Θανάσης Βαλτινός, Έλληνας πεζογράφος, διηγηματογράφος, σεναριογράφος και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών

Thanasis Valtinos-1

Θανάσης Βαλτινός

Ο Θανάσης Βαλτινός είναι Έλληνας πεζογράφος, διηγηματογράφος, σεναριογράφος και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. (16 Δεκεμβρίου 1932)

Γεννήθηκε το 1932 στο Καστρί Κυνουρίας. Στα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου η οικογένειά του μετακινήθηκε σε διάφορες πόλεις και ο Βαλτινός φοίτησε στα γυμνάσια Σπάρτης, Γυθείου και Τρίπολης λόγω των κατοχικών και των μετακατοχικών αυτών μετακινήσεων. Παρακολούθησε μαθήματα στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Παντείου,στην φιλοσοφική σχολή του πανεπιστημίου των Αθηνών και σε σχολή του κινηματογράφου.

Μετά τη μεταπολίτευση και πιο συγκεκκριμένα μετά το 1974 ταξίδεψε στην Αγγλία, το Δυτικό Βερολίνο (με πρόσκληση της Deutsher Akademischer Austauschdienst [Αγγλική και Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκής Ανταλλαγής]) και τις Η.Π.Α. (με πρόσκληση του προγράμματος International Writing(Διεθνής και Παγκόσμια Συγγραφή) του πανεπιστημίου της Αϊόβα) αλλά και άλων πνευματικών ιδρυμάτων. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1958 με τη βράβευση του διηγήματός του Κατακαλόκαιρο, σε διαγωνισμό του περιοδικού Ταχυδρόμος. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την διηγηματογραφία και με την μετάφραση έργων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας,με το θέατρο και με την συγγραφή σεναρίων.

Το 1963 πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα αφού δημοσίευσε στο περιοδικό Εποχές το αφήγημα Η κάθοδος των εννιά, έργο που κυκλοφόρησε και σε γερμανική μετάφραση το 1976. Το 1978 εκδόθηκε αυτοτελώς σε βιβλίο από τις εκδόσεις Κέδρος.Ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική γραφή και μετάφραση - συνεργάτης του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν -, καθώς και με το κινηματογραφικό σενάριο.

Οι μεταφράσεις της τραγωδίας του Ευριπίδη Τρωαδίτισσες αλλά και της Ορέστειας του Αισχύλου παρουσιάστηκαν από το Θέατρο Τέχνης στα Επιδαύρια (1979-1980), σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν. Έχει γράψει τα σενάρια των ταινιών "Ενώ σφύριζε το τραίνο", "Δούρειος ίππος" και σε συνεργασία και με άλλους έγραψε και τα σενάρια των ταινιών, "Μέρες του 36", "Ταξίδι στα Κύθηρα", "Το μετέωρο βήμα του πελαργού" κ.α.

Από το 1974 ως το 1975 έζησε στο Δυτικό Βερολίνο και το 1976 στις Η.Π.Α., προσκεκλημένος αντίστοιχα από τη Deutscher Akademischer Austauschdiens[Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκής Ανταλλαγής]t και το International Writing Program [Διεθνές πρόγραμμα Συγγραφής].

Διετέλεσε γενικός διευθυντής της Ε.Ρ.Τ. (1989-1990) και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Είναι τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (Akademia Scientiarum et Artium Europaea), του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και της Εταιρείας Συγγραφέων, της οποίας υπήρξε πρόεδρος επί πέντε θητείες.

Ό Θανάσης Βαλτινός διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας των Αθηνών από το 1974 μέχρι και το 1989.

Έχει τιμηθεί με το βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Καννών για την ταινία Ταξίδι στα Κύθηρα (1984) και με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το βιβλίο του Στοιχεία για τη δεκαετία του ΄60 (1990), με το διεθνές βραβείο Καβάφη (2001) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Πέτρος Χάρης» (2002).

Το 2002 του απονεμήθηκε ο χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας.Ό Θανάσης Βαλτινός έχει τιμηθεί επίσης και με το Βραβείο Σεναρίου στο φεστιβάλ των Καννών για την ταινία του "Ταξίδι στα Κύθηρα" του Θεόδωρου Αγγελόπουλου κ.α.

