Άρθρα
Γιώργος Θεοτοκάς, ήταν Έλληνας λογοτέχνης και δικηγόρος, αποτέλεσε έναν από τους εκπροσώπους και τους κορυφαίους διανοητές της γενιάς του ’30, ίσως και το πιο πολύπτυχο μέλος της
Γιώργος Θεοτοκάς
Ο Γεώργιος Θεοτοκάς ήταν Έλληνας λογοτέχνης και δικηγόρος. Αποτέλεσε έναν από τους εκπροσώπους και τους κορυφαίους διανοητές της γενιάς του ’30, ίσως και το πιο πολύπτυχο μέλος της. (27 Αυγούστου 1906 - 30 Οκτωβρίου 1966)
Οι οικογενειακές ρίζες του Θεοτοκά
Οι γονείς του, Ανδρονίκη και Μιχάλης κατάγονταν από τη Χίο. Οι παλαιότερες αναφορές στην οικογένεια Θεοτοκά εντοπίζονται στον 17ο αι. σε κώδικες αγοραπωλησίας σπιτιών. Ο παππούς του Γεώργιος ήταν δημογέροντας και είχε έναν αδελφό,τον Κωνσταντίνο που έγινε ιερέας και ονομάστηκε Γερμανός, φτάνοντας να γίνει Μητροπολίτης Λέρου και Καλύμνου.
Ο πατέρας του λογοτέχνη, ήταν ο Μιχαήλ Θεοτοκάς (1872-1924) ο οποίος μετά από σπουδές νομικής στην Αθήνα εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και εκεί παντρεύτηκε την Ανδρονίκη Νομικού, κόρη εμπόρου από τα Νένητα της Χίου, ο οποίος είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και την Μαρία -Ελένη.
Το 1956 ήταν υποψήφιος βουλευτής της «Δημοκρατικής Ένωσης» στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Χίο.
Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 27 Αυγούστου το 1906. Φοίτησε στη Σχολή Ζαμαρία την περίοδο 1911-1913 και κατόπιν στο Εθνικόν Ελληνογαλλικόν Λύκειον, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1922.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή το 1922, η οικογένεια Θεοτοκά εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
Στην πρωτεύουσα ο Θεοτοκάς φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εγγραφόμενος σε αυτήν το 1922 από την οποία αποφοίτησε στις 26 Νοεμβρίου 1926.
Τον Ιανουάριο του 1927 αναχώρησε για το Παρίσι με σκοπό την πραγματοποίηση ελεύθερων σπουδών στα αντικείμενα της νομικής, της ιστορίας και της φιλοσοφίας.
To 1928 μετακομίζει από το Παρίσι στο Λονδίνο όπου μελετά το αγγλικό δίκαιο, την αγγλική φιλολογία και παρακολουθεί μαθήματα ιστορίας και πολιτισμού.
Επέστρεψε λίγο αργότερα, το φθινόπωρο του 1929, στην Αθήνα και εργάστηκε ως δικηγόρος. Παράλληλα, δραστηριοποιήθηκε έντονα στον πνευματικό χώρο:
Το 1929 εξέδωσε το δοκίμιό του «Ελεύθερο Πνεύμα», που εκ των υστέρων χαρακτηρίστηκε ως «μανιφέστο" της Γενιάς του '30» και συνεργαζόταν με λογοτεχνικά περιοδικά, ενώ το 1933 κυκλοφόρησε το πρώτο λογοτεχνικό του έργο, το πρώτο μέρος του μυθιστορήματος Αργώ.
Η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε με το «Bραβείο πεζογραφίας» το 1939 για το μυθιστόρημά του «Το Δαιμόνιο».
Το έργο του διακόπηκε όμως προσωρινά λόγω του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940: στις 22 Νοεμβρίου 1940 παρουσιαζεται εθελοντής στο Γουδί αλλά του αρνούνται την κατάταξη.
Στις 3 Δεκεμβρίου του 1940 κατατάχθηκε στο Έμπεδο και στις 17 Ιανουρίου 1941 αποστρατεύεται.
Τον Φεβρουάριο του 1941 κατατάσσεται εκ νέου στον 12ο λόχο του ΓΕΑ, όπου θα εκπαιδευόταν στους όλμους.
Τον Οκτώβριο του 1944 συναντά τον Γεώργιο Παπανδρέου ο οποίος του ζητάει να αναλάβει όποια δημόσια θέση επιθυμούσε.
Αν και τελικά δεν ανέλαβε ο Θεοτοκάς συνεταξε Υπομνημα για την κατάσταση των πνευμάτων στην Αθήνα τπ Φθινόπωρο του 1944.
Στις 10 Μαΐου 1948 παντρεύεται την βυζαντινολόγο Ναυσικά Στεργίου στη Θεσσαλονίκη.
Διετέλεσε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου τις περιόδους: 16 Φεβρουαρίου 1945-10 Μαΐου 1946 (αποπεμφθείς από την κυβέρνηση Τσαλδάρη και 1952-1953. Ο Γεώργιος Θεοτοκάς ασχολήθηκε και με την πολιτική: υπήρξε υποψήφιος βουλευτής του Νομού Χίου το 1955, αλλά απέτυχε να εξασφαλίσει την εκλογή του.
Στις εκλογες του Μαΐου 1958 προσέφερε αυτήν την φορά τη δημόσια υποστήριξή του στο Κόμμα των Φιλελευθέρων, χωρίς να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα.
Από τον Αύγουστο του 1952 έως τις αρχές Φεβρουαρίου 1953 ταξιδεύει στις ΗΠΑ.
