DIASKEDASI.INFO

Μεγάλο Σάββατο

Το Μεγάλο Σάββατο, οι πιστοί αρχίζουν να προετοιμάζονται για το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης. Ήδη από το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλεται ο μεγάλος Εσπερινός και ακούγεται για πρώτη φορά το "Ανάστα ο Θεός, κρίναι την γην".

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, κατά την διάρκεια της λειτουργίας και την στιγμή που ο ιερέας θα πει το «Ανάστα ο Θεός», οι πιστοί θα κτυπήσουν τους σκάμνους και τα μαύρα ρούχα που καλύπτουν τις εικόνες θα πέσουν. Το Μεγάλο Σάββατο η Εκκλησία μας βρίσκεται στην προσδοκία της Ανάστασης.

Το σώμα του Χριστού έχει ταφεί, χωρίς όμως να γνωρίζει την φθορά που γνωρίζουν όλοι οι νεκροί, καθώς παραμένει ενωμένο με την θεότητα, ενώ η ψυχή του Χριστού βρίσκεται στην κόλαση, στο χώρο του θανάτου, όπου κηρύττει την μετάνοια.

Ο Θεάνθρωπος Χριστός ολοκληρώνει το έργο της Θείας Οικονομίας, που είναι η ανάσταση όλης της Δημιουργίας και όλων των ανθρώπων, κι αυτών που ήταν εν ζωή, αλλά και αυτών που είχαν πεθάνει πριν τον ερχομό του Ιησού στον κόσμο. Ο έσχατος εχθρός του ανθρώπου, ο θάνατος, νικιέται δια του θανάτου του Χριστού, και όλα κινούνται στην προσδοκία της Ανάστασης, της γνήσιας ελευθερίας.

Σ' έναν από τους πιο όμορφους ύμνους, που ολοκληρώνουν την ακολουθία του Όρθρου του Μεγάλου Σαββάτου, διαβάζουμε τα εξής θαυμάσια λόγια: "Δεύτε ίδωμεν την ζωήν ημών εν τάφω κειμένην, ίνα τους εν τάφοις κειμένους ζωοποιήση. δεύτε σήμερον, τον εξ Ιούδα υπνούντα θεώμενοι, προφητικώς αυτώ εκβοήσωμεν. Αναπεσών κεκοίμησαι ως λέων. τις εγερεί σε, βασιλεύ; αλλ' ανάστηθι αυτεξουσίως, ο δους σεαυτόν υπέρ ημών εκουσίως. Κύριε, δόξα σοι".

Το ποιητικό αυτό κείμενο αποτυπώνει το απόσπασμα της Παλαιάς Διαθήκης, που αναφέρεται στον Ιακώβ. Ο Χριστός κοιμάται σαν το λιοντάρι, έτοιμος να ξυπνήσει, να αναστηθεί, να φέρει στον κόσμο την ελπίδα, τη χαρά της νίκης, την συντριβή του θανάτου, να φέρει στην ιστορία το πιο σπουδαίο μήνυμα, που άλλο ανώτερο δεν υπάρχει: ότι πλέον είμαστε ελεύθεροι και από το θάνατο.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί γιορτάζουμε

1. Την Ταφή του Κυρίου «την θεόσωμον ταφήν» και
2. Την Κάθοδο Του στον Άδη «την εις άδου κάθοδον», όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς.

Η ταφή βέβαια έγινε τα απόγευμα της Μ. Παρασκευής. Όμως η Εκκλησία έκρινε ορθό να αφιερώσει ιδιαίτερη μέρα προς τιμήν και μελέτη του μυστηριώδους αυτού γεγονότος.

Ο Χριστός αναπαύεται μέσα στον τάφο, όπως «αναπαύθηκε» όταν πρωτοδημιούργησε τον κόσμο την έβδομη μέρα. Όμως αναπαύεται ως θεάνθρωπος. Το πανάχραντο σώμα Του θάβεται στον τάφο, αλλά πνευματικά ο ίδιος μεταβαίνει στον Άδη και συνεχίζει το σωτηριώδες έργο του. Καλεί κοντά Του όλους τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, από τον Αδάμ και την Εύα μέχρι τους έσχατους ανθρώπους του Θεού, ώστε να μην λείψει κανείς από το παγκόσμιο προσκλητήριο της σωτηρίας, που είναι τελικά μια αναδημιουργία του κόσμου και ολοκλήρωσης της ανθρωπότητας. Η κάθοδος αυτή ήταν το τελειωτικό χτύπημα κατά του θανάτου. Γι’ αυτό ψέλνουμε χαρακτηριστικά: «Ότε κατήλθες πρός τον θάνατον, η ζωή η αθάνατος, τότε τόν άδην ενέκρωσας τη αστραπή της θεότητος”.

