Δέσπω Διαμαντίδου
Η Δέσπω Διαμαντίδου ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στον Πειραιά στις 13 Ιουλίου 1916 και πέθανε στην Αθήνα στις 18 Φεβρουαρίου 2004. Κηδεύτηκε στις 24 Φεβρουαρίου του 2004 στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Αποφοίτησε από την Γερμανική Σχολή Αθηνών και από το γάμο της με τον επίσης ηθοποιό Ανδρέα Φιλιππίδη, απέκτησε ένα γιο. Σταθμό στην καριέρα της αποτελεί η συμμετοχή της στην ταινία του Αμερικανού σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν Ποτέ την Κυριακή το 1960 με πρωταγωνίστρια την Μελίνα Μερκούρη. Αξιοσημείωτη είναι και η συμμετοχή της το 1975 στην ταινία του Γούντι Άλεν «Ο Ειρηνοποιός».
Το 1941 ξεκίνησε την φοίτησή της στο Εθνικό Θέατρο , μαζί με την αχώριστη από τότε φίλη της Μελίνα Μερκούρη.
Η καριέρα της ξεκινά λίγο αργότερα ως μέλος του χορού της Μήδειας του Ευριπίδη.
Ο πρώτος μεγάλος ρόλος έρχεται μέσα από την συνεργασία της με τον Κάρολο Κούν.
Διακρίθηκε επίσης και για το πλούσιο μεταφραστικό της έργο μεταφράζοντας περισσότερα από 120 έργα.
Πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση το 1947 στο φιλμ «Τα παιδιά της Αθήνας».
Έπαιξε σε περισσότερες από 40 ταινίες του κλασικού ελληνικού κινηματογράφου, κρατώντας χαρακτηριστικούς ρόλους: «Μανταλένα» (1960), «Η Αλίκη στο ναυτικό» (1961), «Τα κόκκινα φανάρια» (1963), «Στεφανία» (1966) κ.α.
Το 1946 και για 4 χρόνια γίνεται μόνιμη συνεργάτης του εθνικού θεάτρου.
Λίγο αργότερα χωρίζει από τον σύζυγό της και επίσης ηθοποιό Ανδρέα Φιλιππίδη.
Συνεργάζεται με διάφορούς θιάσους, της Μαίρης Αρώνη, της Μελίνας Μερκούρη, του Κώστα Μουσούρη, ενώ ποτέ δεν αποτολμά να συστήσει δικό της θίασο.
Επανέρχεται στο εθνικό θέατρο το 1954 οπού και παρέμεινε μέχρι το 1963.
Σε αρκετά φιλμ συνεργάστηκε με την Αλίκη Βουγιουκλάκη παρά το γεγονός ότι διατηρούσε για αρκετά χρόνια ερωτικό δεσμό με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και χώρισαν λόγω του έρωτα Παπαμιχαήλ-Βουγιουκλάκη, μην ακούγοντας τις συμβουλές της Μερκούρη που επέμενε για τον επερχόμενο έρωτα και τις συμβουλές της να απομακρυνθούν η ίδια και ο Παπαμιχαήλ από την Βουγιουκλάκη.
Η Δέσπω Διαμαντίδου είναι γνωστή στο κοινό κυρίως από τις παλιές ελληνικές ταινίες. Ενσάρκωσε τη δεσμοφύλακα στη «Στεφανία, την κουτσομπόλα φίλη της Μάρως Κοντού στο «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», τη Μαντάμ Παρί στα «Κόκκινα Φανάρια», αλλά και τη μητέρα της Αλίκης Βουγιουκλάκη στην ταινία «Η Αλίκη στο Ναυτικό». Συνολικά έπαιξε σε σχεδόν σαράντα ταινίες. Η ηθοποιός όμως είχε μια ακόμα μεγαλύτερη θεατρική καριέρα. Για πολλά χρόνια ήταν στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου. Πρωταγωνίστησε με επιτυχία σε αρχαίες τραγωδίες αλλά και στη θεατρική εκδοχή του «Ποτέ την Κυριακή» του Ζιλ Ντασέν, που λεγόταν «Ίλια Ντάρλινγκ».