Αφορμή του ταξιδιού του ήταν πρόσκληση του State Department, το οποίο μέσω του προγράμματος μορφωτικών ανταλλαγών Smith-Mundt, στόχευε στην βελτίωση της εικόνας των ΗΠΑ μέσα στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου.
Η επιλογή του είχε να κάνει και με την ιδιότητά του ως διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.
Το 1960 επισκέπτεται την Αίγυπτο, το Όρος Σινά και το Άγιον Όρος.
Το 1961 ταξίδεψε στο Λίβανο και τη Συρία, το 1962 τη Ρουμανία, τη Σοβιετική Ένωση και την Περσία.
Τον Δεκέμβριο του 1962 επισκέπεται την ΕΣΣΔ ως μέλος μιας ομάδας ελλήνων διανοουμένων, οι οποίοι είχαν προσκληθεί στο πλαίσιο της ψυχροποελμικής προπαγάνδας: επισκέφθηκε την Οδυσσό, τη Μόσχα και το Λένινγκραντ.
Τον Σεπτέμβριο του 1963 συμμετείχε μαζί με τον Ευάγγελο Παπανούτσο στην Υποεπιτροπή Παιδείας της Ενώσεως Κέντρου, η οποία συνέταξε ένα πλήρες σχέδιο για το εκπαιδευτικό σύστημα σε περίπτωση που η Ένωση Κέντρου ανελάμβανε την εξουσία.
Το 1964 διορίστηκε πρόεδρος του Δ.Σ. του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Το 1965 επισκέπεται τη Βουλγαρία. Η σύζυγός του Ναυσικά Στεργίου πέθανε τον Ιούλιο του 1959 μετά από νόσο που της είχε διαγνωσθεί από τα τέλη του 1956.
Το 1966 ξαναπαντρεύτηκε, αυτή τη φορά την Κοραλία Ανδρειάδη.
Πέθανε στις 30 Οκτωβρίου του 1966 στην Αθήνα, σε ηλικία 61 χρόνων, από καρκίνο στο συκώτι, ο οποίος δεν είχε διαγνωσθεί έγκαιρα.
Πνευματική πορεία του Γιώργου Θεοτοκά
Από τα μαθητικά κι όλας χρόνια εκδηλώνει το πνευματικό στίγμα του ο Θεοτοκάς. Έτσι μαθητής έδωσε διαλέξεις σχετικά με την ιστορία του δημοτικισμού και το έργο του Διονύσιου Σολωμού, αποτελώντας προάγγελοτων αγώνων του για τον δημοτικισμό.
Στα φοιτητικά του χρόνια μέλος της Φοιτητικής Συντροφιάς δημοσιέυει με ευκαιρία την επίσκεψη στην Ελλάδα και την ιδιαίτερη πατρίδα του τη Χίο του Γιάννη Ψυχάρη (27-29 Αυγούστου 1925) άρθρο στην εφημερίδα Νέα Χίος με τίτλο Η κοινωνική σημασία του έργου του Ψυχάρη.
Υπό το ίδιο περιεχόμενο δίνει διάλεξη και προσφωνεί τον Ψυχάρη σε τιμητική εκδήλωση προς τιμήν του στην αίθουσα της Εταιρείας Κοινωνικών Επιστημών στις 20 Νοεμβρίου 1925. Παράλληλα αρθρογραφεί στην ομώνυμη εφημερίδα της Φοιτητικής Συντροφιάς. με θέματα από το γλωσσικό ζήτημα και τη λογοτεχνία, έως το οκογενειακό δίκαιο.
Αργότερα στο Παρίσι αρθρογραφεί από τις στήλες της εφημερίδας Αγών των αδελφών Καστανάκη. Την περίοδο αυτή διαμορφώνονται οι ιδέες που θα αποτυπωσει στο Ελεύθερο Πνεύμα, το οποίο αρχίζει να επεξεργάζεται στον επόμενο σταθμό των σπουδών του το Λονδίνο. To 1931 αρχίζει τη συνεργασία του με τα περιοδικά Νέα Εστία και Κύκλος.
Επίσης από το 1929 έως το 1931 αρθρογραφεί στις εφημερίδες Πρωΐα και Εργασία.
Λίγο πιο πριν αποπυράθηκε να εκδόσει το περιοδικό Οδυσσέας μαζί με τους Ν.Καλαμάτη, Κ.Θ.Δημαρά και Ηλ.Τσιριμώκο, αλλά απέτυχαν.
Τον Ιανουάριο του 1932 εκδίδει το πολιτικό του πιστεύω, Εμπρός στο κοινωνικό πρόβλημα. Από τον Ιανουάριο του 1933 έως τον Μάιο του 1934 αρθρογραφεί στο περιοδικό Ιδέα. Από το 1930 έως το 1935 αρθρογραφεί στο περιοδικό Νέα Γράμματα.
Το 1931 εκδίδει το Ώρες αργίας και το 1933 το Αργώ. Μετά την εγκαθίδρυση της Μεταξικής δικτατορίας διέκοψε τη συνεργασία του με τα Νέα Γράμματα και άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό Νεοελληνικά Γράμματα.
Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1940 στρέφεται στο θέατρο: Αντάρα στ'Ανάπλι (1942), Το Γεφύρι της Άρτας (1942), Πέφτει το βράδυ (γραμμένο το 1941 και δημοσιευμένο το 1943).
Το κάστρο της Ωριάς (1944) και το 1947 Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας.
Το 1945 προτάθηκε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας από το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας Sigfrid Siwertz.