Το πρωί του Μεγ. Σαββάτου τελείται η Θ. Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου. Ύστερα διαβάζονται οι Προφητείες για την Ανάσταση και ψέλνεται ο Ύμνος των Τριών Παίδων («Τον Κύριον υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας»). Αποβραδίς έχουν αλλάξει όλα τα πένθιμα καλύμματα του ναού και έχει στολισθεί με κόκκινα, αναστάσιμα. Στο μέσον του ναού, έχει στηθεί το «μπαρδακί», με το προσκυνητάρι και με «μανάλια» για κεριά.

Ο Χριστός αναπαύεται στον τάφο σωματικά. Ο Χριστός κηρύττει στον Άδη τη Ζωή. Και θα αναστηθεί ως ο λέων, αυτεξουσίως, και θα τραβήξει μαζί Του όσους τον πίστεψαν, αλλά και όσους τον πιστεύουν, όσους τους αγγίζει το μήνυμα, το πρόσωπο, η κοινωνία μαζί Του. Ελευθερωνόμαστε από το θάνατο, χάρις στον θάνατο του Σωτήρα. Όλα πλέον είναι διαφορετικά. Δεν φοβόμαστε το θάνατο, γιατί θα μας πάει σ' Αυτόν που μας αγαπά και αγαπούμε. Και θα περιμένουμε την Δευτέρα Παρουσία, για να γευτεί και το σώμα μας, αυτή την ανεκλάλητη χαρά. Αυτή την ανεκλάλητη ελευθερία. Αυτή την ανεκλάλητη αιώνια ζωή.

Στο Μεγάλο Σάββατο βρίσκονται τα σώματα των ανθρώπων που έφυγαν από αυτή τη ζωή. Μα όσοι ζούμε την πίστη, όσοι αγαπούμε, όσοι συγχωρούμε, όσοι κοινωνούμε έχουμε μπει ήδη στην ογδόη ημέρα. Την ημέρα της Εκκλησίας. Την Ημέρα της Ανάστασης. Την Κυριακή, την ημέρα του Κυρίου...

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, όλα τα φώτα της εκκλησίας σβήνουν και πέφτει παντού σκοτάδι. Στις 12 το βράδυ, ο ιερέας ψάλλει το "Δεύτε λάβετε φως" και βγαίνει με τη λαμπάδα του αναμμένη μέσα από την Ωραία Πύλη και δίνει φως στους εκκλησιαζόμενους.

Στη συνέχεια οι πιστοί βγαίνουν έξω από την εκκλησία, όπου ο παπάς διαβάζει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως και μόλις τελειώσει ψάλλει το "Χριστός Ανέστη..." Αμέσως μετά αρχίζουν να πέφτουν πυροτεχνήματα και βεγγαλικά. Μετά την Ανάσταση, οι πιστοί μεταφέρουν στο σπίτι τους το Αγιο Φως. Στην είσοδο του σπιτιού τους, κάνουν, με τον καπνό της λαμπάδας, το σχήμα του σταυρού.

Μετά ανάβουν το καντήλι και προσπαθούν να το κρατήσουν τουλάχιστον τρεις με σαράντα ημέρες. Στη συνέχεια κάθονται στο Πασχαλινό τραπέζι για να φάνε την πατροπαράδοτη μαγειρίτσα (σούπα από αρνίσια ή βοδινά εντόσθια). Τσουγκρίζουν κόκκινα αυγά και τρώνε κουλούρια και τσουρέκια. Για να φτιάξουν τις λαμπρόπιτες, βάζουν ζυμάρι μέσα σε στρογγυλό ταψί, και φτιάχνουν κάτι σαν πηγάδι μέσα στη μέση της ζύμης, το γεμίζουν με γέμιση από τυρί και αυγά και τις αλείφουν με αυγό πριν τις ψήσουν.