Το 1994 με την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου του "Ορθοκωστά", μυθιστόρημα με θέμα τον Εμφύλιο Πόλεμο, προκλήθηκαν έντονες συζητήσεις σχετικά με την μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας.

Το 2012 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων και της Λογοτεχνίας από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, για το σύνολο του έργου του.Πολλά από τα έργα του έχουνε μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες μεταξύ των οποίων τα Αγγλικά, τα Ιταλικά, τα Γαλλικά, τα Γερμανικά,τα Ρώσικά κ.α.

Thanasis Valtinos

Πολιτικές θέσεις
Το έργο του είχε ευρεία αποδοχή στην αριστερή διανόηση της μεταδικτατορικής Ελλάδας. Όμως οι εν λόγω κύκλοι το αποκήρυξαν μετά το 1995, μετά τη κυκλοφορία του βιβλίου "Ορθοκωστά".
Σε ερώτηση το 2015 αν η ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ θα επουλώσει το τραύμα που άνοιξε ο Εμφύλιος απάντησε «Νομίζω όχι» και συμπλήρωσε σκεπτικός «Νομίζω ότι αυτοί οι αριστεροί συνεχίζουν να είναι δέσμιοι ενός πνεύματος ρεβανσισμού, συχνά μου δίνουν την εντύπωση ότι δεν έχουν ξεπεράσει το σύνδρομο του Γράμμου, την ήττα εκεί πάνω. Βεβαίως, επειδή τις προάλλες σχολιάσαμε το βιβλίο του Γιώργου Μαυρογορδάτου για τον Διχασμό του 1915, όλοι οι διχασμοί ξεκινούν από εκεί και έχουν μήτρα το «Ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά» και τα λοιπά. Ακόμη και τώρα η παρουσία και ο λόγος του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή εκεί οδηγεί, σε έναν οργανωμένο και επικείμενο διχασμό» καταλήγει και αναρωτιέται «πώς άνθρωποι νέοι, έξυπνοι – ή πονηροί και έξυπνοι – δεν μπορούν να καταλάβουν σε τι γκρεμό οδηγούν τα πράγματα».
Υπήρξε ένας από τους 32 ανθρώπους του πνεύματος που το 2011 είχαν συνυπογράψει το κείμενο "Τολμήστε!", το οποίο απέρριπτε τις διαδηλώσεις στις πλατείες, και καλούσε να να σταματήσουν "οι λαϊκισμοί και η ανευθυνότητα" ώστε να ομονοήσουν οι πολιτικές δυνάμεις και να συνεχιστεί η πορεία της χώρας στην Ευρώπη ανεξαρτήτως του Μνημονίου, για το "μέλλον των παιδιών μας".
Στο δημοψήφισμα του 2015 τάχθηκε δημόσια υπέρ του Ναι.