Εργογραφία
Μυθιστορήματα
Αργώ, τόμος Α 1933, τόμος Β 1936, εκδ.Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1998
Το Δαιμόνιο, 1938 (βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών), εκδ. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 2012
Λεωνής, (1940), εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2004
Ασθενείς και Οδοιπόροι, μέρος Α (Ιερά Οδός) 1950, ολοκληρωμένη έκδοση 1964, εκδ.Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2005
Οι Καμπάνες, 1970, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2002
Το 1985 δημοσιεύτηκε η πρώτη μορφή του Λεωνή μαζί με το ημερολόγιο εργασίας του Λεωνή και τα διηγήματα της «Παιδικής ηλικίας», με γενικό τίτλο Σημαίες στον ήλιο.
Διηγήματα
Ευριπίδης Πεντοζάλης και Άλλες Ιστορίες (1937)
Δοκίμια
Ελεύθερο Πνεύμα, 1929, με το ψευδώνυμο Ορέστης Διγενής, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1998
Εμπρός στο κοινωνικό πρόβλημα, Αθήναι: Πυρσός, 1932
Στο κατώφλι των νέων καιρών, 1945
Προβλήματα του καιρού μας, 1956 (Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου το 1957)
Πνευματική Πορεία, 1961
Εθνική κρίση, 1966
Αναζητώντας τη διαύγεια. Δοκίμια για τη νεότερη ελληνική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2005
Στοχασμοί και θέσεις. Πολιτικά κείμενα. 1925-1966, τομ. 2, πρόλογος Νίκος Αλιβιζάτος, επιμ. Νίκος Αλιβιζάτος, -Μ. Τσαπόγας, Αθήνα, Εστία, 1996
Θεατρικά έργα
Θεατρικά έργα Α΄, Νεοελληνικό θέατρο: Αντάρα στ' Ανάπλι, Το γεφύρι της Άρτας, Όνειρο του Δωδεκάμερου, Το κάστρο της Ωριάς, Το παιχνίδι της τρέλας και της φρονιμάδας, Συναπάντημα στην Πεντέλη, Το τίμημα της λευτεριάς, εκδ. Εστία 1965
Θεατρικά έργα Β΄, Έργα διάφορα: Πέφτει το βράδυ, Αλκιβιάδης, Ο τελευταίος πόλεμος, Λάκκαινα, Σκληρές ρίζες, Η άκρη του δρόμου, εκδ. Εστία 1966
Ταξιδιωτικά
Δοκίμιο για την Αμερική, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009
Ταξίδι στη Μέση Ανατολή και στο Άγιον Όρος, (1961)
Ταξίδια: Περσία, Ρουμανία, Σοβιετική Ένωση, Βουλγαρία, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1971
Άλλα έργα
Ώρες Αργίας, 1931
Ημερολόγιο της «Αργώς» και του «Δαιμονίου», 1939
Τετράδια Ημερολογίου 1939-1953, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2005
Στοχασμοί και Θέσεις, Πολιτικά Κείμενα: 1925-1949 Και 1950-1966, Τόμοι Α΄ Και Β΄, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1996
Η Ορθοδοξία στον Καιρό Μας, εκδ. Εκδόσεις των Φίλων, 1975
Μια Αλληλογραφία
Πληροφορίες: el.wikipedia.org/wiki/Γιώργος_Θεοτοκάς
Αλίκη Διπλαράκου, Λαίδη Ράσσελ ήταν Μις Ελλάς και η πρώτη Ελληνίδα Μις Ευρώπη
Αλίκη Διπλαράκου
Η Αλίκη Διπλαράκου, Λαίδη Ράσσελ ήταν Μις Ελλάς και η πρώτη Ελληνίδα Μις Ευρώπη (1930). (28 Αυγούστου 1912 - 30 Οκτωβρίου 2002)
Γεννήθηκε το 1912 και καταγόταν από την Κρήνη της Μάνης. Ήταν κόρη τού Γεωργίου Διπλαράκου και της Ελένης Νικολέση.
Ο πατέρας της είχε το επώνυμο Βαβούλης, αλλά το άλλαξε και έλαβε το επώνυμο της μητέρας του Διπλαράκου· η οικογένεια ζούσε στην Αθήνα.
Αδέλφια της Αλίκης ήταν η Νάντα (1912-1266) σύζυγος Ανδρέα Ροδοκανάκη Γάλλου διπλωμάτη, η Χριστίνα (1918-1999) σύζυγος Ανρί Κλωντέλ (γιού τού Πωλ και ανιψιού της γλύπτριας Καμίγ Κλωντέλ) και η Εντμέ σύζυγος Σπυρίδωνος Βασιλοπούλου.
Αναδείχτηκε στον τίτλο της ομορφότερης γυναίκας στην Ελλάδα και μετά στην Ευρώπη σε ηλικία 18 ετών, στο Παρίσι το 1930.
Όταν ρωτήθηκε πώς ξεκίνησε η συμμετοχή της, είπε: "Ήμουν με τη μητέρα μου στο τσάι της Βρετανικής πρεσβείας, όταν κάποιος πρότεινε να πάμε να δούμε τον διαγωνισμό ομορφιάς σε ένα θέατρο.
Κάποια στιγμή οι κριτές φώναξαν το όνομά μου· νόμισα ότι ήταν αστείο. Προσπάθησα να αρνηθώ, αλλά ο Πρόεδρος της Ελλάδας μου είπε, ότι αυτό θα πρόβαλλε την Ελλάδα και να δεχθώ.
Τρεις ημέρες μετά βρέθηκα στο Παρίσι, όπου κέρδισα στον Ευρωπαϊκό διαγωνισμό και έπρεπε να συνεχίσω στο Ρίο".
Η καστανομάλλα καλλονή ήλθε 2η στον διαγωνισμό μις Κόσμος τού Ρίο ντε Ζανέιρο το ίδιο έτος.
