DIASKEDASI.INFO

Η διασκέδαση On Line

Λουκάς Νοταράς, υπήρξε ο τελευταίος Μέγας Δουκας της Bυζαντινής Αυτοκρατορίας

Loukas Notaras

Λουκάς Νοταράς

Ο Λουκάς Νοταράς υπήρξε ο τελευταίος Μέγας Δουκας της Bυζαντινής Αυτοκρατορίας. Στην ιστορία έχει μείνει με την ανθενωτική του στάση και με τον χαρακτηρισιτκό του λόγο "κρειττότερον εστίν ειδέναι εν τη μέση τη πόλει φακίολον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν Λατινικήν" . Δηλαδή « Προτιμότερο είναι να δω να βασιλεύει στην πόλη το Τουρκικό τουρμπάνι παρά η Καθολική τιάρα». Οσοι διαβάσουν το το τι συνέβη στην Κωνσταντινούπολη με την Άλωση από τους Σταυροφόρους ίσως σκεφτούν ότι η άποψη του Νοταρά δεν είναι και άδικη, για την εποχή εκείνη.

Καταγόταν από τη Μονεμβασιά. Είχε αποκτήσει σημαντική περιουσία μέσω του εμπορίου παστών ψαριών. Φιλόδοξος, φιλοχρήματος, φιλότουρκος (σ.σ. όπως τον χαρακτηρίζει ο Φραντζής) και με σημαντικές διασυνδέσεις με κορυφαίους Οθωμανούς αξιωματούχους της εποχής, αν και αρχικά ενωτικός πιθανόν λόγω των εμπορικών διασυνδέσεων του με τους Βενετούς, μετέβαλε άποψη και πήρε μαχητικά το μέρος ως ηγετική πλέον φυσιογνωμία της κίνησης των ανθενωτικών οργανώνοντας στην περίοδο πριν την άλωση πολυάριθμες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της ένωσης και των υποστηρικτών της.

 Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος για να ηρεμήσει τα πνεύματα στην Πόλη και να συμφιλιώσει τους ενωτικούς με τους πριν την επικείμενη πολιορκία, πρότεινε τον διορισμό του Νοταρά στη θέση του Μέγα Δούκα, αξίωμα με ευρύτατες εξουσίες, οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές, πρόταση που ο Νοταράς αποδέχτηκε. Ο διορισμός του απέτυχε να κατευνάσει τους ανθενωτικούς οι οποίοι είδαν την αποδοχή του ως εξαγορασθείσα προδοσία με αποτέλεσμα να αποκτήσει πλέον εχθρούς και στα δύο στρατόπεδα.

Η ιστορία αδικεί τον Λουκά Νοταρά. Κάποιοι τον κατηγορούν για την στάση του υπέρ των Οθωμανών, όμως ο ίδιος γνωριζε καλά τι εστί η Άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204.

Ο ίδιος έκανε έξυπνες προσπάθειες και δυσκόλεψε το έργο των Οθωμανών.
Ο σουλτάνος, κατά την διάρκεια των χερσαίων επιχειρήσεων έκανε και απόπειρες εκσκαφής ορυγμάτων κάτω από τα τείχη. Ο Ζαγανός Πασάς, μεταξύ των στρατευμάτων του, βρήκε έναν αριθμό από επαγγελματίες υπονομευτές από τα ορυχεία ασημένιου του Νόβο Μπρόντο στη Σερβία. Αυτοί άρχισαν να σκάβουν κάτω όπου το μονό τείχος των Βλαχερνών κοντά στην πηγή της Καλιγαρίας. Στις 16 Μαΐου η επιχείρησή τους ανακαλύφθηκε από τους αμυνόμενους.