Εργογραφία
Διηγήματα
Το Κατακαλόκαιρο(Διήγημα Ά Κρατικό Βραβείο διηγήματος του περιοδικού Ταχυδρόμος, Αθήνα, Ίκαρος), 1958.
Το συναξάρι του Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Ά Αθήνα Ίκαρος 1972
Η κάθοδος των εννιά(Μεταφρασμένο και δημοσιευμένο και στα Γερμανικά), Αθήνα Ίκαρος 1978.
Τρία ελληνικά μονόπρακτα, Αθήνα Ίκαρος 1978.
Εθισμός στην Νικοτίνη, Αθήνα Ίκαρος 1979.
Μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο, Αθήνα Νεφέλη 1985
Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60(Ά Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1990), Αθήνα Νεφέλη 1989.
Τρία ελληνικά μονόπρακτα, Αθήνα Στιγμή 1989.
Φτερά μπεκάτσας, Αθήνα Νεφέλη 1992
Θα βρείτε τα οστά μου υπό βροχήν, Αθήνα Νεφέλη 1992
Φτερά μπεκάτσας, Αθήνα Άγρα 1992.
Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60, Αθήνα, Άγρα, 1992.
Θα βρείτε τα οστά μου υπό βροχήν, Αθήνα, Άγρα 1992
Bleu nuit presque noir[Μπλέ νύχτα σχεδόν Μαύρη], (Αθήνα, Κάουφφμανν[Kauffmann]), 1992.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Β΄, Αθήνα Άγρα 1993.
Ορθοκωστά, Αθήνα Νεφέλη 1994.
Ορθοκωστά, Αθήνα Άγρα 1994.
Μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο, Αθήνα Άγρα 1994.
Πελοππόνησος(Ιστορικό Διήγημα), Αθήνα, Σύνολο, 1994.
Η κάθοδος των εννιά(Μεταφρασμένο και δημοσιευμένο και στα Γερμανικά), Αθήνα Άγρα 1999.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Γ΄, Αθήνα Καστανιώτη 2000.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Δ΄, Αθήνα Ωκεανίδα 2000.
Ορθοκωστά, Αθήνα Ωκεανίδα 2000..
Σχισμή Φωτός, Αθήνα Καστανιώτη 2001
Ημερολόγιο 1836-2011, Αθήνα Καστανιώτη 2001.
Σχισμή Φωτός, Αθήνα Ολκός 2001.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Ε΄, Αθήνα Ωκεανίδα 2001.
Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60(Ά Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1990), Αθήνα Ωκεανίδα 2001.
Ημερολόγιο 1836-2011[Ά Τόμος], Αθήνα Ωκεανίδα 2001.
Ημερολόγιο 1836-2011[΄Β Τόμος], Αθήνα Ωκεανίδα 2002.
Η κάθοδος των εννιά(Μεταφρασμένο και δημοσιευμένο και στα Γερμανικά), Αθήνα Ωκεανίδα 2002.
Εθισμός στη νικοτίνη, Αθήνα Καστανιώτη 2003.
Εθισμός στη νικοτίνη, Αθήνα Μεταίχμιο 2003.
Εθισμός στη νικοτίνη, Αθήνα Μεταίχμιο 2004.
Τρία Διηγήματα(Συγκεντρωτική συλλογή διηγημάτων, Αθήνα, Στιγμή), 2004.
Ορθοκωστά, Αθήνα Μεταίχμιο 2004.
Η κάθοδος των εννιά(Μεταφρασμένο και δημοσιευμένο και στα Γερμανικά), Αθήνα Μεταίχμιο 2004.
Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60(Ά Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1990), Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2006.
Μπλέ βαθύ σχεδόν Μαύρο, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2006.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο ΣΤ΄, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2007.
Ορθοκωστά, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2007.
Θα βρείτε τα οστά μου υπό βροχήν, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2007.
Η κάθοδος των εννιά(Μεταφρασμένο και δημοσιευμένο και στα Γερμανικά), Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2007.
Άνθη της Αβύσσου, Αθήνα Καστανιώτη 2008.
Άνθη της Αβύσσου, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2008.
Τρία ελληνικά μονόπρακτα, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2008.
Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60(Ά Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1990), Αθήνα Εκδόσεις Alter Ego-M.M.E. A.E. 2008.
Εθισμός στη νικοτίνη, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2008.
Κρασί και Νύμφες, Αθήνα Καστανιώτη 2009.
Κρασί και Νύμφες, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2009.
Φτερά μπεκάτσας, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2010.
Ημερολόγιο της Αλοννήσου, Αθήνα Καστανιώτη 2010.
Ό Τελευταίος βαρλάμης, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2010.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Ζ΄, Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2011.
Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο Η΄, Αθήνα Εκδόσεις Alter-Ego M.M.E. A.E., 2012.
Ανάπλους, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2012.
Ημερολόγιο 1836-2011[΄Γ Τόμος], Αθήνα Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2013.
Επείγουσα ανάγκη ελέου (Εκδόσεις Βιβλιοπωλείο της Εστίας 2015 συλλογή διηγημάτων).
Ημερολόγιο της Αλοννήσου, Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2017.