Εκτός από την άψογη συνεργασία τους πάνω στη σκηνή του Μπροντγουέι, η πρωταγωνίστρια Μελίνα Μερκούρη και η Δέσπω Διαμαντίδου , ήταν και πολύ καλές φίλες. Η εμφάνιση στην παράσταση Ίλια Ντάρλινγκ δεν ήταν η μοναδική που έκανε η ηθοποιός εκτός Ελλάδας. Η εμφάνιση στο Μπροντγουέη και η συνεργασία με τον Γούντι Άλεν Η Δέσπω Διαμαντίδου έκανε διεθνή καριέρα, καθώς έπαιξε στην ταινία του Γούντι Άλεν «Ο ειρηνοποιός» όπου ενσάρκωνε τη μητέρα του, ενώ έπαιξε και στην παράσταση του Μπρόντγουεη «Καμπαρέ». Για τις συνεργασίες της με ξένους σκηνοθέτες και παραγωγούς μοναδική αιτία ήταν το ταλέντο της. Βοήθησε όμως τόσο η παραμονή της στην Αμερική από το 1967 έως το 1974 (διάρκεια της δικτατορίας στην Ελλάδα), όσο και το γεγονός ότι γνώριζε ξένες γλώσσες. Και ο πληθυντικός δεν είναι σχήμα λόγου. Η Δέσπω Διαμαντίδου μιλούσε πέντε γλώσσες. Επίσης διέθετε μια ιδιαίτερη προφορά λόγω της καταγωγής της από τη Ρωσία, αλλά και λόγω των σπουδών της σε Γερμανικές Σχολές.
Η ιδιαιτερότητα της προφοράς της, ήταν αρεστή στους σκηνοθέτες που της έδιναν ρόλους αλλοδαπών (μη Αμερικανών) γυναικών. Η ίδια έχει περιγράψει σε συνέντευξη της στον Σωτήρη Κακίση, το πώς κατάφερε να πάρει το ρόλο: «Αντικατέστησα τη Λότε Λένια και το ρόλο τον πήρα παπαλικαρίσια. Πέρασα δηλαδή απ’ το λεγόμενο «Κατλ Κωλ», που έρχονται όλοι του σωματείου, κοπαδιαστά, όπως το λέει κι η λέξη. Με τετρακόσιες γυναίκες πέρασα και πήρα τον ρόλο. Κι είμαι πάρα πολύ περήφανη γι’ αυτό. Δεν ήθελε να με πάρει μάλιστα η κυρία εκεί πέρα, «Δεν σας πάει ο ρόλος», έλεγε. Εγώ στην πατρίδα μου παίζω πολλούς ρόλους, της είπα, όχι μόνο αυτή που είδατε στο «Ίλυα Ντάρλινγκ». Τότε δεν τον ήξερα τον Χαλ Πρινς, το σκηνοθέτη. Πήγα κι έπαιξα και τον πήρα το ρόλο. Και τον κράτησα ένα χρόνο περίπου». Σε αντίθεση με τον ρόλο στο Καμπαρέ, για τον οποίο πέρασε μια σκληρή οντισιόν, για το ρόλο στην ταινία του Γούντι Άλεν, η ηθοποιός, δεν χρειάστηκε να κάνει το ίδιο. Απλώς τον έπεισε το ταλέντο της και της πρότεινε το ρόλο.
Όπως αποδείχτηκε αργότερα, ο σκηνοθέτης παρακολουθούσε όλες τις παραστάσεις της Ελληνίδας ηθοποιού και εξέταζε την υποκριτική της προσεχτικά. Αρχικά όμως η ίδια δεν το πίστευε: «Μου λέει, Δέσπω, δεν στο ‘πα χτες στην παράσταση, την ώρα που έφευγες, ο Γούντυ Άλλεν βγήκε στην πόρτα και σ’ έβλεπε, θα σε κοίταζε για κάποιον ρόλο. Λέω, τώρα τι σαχλαμάρες είν’ αυτές, βγήκε κι έβλεπε, μ’ ερωτεύτηκε; Και γελούσαμε. Περάσανε τρεις μήνες και παίρνω μια ειδοποίηση ότι θέλει να με δει ο Γούντυ Άλλεν για ένα έργο που θα κάνει στην Ευρώπη. -Είδες που στα ‘λεγα μου λεει η φίλη μου, αυτό ήτανε. Σηκώνομαι εγώ, πάω και τον βλέπω. -Πού με ξέρετε; του ‘πα. -Ξέρω πολύ καλά τη δουλειά σας, μου λέει. Είχε παρακολουθήσει ό,τι είχα παίξει! Πάει και βλέπει, ενδιαφέρεται για το θέατρο. -Λοιπόν, του λέω, θέλετε να σας διαβάσω τίποτα; -Όχι, μου λέει, απλώς ήθελα να σας δω από κοντά. Εκείνο το βράδυ στο θέατρο ήθελα να σας μιλήσω, αλλά είδα πως ήσασταν με παρέα και δεν τόλμησα. Είναι πολύ συνεσταλμένος. -Τώρα είμαστ’ εντάξει. Σας είδα. Μετά, έφυγα εγώ, το ξέχασα. Μετά από έξι μήνες είχα το ρόλο»....
