DIASKEDASI.INFO

Η διασκέδαση On Line

"ΩΝΑΣΗΣ – Τα θέλω όλα", κριτική της θεατρικής παράστασης

onasis ta thelo ola

ΩΝΑΣΗΣ – Τα θέλω όλα
Κριτική της εξαιρετικής θεατρικής παράστασης
στο Θέατρο Παλλάς

γράφει ο Ανδρόνικος Τζιβλέρης

 

Ωνάσης, Μια παράσταση που τα "θέλει όλα".
Τεράστιο μπάτζετ, τεράστιο θέατρο, τεράστια παραγωγή,
τεράστιο κοινό...
αλλά λησμόνησε να μας διευκρινίσει μια μικρή λεπτομέρεια:
ποιος τελικά ήταν αυτός ο "τεράστιος" επιχειρηματίας που τα ήθελε όλα!

 

Είχα μια τεράστια απορία, από τη συνέντευξη τύπου ακόμα, ένας πρωταγωνιστής/σκηνοθέτης (Στ.Φασουλής) αναλαμβάνοντας και τη συγγραφή του έργου, πώς θα διαχειριστεί συγγραφικά τον πρωταγωνιστικό ρόλο όπου ο ίδιος καλείται να ερμηνεύσει;

Δεν διαψεύστηκα! Πώς μπορεί, άλλωστε, κανείς να είναι φειδωλός ή μετριοπαθής στη συγγραφική αποτύπωση τέτοιου ρόλου, όταν αυτός αφορά στον Ωνάση – που τα ήθελε όλα. Μοιραία, λοιπόν, κι ο κύριος Φασουλής, ανακυκλώνοντας (ως άλλος Αρίστος) το ρόλο του στο θεατρικό αυτό σύμπαν, συμπεριφέρεται αναλόγως: τα θέλει όλα! Τα θέλει, προκειμένου να μπορέσει με ενάργεια και χειρουργική ρεαλιστικότητα να αποτυπώσει το βουλιμικό κι αινιγματικό αυτό "τέρας" που ονομάζεται Αριστοτέλης Ωνάσης.

Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως ο Ωνάσης αποτελεί σημειολογικά το συνώνυμο του πλούτου παγκοσμίως, παρά το ότι δεν υπήρξε ποτέ ο πλουσιότερος.

Όσον αφορά στις προθέσεις όμως, έτσι μας αυτοσυστήθηκε η παράσταση: όχι ψυχογράφημα, όχι καταβύθιση στην ψυχή αυτού του εμβληματικού ανθρώπου μπας και καταλάβουμε ποιος πράγματι ήταν, ένοιωθε ή ήθελε – αλλά μόνο γεγονότα.

Ολόκληρο το γαϊτανάκι μιας ζωής από ατέρμονες πληροφοριακές σκηνές – σαν πηχυαίοι τίτλοι εφημερίδων, σ’ ένα έργο μαμούθ τριών ωρών! μας έδωσε τη δυνατότητα να ξεφυλλίσουμε καρτποσταλικά ολόκληρο το βιογραφικό άλμπουμ αυτού του ανθρώπου.

onasis ta thelo ola 1

Λίγο δεν είναι. Τεράστιο το στοίχημα και μάλλον το κέρδισε σ’ αυτό το επίπεδο ο κ. Φασουλής. Ωστόσο, δεν έμεινε χρόνος και χώρος για να δω αυτό το μυθικό τέρας των θαλασσών να πάλλεται από ρίγη, να συμπεριφέρεται σαν απασφαλισμένη χειροβομβίδα όπως πράγματι – φημολογείται, πως ήταν. Το μαθαίνω μόνο από τις ατάκες των άλλων ή του ίδιου. Το μόνο που σπινθήριζε, σε επίπεδο δραματοποίησης ήταν το ασίγαστο πάθος του όταν ερωτευόταν και πολλά – πάρα πολλά μπινελίκια! Αυτή η καύσιμη ύλη χυδαιότητας και ερωτικής ποίησης. Μα, μήπως τελικά αυτός ήταν ο Αρ, Ωνάσης; Ένα αδηφάγο τάνκερ πάθους (σεξ και χρήμα) και κυνικότητας;

Πληροφορούμαστε πως πάνω στα φαλαινοθηρικά του διοργάνωνε κοσμικά γκαλά όπου οι κύριοι συμμετείχαν οι ίδιοι στο κυνήγι των φαλαινών, κρατώντας στο ένα χέρι τη σαμπάνια και στο άλλο τη σκανδάλη για το καμάκι. Κι ο ίδιος ο Αρίστος επιδιδόταν συχνά πυκνά με αφοπλιστική ηδονή σ’ αυτό το σουρεάλε κοσμικότητας και θανάτου.

Γι’αυτό κι ο κ. Φασουλής δεν περιορίστηκε να μας συστήσει αυτά του τα στοιχεία ως δομικά συστατικά της προσωπικότητά του. Έπρεπε να τα δούμε και να τ’ ακούσουμε όλα – μέχρι τέλους. Με μεγάλη ηδονή κι ο ίδιος κονταροχτύπησε συγγραφικά το ρόλο. Δεν του άφησε μεγάλα περιθώρια, παρά μόνο μια ισχνή χαραμάδα στο τέλος της ζωής του, στο κρεβάτι του πόνου καθώς και σ’ ένα δραματικό κρεσέντο, όπου επιχειρείται να συμψηφιστεί η αναλγησία του για τον εξολοθρεμό των φαλαινών, ξεπλένοντας την ηθική του, μέσα από μια «στημένη» έκτρωση (από την πλευρά του συγγραφέα/Μπεγνή). Σε όλους τους υπόλοιπους όμως που δε σκοτώσαμε φάλαινες ή τα αγέννητα μωρά μας, τι θα μας απαντούσε ο κος Ωνάσης;

