ΓΚΥ ΝΤΕ ΜΩΠΑΣΣΑΝ, Ο Φιλαράκος, ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Μετάφραση: Άρης Αλεξάνδρου
ΣΕΛΙΔΕΣ: 384 • ΣXHMA: 14x21 cm • ISBN 978-960-446-175-2 •
Τιμή: €15,00

Είναι ο σπουδαίος ζωγράφος των ανθρώπινων συναισθημάτων.
Ανατόλ Φρανς

Ο Φιλαράκος γράφτηκε όταν ο Γκυ ντε Μωπασσάν βρισκόταν στο απόγειο της συγγραφικής του τέχνης. Είναι ένα κλασικό μυθιστόρημα αποπλάνησης, ίντριγκας και αθέμιτης κοινωνικής αναρρίχησης την περίοδο της belle époque του Παρισιού.
Ο Ζωρζ Ντυρουά, ο ήρωας του βιβλίου, είναι ένας ξοφλημένος δημοσιογράφος και πρώην υπαξιωματικός των Ουσάρων με ταπεινή καταγωγή, ο οποίος με δόλια μέσα και συνάπτοντας σχέσεις με ισχυρές και ευκατάστατες γυναίκες καταφέρνει να αναρριχηθεί στην κορυφή της παριζιάνικης κοινωνίας. Mε τη γοητεία και τους αβρούς τρόπους του εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των άλλων προς ίδιον όφελος – προδίδοντας ακόμη και τη γυναίκα που στάθηκε δίπλα του με αυταπάρνηση. Δημοσιευμένο το 1885, Ο Φιλαράκος δεν είναι μόνο ένα γλαφυρό πορτραίτο της τότε φαντεζί, αλλά διεφθαρμένης και παρηκμασμένης, παριζιάνικης κοινωνίας, είναι επιπλέον μια συγκλονιστική σύγχρονη έκθεση για την καταστροφική δύναμη των αχαλίνωτων φιλοδοξιών, της εξουσίας και του σεξ.
Σε σχέση με τους Γάλλους νατουραλιστές, οι χαρακτήρες του Μωπασσάν είναι πολύ πιο αληθοφανείς και πολύπλοκοι. Ο Φιλαράκος, το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημά του, είναι άκρως απολαυστικό. Οι αναλογίες του σήμερα με τα όσα περιγράφονται στο βιβλίο είναι αδιαμφισβήτητες. Σκάνδαλα, πολιτικές ραδιουργίες και σεξ παρουσιάζονται με κυνικό πεσιμισμό, που ωστόσο ισορροπεί ανάμεσα στο μαύρο χιούμορ και την περιγραφή των μικρών απολαύσεων της ζωής.

Ο ΑΝΡΙ ΡΕΝΕ ΑΛΜΠΕΡ ΓΚΥ ΝΤΕ ΜΩΠΑΣΣΑΝ (1850-1893) γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νορμανδία. Άρχισε να εργάζεται από μικρός, και έζησε από κοντά τους ανθρώπους της υπαίθρου. Το έργο του περιλαμβάνει έξι μυθιστορήματα, οκτώ θεατρικά έργα, μερικές ποιητικές συλλογές, πολλά δοκίμια, άρθρα, ταξιδιωτικά αφηγήματα και, το κυριότερο, περισσότερα από τριακόσια διηγήματα. Σε ηλικία δεκαεννέα ετών ξεκίνησε σπουδές στη νομική σχολή του Παρισιού. Το 1874 γνώρισε στο σπίτι τού Φλωμπέρ τον Ζολά, ο οποίος τον σύστησε στους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής. Ο Μωπασσάν ήταν φύση ασθενική. Σε ηλικία μόλις σαράντα τριών ετών πέθανε στο Παρίσι από σύφιλη.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ
Κατατάσσω τον έρωτα μεταξύ των θρησκειών,
και τις θρησκείες μεταξύ των μεγαλύτερων ανοησιών
στις οποίες υπέπεσε ποτέ η ανθρωπότητα…
GUY DE MAUPASSANT

Ο Φιλαράκος είναι ένας μυθιστορηματικός ήρωας που θα μπορούσαν να έχουν πλάσει από κοινού οι Balzac, Flaubert, Zola και Schοpenhauer. Τελικά έρχεται ο Maupassant, με τον τρικυμιώδη ψυχισμό του, την ευμετάβλητη διάθεση, τις αδυσώπητες αυταπάτες του αλλά και την πηγαία αυθεντικότητά του, και κατορθώνει κάτι φαινομενικά ακατόρθωτο. Δημιουργεί έναν χαρακτήρα σκληρό αλλά ευγενή, συμπαθητικό αλλά εκμεταλλευτή, ανίκανο αλλά ευφυή, δειλό αλλά και με έναν κώδικα τιμής που οριοθετείται κάπου μεταξύ ηθικής και ανηθικότητας. Ίσως την καλύτερη απάντηση στο πώς το καταφέρνει αυτό την έδωσε ο Anatole France που είπε για τον Πρίγκιπα των Διηγηματογράφων:

«Ακόμη και οι ανόητοι και οι κατεργάρηδες έχουν μία θέση στο λογοτεχνικό του σακούλι. Είναι ο σπουδαίος ζωγράφος των ανθρώπινων συναισθημάτων. Ζωγραφίζει χωρίς μίσος και χωρίς αγάπη, χωρίς θυμό και χωρίς οίκτο τους φιλάργυρους χωρικούς, τους πιωμένους ναυτικούς, τα χαμένα κορίτσια, τους αποχαυνωμένους υπαλληλίσκους κι όλους τους ταπεινούς των οποίων η ταπεινοφροσύνη στερείται ομορφιάς και αρετής.»

Ο Φιλαράκος είναι απόκληρος, θύμα της κοινωνίας, με φτωχό υπόβαθρο και καταγωγή που τον φέρνει σε αμηχανία, αδικημένος, άτομο των καταγωγίων που κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να αναρριχηθεί, με όπλο τη γοητεία και την επιρροή του στις γυναίκες.
Μια άλλη πτυχή του Φιλαράκου είναι αυτή του τυχοδιώκτη δημοσιογράφου του οποίου την πένα κρατάνε οι διάφορες ερωμένες του, σερβίροντάς του ιστορίες και ειδήσεις που θα χαρίσουν στον νεαρό δόξα και αναγνώριση. Το σχόλιο του Μaupassant είναι κι εδώ εμφανές και, όπως σωστά παρατηρεί ο Γιώργος Νοταράς,

O Maupassant, καταγράφει με φοβερή ευστοχία δύο βασικά χαρακτηριστικά του δημοσιογράφου-τυχοδιώκτη: την υψηλή γνωριμία και τον εκβιασμό. Χωρίς αυτά τα δύο είναι πολύ δύσκολο να φτάσει κανείς στην αληθινή άσκηση τέταρτης εξουσίας. Υπό αυτήν την έννοια, το έργο του είναι και πολιτικό, αλλά παράλληλα ένα συναρπαστικό αφήγημα, που διαβάζεται απνευστί.

Τον ρώτησαν κάποτε γιατί επιμένει να τρώει κάθε μεσημέρι στο εστιατόριο του Πύργου του Άιφελ, αφού σιχαίνεται τόσο πολύ το κτήριο. «Επειδή το εστιατόριο είναι το μόνο μέρος στο Παρίσι απ’ όπου δεν βλέπεις τον Πύργο του Άιφελ», απάντησε εκείνος.

Εκδόσεις Γκοβόστη
Βιβλιοθήκη Άρη Αλεξάνδρου