Περιόδευσε στις ΗΠΑ, δίνοντας διαλέξεις για τον αρχαίο και νέο ελληνικό πολιτισμό. Μιλούσε με ευχέρεια Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά.
Το 1930 ντύθηκε με ανδρικά ρούχα και παραβίασε το άβατο τού Αγίου Όρους· ήταν η τρίτη παραβίαση από γυναίκα και το συμβάν έγινε πρωτοσέλιδη είδηση.
Το περιοδικό Time αναφέρθηκε σε αυτήν και στον ρόλο των γυναικών στην ιστορία, στο τεύχος 13-7-1953. Προσπάθησε να δοκιμάσει το ταλέντο της στο θέατρο και έπαιξε στο έργο "Προμηθεύς".
Έγινε γνωστή διεθνώς εξαιτίας του (δεύτερου) γάμου της με το Σερ Τζων Ράσσελ (Sir John Wriothesley Russell, 1914 – 1984), Άγγλο ευπατρίδη. Απεβίωσε στις 30 Οκτωβρίου του 2002.
Οικογένεια
Παντρεύτηκε πρώτα το 1932 τον Πωλ-Λουί Βάιλερ αεροπόρο και διευθυντή της "Γκνομ ε Ρον Συνένωσης", βιομήχανο και φιλάνθρωπο, γιο τού Λαζάρ Βάιλερ μηχανικού, βιομήχανου & πολιτικού και της Αλίκης Ζαβάλ. Είχε ένα παιδί:
Πωλ-Αννίκ Βάιλερ 1933-1998, νυμφεύτηκε την ντόνα Ολυμπία-Εμμανουέλα Τορλόνια ντι Τσιβιτέλα-Τσέζι, κόρη της Βεατρίκης των Βουρβόνων (κόρης τού Αλφόνσου ΙΓ΄ της Ισπανίας) και κόρη τους είναι η: Σιβύλλα Βάιλερ γενν. 1968, παντρεύτηκε τον Γουλιέλμο των Καπετιδών-Βουρβόνων-Πάρμας πρίγκιπα τού Λουξεμβούργου, γιο τού Ιωάννη και αδελφό τού Ερρίκου, μεγάλων δουκών τού Λουξεμβούργου.
Η Αλίκη διαζεύχθηκε και έκανε το 1945 δεύτερο γάμο με τον Τζων Ράιθσλυ Ράσσελ Βρετανό διπλωμάτη, πρέσβη της Βρετανίας σε Αιθιοπία, Βραζιλία και Ισπανία, απόγονο των δουκών τού Μπέντφορντ.
Είχε δυο παιδιά:
Γεωργιάνα-Αλεξάνδρα Ράσσελ γενν. 1947
Αλέξανδρος-Κάρολος-Θωμάς Ράσσελ γενν. 1950.
Ανδρέας Μιχαλιτσιάνος, ήταν Ελληνοαμερικανός αστρονόμος, ερευνητής στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσεως Goddard της NASA
Ανδρέας Μιχαλιτσιάνος
Ο Ανδρέας Γ. Μιχαλιτσιάνος ήταν Ελληνοαμερικανός αστρονόμος, ερευνητής στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσεως Goddard (Goddard Space Flight Center) της NASA, κέντρο στο οποίο είχε προαχθεί σε επικεφαλής του εκεί Εργαστηρίου Αστρονομίας και Ηλιακής Φυσικής. (Αλεξάνδρεια, 22 Μαΐου 1947 – Βαλτιμόρη, 29 Οκτωβρίου 1997)
Γεννήθηκε στην Αίγυπτο, αλλά όταν ήταν μόλις δύο ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη.
Ο πατέρας του, ο Γεράσιμος Μιχαλιτσιάνος, ήταν πλοίαρχος του εμπορικού ναυτικού, στο πλοίο "Foundation Star", όταν αυτό βυθίστηκε κατά τη διάρκεια τυφώνα, στις 24 Σεπτεμβρίου 1952 στα ανοικτά των ακτών της Βιρτζίνια.
Ο Γεράσιμος διασώθηκε με μέλη του πληρώματός του, αλλά πέθανε λίγο αργότερα από πνευμονία. Ο Ανδρέας έδειξε από μικρός ενδιαφέρον για την αστρονομία και τη φυσική. Σε ηλικία 16 ετών κέρδισε ένα επιστημονικό διαγωνισμό και το 1968 (21 ετών) πήρε το πτυχίο της Φυσικής από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, εργαζόμενος ταυτόχρονα στο κοντινό Αστεροσκοπείο Κιτ Πηκ για να πληρώσει τα δίδακτρά του.
Στη συνέχεια κέρδισε πλήρη υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές και πήρε το διδακτορικό του (Ph.D.) στην Αστροφυσική από το Churchill College του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ το 1976.
Ασχολήθηκε ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, το περίφημο Caltech, και στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσεως Goddard (Goddard Space Flight Center) της NASA από τη δεκαετία του 1970 μέχρι το θάνατό του.
Ο Μιχαλιτσιάνος συμμετέσχε σε προγράμματα όπως το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ και ο δορυφόρος υπεριώδους International Ultraviolet Explorer (IUE), και τιμήθηκε επανειλημμένα για τις συνεισφορές του σε αυτά. Προάχθηκε σε επικεφαλής του Εργαστηρίου Αστρονομίας και Ηλιακής Φυσικής (Solar Physics Division) στο Goddard στις αρχές του 1997.
Ο Ανδρέας Μιχαλιτσιάνος ήταν παντρεμένος και με τη σύζυγό του είχαν τρία παιδιά, δύο κόρες και ένα γιο. Πέθανε μετά από μακρά ασθένεια (όγκο στον εγκέφαλο).