Δοκίμια
Πραγματεία περί των ηγεμόνων της Μολδοβλαχίας, των εκ Κωνσταντινουπόλεως γνωστών υπό το όνομα Φαναριώται (1855), του Μάρκου Φιλίππου Ζαλλώνη, Ίκαρος 1855.
Τρία πορτρέτα, Εκδόσεις Αθήνα, Καστανιώτη, 1991.
Δεκαοχτώ κείμενα, Αθήνα, Κέδρος, 1994.
Ιστορική πραγματικότητα και νεοελληνική πεζογραφία 1945-1995, Σχολή Μωραΐτη. Αθήνα, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας [εισήγηση], 1997.
Workshop for Balkan Authors and Translators, Αθήνα, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, 1999.
Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2001.
Μια πόλη, ένας συγγραφέας, Αθήνα, Μίνωας, 2001.
Σύγχρονη ελληνική πεζογραφία, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2002.
Γιώργος Σεφέρης το ζύγιασμα της καλοσύνης, Αθήνα, Μεσόγειος, 2004.
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2005.
Με τον ρυθμό της ψυχής, Αθήνα, Κέδρος, 2006.
Για τον Έντμουντ Κήλυ, Αθήνα, εκδόσεις Μουσείου Μπενάκη, 2011.
Ημερολόγιο 2012: Η δική μας Ελλάδα, Αθήνα, Εκδοτικός Οίκος Αντώνη. Αλέξανδρου. Λιβάνη, 2011.
Περί ζώων, Αθήνα, Ψυχογιός, 2011.
Γράμμα σε' ένα παιδί για τη φιλαναγνωσία, Αθήνα, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, 2012.
Οι αταίριαστοι (η πολιτική συναντά την τέχνη), Αθήνα, Εκδόσεις Γκοβόστη, 2012.
Στης μνήμης το διάστημα: Νικηφόρος Βρεττάκος, Αθήνα, Ποταμός, 2012.
Θεματικά μοτίβα του Εμφυλίου Πολέμου:Ή Δραστική παρουσία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου στο Πεζογραφικό Έργο του Θανάση
Βαλτινού ομοιότητες και διαφορές με τη μεταπολεμική πεζογραφική παραγωγή ( Ράλλης. Αποστολίδης, Αντώνης Κοτζιάς, Απόστολος.

Φραγκιάς, Σωτήρης Πατατζής, Γεώργιος. Πάνου, Στεφανία. Δημητρίου , Nίκος. Δαββέτας), Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Σχολή

Παιδαγωγική Φλώρινας, Τμήμα Νηπιαγωγών, 2010(Δίτομο, Αθήνα,Εθνικό Κέντρο Βιβλίου), 2012.

  Συνταγές μέσα από τη λογοτεχνία, Αθήνα, Alter - Ego ΜΜΕ Α.Ε, 2013.
Τα πάθη στη λογοτεχνία, Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2016.
Η μεταμυθοπλασία ως αφηγηματικός τρόπος και κριτική του μεταμοντερνισμού, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2018.
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2018.

Μελέτες Έργων
Τρίπολη: Μια πόλη στη λογοτεχνία, Αθήνα, Μεταίχμιο [επιμέλεια], 2003.
Συλλογικό έργο, Η εντεκάδα, Αθήνα, εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος Ιωάννης. Ηλίας [επιμέλεια], 2010.
Τρίπολη: Μια πόλη στη λογοτεχνία, Αθήνα, Μεταίχμιο [επιμέλεια], 2011.
Συλλογικό έργο, Βίοι παράλληλοι, Αθήνα, Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων [έργα], 2015.

Κρητικογραφίες
Ο έρως των λέξεων, Αθήνα,"Εφημερίδα των Συντακτών", 16.11.2012.
Υπόθεση Πολκ: Θα υπάρξουν ποτέ οι εξιλαστήριες ομολογίες; [Έντμουντ Κήλυ, Φόνος στον Θερμαϊκό], Αθήνα, "The Athens Review Of Books
[Η επισκόπηση των βιβλίων της Αθήνας]", τχ. 13, Δεκέμβριος 2010.

Περί της λογοτεχνίας στον Εμφύλιο [Εμφύλιος πόλεμος: 60 χρόνια από τη λήξη του], Αθήνα, "Ελευθεροτυπία", 28.9.2009.

Μεταφράσεις Έργων
Ευριπίδη τραγωδία Τρωαδίτισσες(Παρουσιάστηκε στο Θέατρο Τέχνης στα Επιδαύρια το 1979 σε σκηνοθεσία του Κάρόλου Κούν).
Αισχύλος τραγωδία Ορέστεια(Παρουσιάστηκε στο Θέατρο Τέχνης στα Επιδαύρια το 1980 σε σκηνοθεσία του Κάρόλου Κούν).

 

Πληροφορίες: el.wikipedia.org/wiki/Θανάσης_Βαλτινός