Ο Ωνάσης όρκιζε και εξόρκιζε εχθρούς. Χρησιμοποιούσε τους vips σα μοσχοβολιά στον «κοσμοπολιτισμό» της δημόσιας εικόνας του. Κατέστρεφε καριέρες. Αδιαφορούσε πλήρως για τους πρώην έρωτές του, για τις πρώην συζύγους του. Αδιαφορούσε πλήρως για τα ίδια του τα παιδιά εξαγοράζοντας το ψυχικό τους έλλειμμα με φεράρι και γούνες – που μάλιστα δεν τους ταιριάζουν κιόλας («έχεις δει τη Χριστίνα με γούνα;» τον ρωτά ο Αλέξανδρος). Όλα αυτά όμως δε συνηγορούν στην απίσχναση ενός ρόλου, δεν πρόκειται για συγγραφική καχεξία – πρόκειται μάλλον για το ότι «έσκαψα, αλλά δεν βρήκα τίποτα».

Και πάνω που αναρωτήθηκα γιατί επελέγη αυτός ο τηλεγραφικός και παγερά θεατρικός τρόπος, έρχονται, σαν κερασάκι στην τούρτα, δύο σκηνές (τουλάχιστον) πραγματικής θεατρικής έμπνευσης και δραματουργηκότητας: η πρώτη, τη στιγμή που διαπραγματεύεται ο Ωνάσης την οικονομική εξασφάλιση της Τζάκυ Κέννεντυ - όπου όλο αυτό το κέντημα μουσικής, χορού, ατάκες εν είδει στίχων και θεατρικότητας έτερψαν τις αισθήσεις μου και 2η η σκηνή που εν χορώ, σχεδόν σαν σε τραγωδία, οι συντελεστές αναγγέλλουν το θάνατο του Αλέξανδρου όπου στήσιμο, πρόσωπα, κίνηση, φωνές και ατάκες μού μετέδωσαν πως το τραγικό γεγονός απηχεί σ’ όλη την πόλη. Όπου λοιπόν ο κ. Φασουλής παρέκαμψε τη γραμμική και λογική αφήγηση των στείρων γεγονότων, δημιούργησε μικρά στραφταλίσματα.

onasis ta thelo ola 3

Όλοι οι υπόλοιποι ρόλοι και κυρίως οι γυναικείοι περιφέρουν τη διακοσμητικότητά τους ως αναρριχητικοί κισσοί στη αλαζονεία του Ωνάση. Προκειμένου να ικανοποιηθεί πρωταγωνιστικά η δραματουργική παρουσία των γυναικών (Λιβανού, Κάλλας, Κένεντυ) στήθηκαν αχαμνά κι αδύναμα σόλο ή αμήχανες διαλογικά σκηνές – όπως ακριβώς τις σκηνοθέτησε κι ο ίδιος ο Ωνάσης στη σκηνή της ίδιας του της ζωής.

Όσο για το συγγραφέα (το μόνο προϊόν μυθοπλασίας) που φιλοδόξησε να παίξει ρόλο κανόναρχου, μάλλον κατέληξε σε περιφερόμενο πασαδόρο, σε βατήρα πότε άστοχης αυτοκριτικής του Ωνάση αφού «εγώ δεν ξέρω τι θα πει συνείδηση» και πότε ως απολογία/δικαιολογία.

Σκηνοθετικά ο κ. Φασουλής επιδόθηκε σ' έναν άθλο και τα κατάφερε θαυμάσια. Δάμασε όλο αυτό το απίστευτο υλικό, το έδεσε, του έδωσε ρυθμό, χρώμα και αποτύπωσε την ατμόσφαιρα της εποχής με μαεστρία και δεινότητα. Αλλωστε, αυτό είναι το δικό του "γήπεδο", σ' αυτό ευδοκιμεί.

Η διανομή είναι εύστοχη. Μεγάλο ατού. Αποδόθηκε το μέρος τού καθενός με νεύρο και ταπεραμέντο. Τα σκηνικά τετραγωνισμένα, υπογράμμιζαν την υπαρξιακή απουσία των ηρώων και η μουσική πότε βελούδο και πότε αγωνιώδης.

Όμως; Τότε; Προς τι «το μίσος κι ο αλληλοσπαραγμός»; Γιατί όλα αυτά; Μα για πολλούς και διάφορους λόγους. Γιατί είναι Παλλάς, και Παλλάς σημαίνει θέαμα και πλούσιο θέαμα, που μπορεί να στερείται αμινοξέων και βιταμινών αλλά δεν παχαίνει κιόλας, δεν έχει περιττό λίπος για το σκοπό που υπηρετεί.

 

Εν κατακλείδι, αν θες να πληροφορείς – ως άλλη μηχανή του χρόνου – τη ζωή του Ωνάση τότε θα γοητευτείς και θα αποχωρήσεις πλήρως χορτασμένος από το μέγεθος αυτής της παραγωγής, σε όλα τα επίπεδα.

Αν όμως είσαι από εκείνους, τους άλλους, που πιστεύουν πως βρήκαν μια ευκαιρία για να απαντήσουν στα μεγάλα «γιατί» που στοίχειωσαν αυτόν τον άνθρωπο, τον Αριστοτέλη Ωνάση, που τα ήθελε όλα, τότε μάλλον θα απογοητευτείς – μιας και το ίδιο το έργο, με αυτές τις απορίες τελειώνει.

Περισσότερες πληροφορίες για τη θεατρική παράσταση ΕΔΩ