Το όνομα «Ανδρέας Μιχαλιτσιάνος» δόθηκε προς τιμή του σε ένα από τα ρομποτικά τηλεσκόπια του Αστεροσκοπείου της Εκπαίδευσης «Εύδοξος», στο ελληνικό νησί Κεφαλονιά.
Πληροφορίες: el.wikipedia.org/wiki/Ανδρέας_Μιχαλιτσιάνος
Νίκος Φώσκολος, ήταν σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος και κριτικός του ραδιοφώνου και του θεάτρου, σκηνοθέτης του κινηματογράφου και της τηλεόρασης
Νίκος Φώσκολος
Ο Νίκος Φώσκολος, του Ροβέρτου και της Εριφίλης, ήταν σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος και κριτικός του ραδιοφώνου και του θεάτρου, σκηνοθέτης του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. (Αθήνα 26 Νοεμβρίου 1927 (3 Μαρτίου 1927 σύμφωνα με το δημοτολόγιο) - 30 Οκτωβρίου 2013)
Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς όμως να λάβει πτυχίο.
Αρχικά δούλεψε ως δημοσιογράφος, (στη δεκαετία 1950-1960), στις εφημερίδες "Εμπρός" και "Ανεξάρτητος Τύπος" κάνοντας ελεύθερο και καλλιτεχνικό ρεπορτάζ και γράφοντας κινηματογραφική κριτική.
Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με τη συγγραφή αστυνομικού μυθιστορήματος. H ραδιοφωνική εκπομπή «Αστυνομικές ιστορίες του Νίκου Φώσκολου» αποτέλεσε το πρώτο του ραδιοφωνικό σήριαλ που είχε πολύ μεγάλη επιτυχία και όταν εκδόθηκε ήταν το μπεστ-σέλερ της εποχής.
Στη δεκαετία του 1960 ξεκινά ως θεατρικός συγγραφέας και κριτικός, συγγράφοντας περισσότερα από 10 θεατρικά έργα και πολλά ραδιοφωνικά. Στη συνέχεια μετακινείται στον κινηματογράφο όπου και σεναριογραφεί περισσότερες από 70 ταινίες, κυρίως με τη Φίνος Φιλμ.
Το 1971 ασχολείται με επιτυχία με την τηλεόραση, με την ιστορική τηλεοπτική σειρά (δράμα) «Άγνωστος Πόλεμος» που σημείωσε το παγκόσμιο ρεκόρ 92% θεαματικότητας, μετά την οποία ακολούθησαν διάφορα ιστορικά και κοινωνικά δράματα όπως τα «Εν Τούτω Νίκα», «Κραυγή των λύκων», «Ρωμανός Διογένης» κ.ά.
Μετά το 1991 οπότε κάνει την εμφάνισή της η ιδιωτική τηλεόραση, συγγράφει τη μεγάλης διάρκειας τηλεοπτική σειρά «Λάμψη» της οποίας η προβολή κράτησε 14 (1991 - 2005) χρόνια, κάνοντας 3457 επεισόδια στο σύνολο.
Το 1993 έγραψε την δεύτερη τηλεοπτική σειρά του, το Καλημέρα Ζωή της οποίας η προβολή κράτησε 13 (1993 - 2006) χρόνια κάνοντας 3179 επεισόδια στο σύνολο.
Ο Νίκος Φώσκολος ήταν τακτικό μέλος της Ένωσης Συντακτών Αθηναϊκού Τύπου, καθώς και της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Είχε λάβει τρία βραβεία και ένα κρατικό Βραβείο Σεναρίου για την ταινία «Κοντσέρτο για πολυβόλα» (1968).
Από τις ταινίες του έχουν βραβευθεί επίσης: «Οι αδίστακτοι», «Πυρετός στην άσφαλτο» και «Κοινωνία ώρα μηδέν», ενώ η ταινία «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» του Βασίλη Γεωργιάδη, της οποίας έγραψε το σενάριο, προτάθηκε από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας (1965).
Επίσης είχε τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας (2007), από την Ιερά Σύνοδο για την ταινία «Εν Τούτω Νίκα», από την ΕΡΤ, από την οργάνωση Λάιονς, από διάφορους Δήμους, Καλλιτεχνικές Λέσχες, μεταξύ των οποίων και της Αθήνας, σωματεία και άλλες οργανώσεις.
Ο Νίκος Φώσκολος ομιλούσε την Αγγλική Γλώσσα και ήταν μόνιμος κάτοικος Δήμου Ηλιούπολης Αττικής. Είχε παντρευτεί τρεις φορές και είχε ένα γιο τον Σπύρο (1951-) απο τον πρωτο του γαμο, και μια κόρη την Αρχοντούλα (Ντελα) (1963-) απο τον δευτερο. Τριτη συζυγος του απο το 1987 ήταν η ηθοποιος Τόνια Βυθούλκα.