Στα γυρίσματα ο σκηνοθέτης έκανε τους ηθοποιούς να νιώθουν άνετα και τους άφηνε περιθώρια να αυτοσχεδιάζουν. Μετά τη συνεργασία τους Γούντι Άλεν και Δέσπω Διαμαντίδου, διατήρησαν μια φιλική σχέση. Η ηθοποιός πήρε επίσης μέρος στην ταινία του σκηνοθέτη Χαλ Πρινς «Μαύρα Τριαντάφυλλα», αλλά και στην ταινία «Καβαλάρηδες» του Φράνκεχάιμερ.
Λίγοι φίλοι αποχαιρέτισαν τη Δέσπω Διαμαντίδου
O κόσμος που συγκεντρώθηκε στο A΄ Νεκροταφείο ήταν περιορισμένος σε αριθμό, κυρίως άνθρωποι του θεάτρου, εκείνοι που την εκτίμησαν ως συνεργάτιδα και φίλη στη μακρόχρονη καριέρα της και θέλησαν να την τιμήσουν για τελευταία φορά.
Εκπροσωπώντας το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών μίλησε ο Βασίλης Κολοβός, ο οποίος είπε ότι «ο θάνατος της Δέσπως μάς έφερε θλίψη και δάκρυα, όμως αφήνει πίσω της την ερμηνευτική κατάθεσή της, τους αγώνες, το ήθος και την αγωνία της για τους νέους συναδέλφους». O δήμαρχος Πειραιά Χρήστος Αγραπίδης αναφέρθηκε στην πειραιώτικη καταγωγή της Διαμαντίδου και είπε ότι «ήταν από τους ανθρώπους, τα σύμβολα που μας έκαναν περήφανους».
Ιδιαίτερα φορτισμένα με συγκίνηση ήταν τα λόγια που είπε ο γιος της (από τον γάμο της με τον Ανδρέα Φιλιππίδη) Μάριος Φιλιππίδης: «Τη θυμάμαι πάντα με μια βαλίτσα, αλλά βαλίτσα θαυματουργή. Ανοιγε τη βαλίτσα και έβγαινε ένας κόσμος θαυμαστός. Από μικρός γνώρισα με τη Δέσπω την πιο εκπληκτική γενιά που πέρασε. Τη Μελίνα, τον Μάνο, τον Γκάτσο και αργότερα στη Νέα Υόρκη, που έγινε δεύτερη πατρίδα της, γνώρισα κι έναν άλλο κόσμο διανοούμενο. Δεν είναι αυτός ο τελευταίος χαιρετισμός. Θα πάω -όπως της υποσχέθηκα- και θα τη χαιρετίσω από τα θέατρα του Μπρόντγουεϊ».
Η Δέσπω Διαμαντίδου δεν ήθελε στεφάνια στην κηδεία της. Είχε ζητήσει η ίδια, τα χρήματα να δοθούν στο Ιδρυμα Μελίνα Μερκούρη. Ομως ήταν πολλοί εκείνοι που «παράκουσαν» την επιθυμία της. Στο A΄ Νεκροταφείο υπήρχαν τα στεφάνια του Εθνικού Θεάτρου, του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, του Ελληνικού Φεστιβάλ, των Ενώσεων Σκηνοθετών και Σεναριογράφων, του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, του προέδρου της Ν.Δ. Κώστα Καραμανλή, της οικογένειας Βαχλιώτη, του Δημήτρη Παπαμιχαήλ, του υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου, του ΚΘΒΕ και πολλά άλλα.
Ανάμεσα σε εκείνους που είπαν το τελευταίο αντίο στη Δέσπω Διαμαντίδου ήταν οι: Ζυλ Ντασσέν, Λίλυ Παπαγιάννη, Ντένη Βαχλιώτη, Αλέκα Παΐζη, Αννα Συνοδινού, Ρούλα Πατεράκη, Μανουέλα Παυλίδου, Κάτια Δανδουλάκη, Βέρα Κρούσκα, Νόρα Κατσέλη, Γεράσιμος Αρσένης, Αλκη Ζέη, Νέλλη Αγγελίδου, Μπέτυ Βαλάση, Μαριέτα Ριάλδη, Εύα Κοταμανίδου, Στράτος Τζώρτζογλου, Σπύρος Μερκούρης, Γιάννης Βόγλης, Πέννυ Παναγιωτοπούλου, Αννα Βαγενά.
Πληροφορίες: mixanitouxronou.gr & kathimerini.gr