς Κοσμά και Δαμιανό την πρώτη του μήνα. Η αφιλοκερδής δραστηριότητά τους εξόργισε τον έπαρχο ο οποίος τους ζήτησε τον 3ο αιώνα να αποκηρύξουν την πίστη τους, κι όταν αυτοί αρνήθηκαν τους βασάνισε και στο τέλος τους αποκεφάλισε.
Στη συνέχεια έρχεται η γιορτή της θεραπεύτριας Αγίας Κυριακής στις 7 Ιουλίου, ενώ στις 17 του μήνα γιορτάζεται η μνήμη της Αγίας Μαρίνας η οποία «ξε-μαραίνει», αναζωογονεί δηλαδή, τα καχεκτικά παιδιά. Στη γιορτή της στο Θησείο συνήθιζαν να περνούν ξάγρυπνοι τη νύχτα όσοι είχαν άρρωστα παιδιά, αλλάζοντας τα ρούχα τους μπροστά στην εικόνα της. Και οι γιορτές συνεχίζονται με την οσιομάρτυρα Αγία Παρασκευή που σύμφωνα με την παράδοση θεραπεύει τα μάτια και της οποία η μνήμη εορτάζεται στις 26 του μήνα.
Μια ημέρα αργότερα γιορτάζεται κι ένας άλλος ιατρός που ασκούσε την ιατρική ως φιλανθρωπία κι ο οποίος αποκεφαλίστηκε το έτος 305. Πρόκειται για τον Άγιο Παντελεήμονα του οποίου η ιδιότητα είναι εμφανής και από την παροιμία «κουτσοί, στραβοί στον άγιο Παντελεήμονα». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η ανθρωπολόγος Λίντα Παπαγαλάνη:
«Η θρησκευτική λαϊκή παράδοση κρατά ζωντανή τη θαυματουργική χαριτοδότηση των αγίων, όπως και των αρχαίων θεοτήτων. Με ευχές, τελετικά δρώμενα και προσφορές, οι πιστοί προσπαθούν, σ’ ένα συνδυασμό ευλάβειας, πίστης, φόβου και προσωπικής ωφέλειας, να διασφαλίσουν την συνεπικουρία των θείων δυνάμεων».
— Λίντα Παπαγαλάνη
Σημαντικά γεγονότα τον Ιούλιο
1973, 29 Ιουλίου - Με το νόθο δημοψήφισμα του 1973, η Χούντα των Συνταγματαρχών καταργεί την Βασιλεία στην Ελλάδα.
2004, 4 Ιουλίου - Κατάκτηση του Euro 2004 από την Εθνική Ελλάδος. Το νικητήριο γκολ από τον Άγγελο Χαριστέα στον τελικό αγώνα του Euro 2004 με την Πορτογαλία/