Συγγραφικό έργο
Θεατρικά έργα
1959 Ο θάνατος θα ξανάρθει
1961 Θηλειά στο σκοτάδι
1971 Η μαρκησία του λιμανιού
1971 Σκέψου πριν αγαπήσεις
1972 Ο άγνωστος δολοφόνος
1976 Αρμένικο φεγγάρι
1994 Πόρνες και πόρνες
Κινηματογραφικές ταινίες-σενάριο
1959 Κρυστάλλω
1960 Τσακιτζής, ο προστάτης των φτωχών
1961 Φλογέρα και αίμα
1961 Η κατάρα της μάνας
1961 Ο θάνατος θα ξανάρθει
1961 Αγάπη και θύελλα
1962 Οργή
1962 Ο γεροδήμος
1962 Πονεμένη μητέρα
1963 Το κάθαρμα
1963 Όσα κρύβει η νύχτα
1963 Οι διεστραμμένοι
1963 Οι σταυραετοί
1963 Έτσι ήταν η ζωή μου
1964 Ο κράχτης
1964 Η κραυγή
1964 Είναι μεγάλος ο καημός
1964 Χωρίς γονείς κι αδέλφια
1965 Οι εχθροί
1965 Η προδομένη
1965 Βρώμικη πόλις
1965 Το χώμα βάφτηκε κόκκινο
1965 Δεν μπορούν να μας χωρίσουν
1965 Οι αδίστακτοι
1966 Η αχάριστη
1966 Ο κατατρεγμένος
1966 Κοινωνία ώρα μηδέν
1966 Δάκρυα για την Ηλέκτρα
1966 Κονσέρτο για πολυβόλα
1966 Κατηγορώ τους ανθρώπους
1966 Ο άνθρωπος που γύρισε από τον πόνο
1967 Πυρετός στην άσφαλτο
1967 Ο μεθύστακας του λιμανιού
1967 Οι σφαίρες δε γυρίζουν πίσω
1968 Η λεωφόρος του μίσους
1968 Το παρελθόν μιας γυναίκας
1969 Ο πρόσφυγας
1969 Αγάπη και αίμα
1969 Όταν η πόλις πεθαίνει
1969 Η λεωφόρος της προδοσίας
1969 Ορατότης μηδέν
1970 Ο μεγάλος ένοχος
1970 Υπολοχαγός Νατάσα
1970 Εν ονόματι του νόμου
1970 Η ζούγκλα των πόλεων
1970 Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα
1971 Εσχάτη προδοσία
1971 Με φόβο και πάθος
1971 Κατάχρησις εξουσίας
1971 Ο δρόμος των ηρώων
1971 Αυτοί που ξέχασαν τον όρκο τους
1972 Έρωτας και προδοσία
1972 Αιχμάλωτοι του μίσους
1973 Τα χρόνια της οργής
1973 Οι γενναίοι πεθαίνουν δυο φορές
1980 Έξοδος Κινδύνου
1982 Το κόκκινο τρένο
Μίμης Φωτόπουλος, από τα μεγαλύτερα ονόματα του Ελληνικού κινηματογράφου και θεάτρου αλλά και ποιητής
Ο Μίμης (Δημήτρης) Φωτόπουλος του Νικολάου υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού κινηματογράφου και του θεάτρου. (20 Απριλίου 1913 - 29 Οκτωβρίου 1986)
Γεννήθηκε στη Ζάτουνα Γορτυνίας και ήταν γιος του Νικολάου Φωτόπουλου και της Άννας Παπαδοπούλου από το Αίγιο.
Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και παρακολούθησε μαθήματα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (μέχρι το β΄ έτος, 1933).
Συμμετείχε στο ΕΑΜ, και για τη δράση του εξορίστηκε στην Ελ Ντάμπα στα Δεκεμβριανά.
Εργάσθηκε ως ηθοποιός - θιασάρχης από το 1952 και σκηνοθέτης από το 1960.
Έγραψε 7 βιβλία (4 ποιητικές συλλογές: «Μπουλούκια» 1940, «Ημιτόνια» 1960, «Σκληρά τριολέτα» 1961 και ο «θάνατος των ημερών» 1976)
και 3 αυτοβιογραφικά («25 χρόνια θέατρο» 1958, «Το ποτάμι της ζωής μου» και «Ελ Ντάμπα - Όμηρος των Εγγλέζων» 1965)
και 2 θεατρικά έργα («Ένα κορίτσι στο παράθυρο» 1966 και «Πελοπίδας ο καλός πολίτης» 1976) που έχουν παιχτεί.
Οργάνωσε 5 εκθέσεις ζωγραφικής (ιδιότυπης τεχνικής κολάζ γραμματοσήμων).
Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Ελευθέρου Θεάτρου και Πρόεδρος του Δ. Σ. Άρματος Θέσπιδος.
Έκανε θεατρικές περιοδείες στην Αμερική, Γερμανία, Αίγυπτο, Τουρκία και Κύπρο.
Τιμήθηκε με τα παράσημα Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α΄ και Σταυρό του Αποστόλου Μάρκου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Ο Μίμης Φωτόπουλος ασχολήθηκε για πολλά χρόνια και με αξιοσημείωτη επιτυχία με την τεχνική του κολάζ και μάλιστα με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, τη χρήση «ψηφίδων» από γραμματόσημα με τις οποίες έφτιαξε μεγάλο αριθμό ζωγραφικών πινάκων.
Σημαντικότερες συμμετοχές του ήταν στο «Βυσσινόκηπο» του Τσέχωφ, στις «Αγριόπαπιες» του Ίψεν στο θέατρο Τέχνης, στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύκτας» του Σαίξπηρ στο θέατρο του Βασιλικού Κήπου (1956) και για πολλά χρόνια συνεργάστηκε με τον Ντίνο Ηλιόπουλο.
Εμφανίστηκε σε δεκάδες κωμωδίες φάρσες αλλά και δραματικούς ρόλους.
Χαρακτηριστικές ερμηνείες στο «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» και «Δον Καμίλλο».
Επίσης σε περισσότερες από 100 ταινίες με κωμικούς ρόλους όπως «Η Κάλπικη λίρα», «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο», «Τα κίτρινα γάντια», «Το σωφεράκι», «Ο Εμίρης και ο Κακομοίρης» (στην ταινία αυτή η Ελένη Προκοπίου αποτέλεσε την κινηματογραφική του κόρη), «Ο γρουσούζης» κ.ά.