Ο Μέγας Δούκας, Λουκάς Νοταράς, του οποίου αποστολή ήταν να ασχολείται με παρόμοια επείγοντα περιστατικά, ζήτησε τις υπηρεσίες του μηχανικού Γιοχάνες Γκράντ. Μετά από αίτημα του, ο Γκραντ έσκαψε ένα αντίθετο όρυγμα και κατόρθωσε να διεισδύσει στο τουρκικό, όπου έκαψε τα ξύλινα υποστηρίγματα. Η οροφή κατέρρευσε θάβοντας πολλούς υπονομευτές. Αυτή η αποτυχία αποθάρρυνε τους Τούρκους σκαπανείς για αρκετές ημέρες, αλλά στις 21 Μαΐου έσκαβαν ορύγματα σε διάφορα τμήματα των τειχών, συγκεντρώνοντας τις προσπάθειές τους κυρίως στο τμήμα κοντά στην πύλη της Καλιγαρίας. Η εκσκαφή αντιθέτου ορύγματος έγινε από τα ελληνικά στρατεύματα του Λουκά Νοταρά με τον Γκραντ να τα καθοδηγεί. Σε μερικές περιπτώσεις κατόρθωσαν να εκδιώξουν τους υπονομευτές του εχθρού από τα κοιλώματα τους με καπνό, ενώ σε άλλες πλημμυρίζοντας τα ορύγματα από δεξαμενές ο προορισμός των οποίων ήταν να παρέχουν νερό στην τάφρο.

Μόλις έγινε σαφές ότι η μεγάλη επίθεση ήταν επικείμενη, ο Ιουστινιάνης, απαίτησε από τον Μεγάλο Δούκα Νοταρά, να μετακινήσει τα κανόνια που ήταν υπό τον έλεγχό του στο Μεσοτείχιο, όπου θα υπήρχε ανάγκη για κάθε διαθέσιμο κανόνι. Ο Νοταράς αρνήθηκε. Πίστευε, και όχι χωρίς λόγο, ότι θα δέχονταν επίθεση και τα τείχη του λιμανιού τα οποία ήταν ήδη ανεπαρκώς επανδρωμένα. Ανταλλάχθηκαν ορισμένα λόγια και ο αυτοκράτορας αναγκάστηκε να επέμβει αν και κουρασμένος.
Ο Ιουστινιάνης φαίνεται ότι κέρδισε σε αυτό το ζήτημα και είπε χαρακτηριστικά.
“O traditor et che me tien che adesso non te scanna cum questo pugnal”. (Ω προδότη, δεν ξέρω τι με κρατεί και δεν σε σφάζω μ’ αυτό το μαχαίρι).

Μετά την Άλωση αρχίζει το δράμα του Νοταρά
Ο Μωάμεθ είχε αναφέρει ότι θα έκανε το Δούκα Νοταρά κυβερνήτη της κατακτημένης Πόλης. Εάν αυτή ήταν η πραγματική του πρόθεση σύντομα άλλαξε γνώμη. Έθεσε λοιπόν την πίστη του σε δοκιμασία. Πέντε μέρες μετά την Άλωση σε ένα συμπόσιο κάποιους τον ενημέρωσε ότι ο δεκατετράχρονος γιος του Νοταρά, ήταν ένα παιδί με εξαιρετική ομορφιά, έστειλε έναν ευνούχο στο σπίτι του μέγα Δούκα απαιτώντας το παιδί να του σταλεί για την ευχαρίστησή του.

Ο Νοταράς αρνήθηκε να θυσιάσει το παιδί σε μια τέτοια τύχη. Στη συνέχεια με το ζόρι έφεραν το Νοταρά με το γιο του και τον νεαρό γαμπρό του, το γιο του Μεγάλου Δομέστιχου Ανδρόνικου Κατακουζηνού, ενώπιον του σουλτάνου. Όταν ο Νοταράς εξακολούθησε να αψηφά το σουλτάνο δόθηκαν διαταγές να αποκεφαλιστούν επιτόπου ο ίδιος και τα δύο αγόρια.

Ο Νοταράς ζήτησε απλά να εκτελεστούν πριν από εκείνον, μήπως το θέαμα του θανάτου του τα έκανε να λιποψυχήσουν και παραδοθούν στο Σουλτάνο.  Όταν χάθηκαν και τα δύο, ξεσκέπασε το λαιμό του στον δήμιο.

Οποιος κατηγορεί το Λουκά Νοταρά θα πρέπει να ξαναδιαβάσει την τελευταία παράγραφο για να καταλάβει το δράμα του και να παραδειγματιστεί.