105 χρόνια από το ναυάγιο του Τιτανικού

Ο Τιτανικός, ένα κινητό «θαύμα του κόσμου» με σκαρί που είχε έκταση πάνω από 4 οικοδομικά τετράγωνα ξεκίνησε να φτιάχνεται στα ναυπηγεία του Μπέλφαστ της Ιρλανδίας από 3.000 εργάτες της εταιρίας White Star Line το 1909. Με βάρος άνω των 66.000 τόνων, μήκος 269μ., πλάτος 28μ. και κάθε ατμομηχανή ίση με μια τριώροφη οικοδομή. Ένα ατσάλινο τέρας, προϊόν της ματαιοδοξίας της βρετανικής ναυτιλίας που ήθελε να αποδείξει την κυριαρχία της στη θάλασσα. Ένα πλωτό παλάτι, υπερσύγχρονο για τα δεδομένα της εποχής, του οποίου το όνομα έγινε έκτοτε συνώνυμο της τραγωδίας στο παγκόσμιο λεξιλόγιο.

Μετά από σχεδόν 3 χρόνια που χρειάστηκαν για την κατασκευή του, ο Τιτανικός ξεκινάει το παρθενικό του ταξίδι στην άλλη πλευρά του κόσμου στις 10 Απριλίου 1912. Τα 16 διαμερίσματά του σηκώνουν στις πλάτες του συνολικά (μαζί με το προσωπικό) 2.223 επιβαίνοντες. Μια πιστή μικρογραφία της ανθρωπότητας με εκπροσώπους κάθε κοινωνικής τάξης, άλλοι φορτωμένοι με ενθουσιασμό κι άλλοι με όνειρα κι ελπίδα για μια νέα αρχή με την αποβίβαση στον απέναντι κόσμο. Τραγική ειρωνεία; Χρήματα και πενία, μόρφωση κι αγραμματοσύνη αποβιβάστηκαν μαζί στον Ατλαντικό βυθό, στο λιμάνι του άλλου κόσμου.

Στις 3 Φεβρουαρίου του 1971 τέσσερις τοπικοί αστυνομικοί είχαν πάρει την πληροφορία για παράνομη συναλλαγή ναρκωτικών ουσιών. Έμοιαζε για υπόθεση ρουτίνας. Οι δύο από αυτούς έμειναν στο αυτοκίνητο, ο τρίτος παραφύλαγε στην κεντρική είσοδο του κτιρίου ενώ ο Σέρπικο σκαρφάλωσε από την σκάλα κινδύνου, παρακολούθησε την αγορά, άκουσε το συνθηματικό και μετά ακολούθησε τους αγοραστές έξω. Οι αστυνομικοί αφού συνέλαβαν τους αγοραστές που κουβαλούσαν μια σακούλα με δύο κιλά ηρωίνης, αποφάσισαν να στείλουν τον Σέρπικο να προσποιηθεί κι αυτός τον αγοραστή, για να συλλάβουν την σπείρα. Άλλοι δυο αστυνομικοί ανέβηκαν πάνω μαζί του κι ο Σέρπικο χτύπησε την πόρτα του διαμερίσματος. Η πόρτα άνοιξε λίγα εκατοστά κι ο Σέρπικο την έσπρωξε με δύναμη κι έσπασε την αλυσίδα προστασίας. Πέρασε το μισό κορμί του μέσα στο διαμέρισμα αλλά οι έμποροι προσπάθησαν να την κλείσουν. Οι συνάδελφοί του απλώς τον κοίταζαν κι όταν τους φώναξε για βοήθεια δεν ανταποκρίθηκαν. Ο Σέρπικο πυροβολήθηκε στο πρόσωπο από απόσταση επαφής. Η σφαίρα διαπέρασε το μάγουλό του λίγο κάτω από το μάτι και σφηνώθηκε στο σαγόνι του. Έπεσε κάτω αιμόφυρτος, αλλά οι συνάδερφοί του δεν ανέφεραν στο «κέντρο» ότι πυροβολήθηκε αστυνομικός. Ο Σέρπικο σώθηκε από έναν ηλικιωμένο ισπανόφωνο από το διπλανό κτίριο, που κάλεσε τις πρώτες βοήθειες και τον κράτησε ζωντανό μέχρι να έρθει το ασθενοφόρο. Ο Σέρπικο γλίτωσε τη ζωή του, αλλά κουφάθηκε από το αριστερό αυτί ενώ, για χρόνια υπέφερε από πόνους στο σαγόνι και στο κεφάλι του.