Χαρακτηριστική του κινηματογραφική ατάκα που βρίσκουμε στην ταινία «Ο ουρανοκατέβατος»: «Και μετά θα κάααθεσαι!»
Πέθανε στην Αθήνα στις 29 Οκτωβρίου 1986.
Συγγραφικό έργο
«Το ποτάμι της ζωής μου» εκδ. Καστανιώτη : Αυτοβιογραφία όπου ο Μ. Φωτόπουλος μιλάει για το ελληνικό θέατρο και τον κινηματογράφο της εποχής του, καθώς και για άλλες του επιδόσεις στις τέχνες, παράλληλα με τις διάφορες σχέσεις του με τους ανθρώπους. «Γεννήθηκα», γράφει, «ανήμερα Κυριακής των Βαΐων, σημαδιακή μέρα στη Ζάτουνα, χωριό που έγινε γνωστό όχι από μένα φυσικά, αλλά από τον Μίκη Θεοδωράκη που τον εξόρισε εκεί η εφταετία». Στο ποτάμι της ζωής του γράφουν επίσης οι Λάκης Λαζόπουλος, Γιάννης Σιδέρης, Κ. Γεωργουσόπουλος, Έλενα Ακρίτα, Μαρία Ρεζάν, Χρ. Βαλαβανίδης και Γιάννης Ξανθούλης. Το έργο συμπληρώνεται με πλούσια εικονογράφηση με έλλειψη όμως χρονολογίου στοιχείων φιλμογραφίας και θεατρικών παραστάσεων.
Πολιτική δράση και εξορία
Στη διάρκεια της κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση στις τάξεις του ΕΑΜ, θα συμμετάσχει στα Δεκεμβριανά όπου θα συλληφθεί από τις Βρετανικές μονάδες και θα εκτοπιστεί στο στρατόπεδο της Ελ Ντάμπα, από όπου θα επιστρέψει τον Μάρτη του 1945.
Φιλμογραφία
Μασάζ για όλα τα γούστα (1986)....Αντώνης «Φιλοποίμην»
Εν πλω (1985) .... Μήτσος
Ένας πρωτάρης στο κολλέγιο (1984) ....
Ο γλυκοψεύτης-Μήτσος ο ρεζίλης (1984) ... Ιορδανης
Ρόδα τσάντα και κοπάνα No 3 (1984)... Αριστείδης Χαβαλές
Χίλια κυβικά τρέλα (1983) ...
Ρόδα τσάντα και κοπάνα Νο 2 (1983)
Θα σε κλέψω, μ' ακούς; (1983)... Φραντζέσκο Μπερπερίνι, Ιταλός αρχαιοκάπηλος
Αλλαγή... και το λουρί της μάνας (1982) ... Φραντζίσκο Μπαρμπερίνη, Ιταλός που με την κατοχή υπηρετούσε στην Αθήνα
Καμικάζι τσαντάκιας (1982) ... ένας γείτονας
Οι κομάντος και τα μανούλια .... καπετάν - Χάρος Παπαδάτος
Κέρατο στο κέρατο (1982)
Κομάντος και μανούλια (1982)
Ο περίεργος - Ο πρώτος ματάκιας (1982)... ξενοδόχος
Ρόδα, τσάντα και κοπάνα (1982)... Αριστείδης Χαβαλές
Τροχονόμος Βαρβάρα (1981)... Πάτροκλος Αρχοντάκης
Γεύση από Ελλάδα! (1980) ... Ένας πατέρας και απατεώνας
Τα παιδιά της πιάτσας (1979).... ‘Δόχτορας‘, αρχιμαφιόζος
Περιπλάνηση (1979)
Ο Πατούχας (1972) .... Θωμάς
Ο καουμπόι του Μεταξουργείου (1971) ... Κιτς Χάραντ
Μια νταντά και τέζα όλοι (1971) ... Πελοπίδας και σεναριογράφος του έργου
Τι κάνει ο άνθρωπος για να ζήσει (1971)...Τρύφωνας
Αριστοτέλης ο επιπόλαιος (1970) .... Ορέστης Μπαρμπούτογλου
Ο ντιρλαντάς (1970)
Δυο έξυπνα κορόιδα (1970) ... εμίρης Σαλάτ
Δυο τρελλοί και ο ατσίδας (1970) ... Μένιος
Έμπαινε με Μανολιό (1970)... Καπετάν Νικόλας
Ένας χίππης με τσαρούχια (1970) ... Ερμής Ραζής
Οι τέσσερις άσσοι (1970) ... Αντώνης Λέμπεσης
Κακός, ψυχρός κι ανάποδος (1968) ... Βασίλης
Κίτσος, μίνι και σουβλάκια (1968) .... Δήμος
Συννεφιασμένοι ορίζοντες (1968)... Κώτσος
Τα δολλάρια της Ασπασίας (1967)... Λαλάκης
Για μια τρύπια δραχμή (1967)... Αλέξης, θείος απ' τη Νότια Αφρική
Ο χαζομπαμπάς (1967) ... διευθυντής
Κολωνάκι διαγωγή μηδέν (1967) .... Διαμαντής Καρανάμπασης
Πέντε γυναίκες για έναν άνδρα (1967)... Παντελής Δεληγιώργης
Το πλοίο της χαράς (1967) ... Στέλιος
Πράκτωρ Κίτσος καλεί.. Γαστούνη (1967) ... Αχιλλέας Περδίκης
Ένα καράβι Παπαδόπουλοι (1966) ... Βαγγέλης
Απόκληροι της κοινωνίας (1965)... Λεωνίδας
Μπετόβεν και μπουζούκι (1965) ..... Μένιος Ντάλμπασης
Η Εύα δεν αμάρτησε (1965)... Ξενοφώντας
Καημοί στη φτωχογειτονιά (1965) ..... Αίσωπος
Κάλλιο πέντε και στο χέρι (1965) .... Πυθαγόρας Κωνσταντέας
Ο ουρανοκατέβατος (1965)... Περικλής Μπιρμπιλόπουλος, πρώην δικαστικός, μακαρίτης
Άλλος για το εκατομμύριο (1964) .... Σάββας
Ο εμίρης και ο κακομοίρης (1964)... εμίρης Αμπουραχμάν
Νυχτοπερπατήματα (1964) ...... απατεώνας ‘πατέρας‘
Τα παλικαράκια της παντρειάς (1963) ..... Φώτης Φαρδής
Τρελοί πολυτελείας (1963) .... Kυριάκος
Ζητείται τίμιος (1963) ... ληστής
Οι γυναίκες θέλουν ξύλο (1962)
Ο χρυσός και ο τενεκές (1962) ... Πάτροκλος Μπαρατέλας
Ο Θόδωρος και το δίκαννο (1962) .... Θόδωρος
Οι αετονύχηδες (1962)
Ο μαγκούφης (1962) ... Βασιλάκης
Ο Σταμάτης κι ο Γρηγόρης (1962) ... Σταμάτης Μπάστακας
Φτωχαδάκια και λεφτάδες (1961) .... Φώντας Μπαρδούσης
Οι χαραμοφάηδες (1961)... Έξαρχος
Ο καλός μας άγγελος (1961)... Αντώνης Χαρής
Η Χιονάτη και τα 7 γεροντοπαλίκαρα (1960)... Βρασίδας Αλεξάνδρου, άνεργος
Τα κίτρινα γάντια (1960) .... Λέανδρος
Το μεγάλο κόλπο (1960) .... Μίλτος Καρανάσης
Η Νάνσυ την ψώνισε (1960) .... Mελέτης
Νταντά με το ζόρι (1959)... Αλέκος Λαζάνης
Διακοπές στην Κολοπετινίτσα (1959) ... Μιλτιάδης Σούρβος
Να ζήσουν τα φτωχόπαιδα (1959)... Θανάσης Μπατζίνιος
Μια Ιταλίδα στην Ελλάδα (1958)... Κωνσταντίνος Μακρυγιάννης
Ο μισογύνης (1958) ... Βρασίδας
Ο Φανούρης και το σόι του (1957) .... Φανούρης Σκαρβέτσος
Λατέρνα, φτώχεια και γαρίφαλο (1957) .... Πετράκης
Ο μεγαλοκαρχαρίας (1957) ... Βαγγέλης
Η καφετζού (1956) .... Σπύρος Τσαρδής
Η κάλπικη λίρα (1955) .... αόμματος
Ούτε γάτα ούτε ζημιά (1955) .... Στέλιος Μολφέτας, σταθμάρχης
Γκόλφω (1955) ..... Γιάννος
Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο (1955) .... Πετράκης
Μαγική πόλις (1954)
Η ωραία των Αθηνών (1954) .... Nότης Δούρος
Η άγνωστος (1954) .... Δημητράκης
Γκολ στον έρωτα (1954)... Παντελής Κόντρας
Το ποντικάκι (1954)... Μπάμπης, ταξιδιωτικός πράκτορας, αλλά... και χαρτοκλέφτης
Ρωμέικη καρδιά (1953)
Το σωφεράκι (1953) .... Βάγγος Τσιρίκος
Άγγελος με χειροπέδες (1952) ..... Φάνης
Δυο κωθώνια στο ναυτικό (1952)
Ο φαταούλας (1952) ... Φανούρης Καράμπαμπας
Ο γρουσούζης (1952) .... Κουτσομπόλης
Ο πύργος των Ιπποτών (1952)... Σωτήρης
Ο βαφτιστικός (1952)... Μενέλαος Καραπιστόλης, Συνταγματάρχης
Ματωμένα Χριστούγεννα (1951) .... σαλταδόρος
Μια νύχτα στον παράδεισο (1951)... Αντώνης
Προπαντός ψυχραιμία (1951) (και σεναριογράφος, σκηνοθέτης)
Τα τέσσερα σκαλοπάτια (1951)... Βρασίδας, μάγγας της κατοχής
Οι Απάχηδες των Αθηνών (1950)... Καρκαλέτσος
Έλα στο θείο (1950)... Φώτης Γιορές
Θύελλα στο φάρο - Το σφάλμα μιας μητέρας (1950) .....
100.000 λίρες (1948)... Κλεομένης
Οι Γερμανοί ξανάρχονται (1948)... Νίκος
Χαμένοι Άγγελοι (1948) .... Λουκάς Μανόπουλος
Μαντάμ Σουσού (1948) ... Λουκάς
Τηλεόραση
Ο θείος μας ο Μίμης
Δον Καμίλο
Περισσότερα Άρθρα...
- Στυλιανός Μαυρομιχάλης, ήταν δικαστικός και πρωθυπουργός της Ελλάδας
- Γεώργιος Γκουρτζίεφ, ήταν Αρμένιος μυστικιστής φιλόσοφος και πνευματικός δάσκαλος, ελληνικής καταγωγής
- Τζόζεφ Πούλιτζερ, ήταν Ουγγρικής καταγωγής Αμερικανός δημοσιογράφος και εκδότης εφημερίδων, εξέδωσε την New York World, τα βραβεία Πούλιτζερ ήταν πρόνοι της διαθήκης του Πούλιτζερ
- Χριστόδουλος Χατζηπέτρος, ήταν Έλληνας αγωνιστής του 1821, μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και υπηρέτησε επί Καποδίστρια και επί Όθωνα με βαθμό στρατηγού