Στις 14 Απριλίου του 1912 και ώρα 23:40, 4 μέρες μετά την αναχώρησή του, ο Τιτανικός προσκρούει στο παγόβουνο που έσκισε το αβίαστα το κύρος του καραβιού στη μέση, έτσι που πλημμύρισαν και τα 5 στεγανά του. Ατυχής συγκυρία, καθότι ήταν σχεδιασμένος να επιπλέει ακόμα κι αν πλημμύριζαν τα 4 από τα 5. Μετά από 2 ώρες και 40 λεπτά, στις 02:20 της 15ης Απριλίου 1912 ο Τιτανικός χάνεται από την επιφάνεια της θάλασσας. Στις 03:30 καταφτάνει το πλοίο “Carpathia”, διασώζοντας όσους μπορούσε ανάμεσα σε εκατοντάδες επιπλέοντα πτώματα από πνιγμό και κρυοπαγήματα.

Οι Μύθοι

Αν και η πολυβραβευμένη ομώνυμη ταινία του Τζέιμς Κάμερον απέδωσε πιστά το περιβάλλον, και την ατμόσφαιρα τόσο του πλοίου όσο και του ναυαγίου, αυτή σε συνδυασμό με τις αδιασταύρωτες μέχρι πρότινος πληροφορίες για τις ακριβείς συνθήκες κι αιτίες της βύθισης που μεταφέρονταν αφιλτράριστες από στόμα σε στόμα δημιούργησε μια σειρά «αστικών μύθων» που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα:

- Ο χαρακτηρισμός «Αβύθιστο» καράβι. Αποδόθηκε στην ίδια την εταιρία White Star Line, η οποία δήθεν το ονομάτισε έτσι. Πανεπιστημιακές έρευνες απέδειξαν ότι ιστορικά ουδέποτε προέβη σ’ αυτόν τον χαρακτηρισμό κι ότι ο εν λόγω ισχυρισμός είναι προϊόν της λαϊκής δοξασίας, με μια γεύση αρχαιοελληνικής τραγωδίας όπου την ύβρη διαδέχεται η νέμεσις, δηλαδή η τιμωρία της υποτιθέμενης αλαζονείας.

- Το ότι οι επιβάτες της 3ης (=οικονομικής) θέσης, των κατώτερων τάξεων, κλειδαμπαρώθηκαν για να προηγηθούν οι «ευγενείς» στις σωσίβιες λέμβους. Πράγματι υπήρχε ένα κιγκλίδωμα στην πόρτα που ένωνε τα δύο καταστρώματα αλλά ουδέποτε δόθηκε εντολή και ουδέποτε σφραγίστηκε. Στην πραγματικότητα, οι πολλοί 3οθεσίτες, άνθρωποι φτωχοί, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τα λιγοστά τους υπάρχοντα που τους ήταν απαραίτητα για το νέο ξεκίνημα, ενώ οι περισσότεροι δεν ήξεραν αγγλικά για να ακολουθήσουν τις οδηγίες του πληρώματος. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν παρέχουν την παραμικρή ένδειξη ότι δόθηκε τέτοια εντολή από τον καπετάνιο.

- Ότι ο καπετάνιος Έντουαρντ Σμιθ πέθανε ηρωικά. Ότι δηλαδή επέλεξε, κυριευμένος από τις ενοχές του για το λανθασμένο χειρισμό, να βυθιστεί μαζί με το πλοίο του. Στην πραγματικότητα, κανείς μέχρι σήμερα δεν ξέρει τι απέγινε. Τα ίχνη του χάνονται μέσα στον πανικό της στιγμής.

- Ότι ο πρόεδρος της White Star Line Μπρους Ίσμεϋ ευθύνεται για το ναυάγιο. Υπήρχε η φήμη (που διαψεύσθηκε) ότι ήθελε ο Τιτανικός να φτάσει στον προορισμό του μια μέρα νωρίτερα για να γίνει ντόρος και πίεσε τον καπετάνιο να πάρει την κατεύθυνση που οδήγησε στα παγόβουνα επειδή ήταν πιο σύντομη. Του δόθηκε επίσης η ρετσινιά του «κακού» που τράβηξε από μια λέμβο μια γυναίκα για να πάρει τη θέση της. Αντιθέτως, μαρτυρίες επιζώντων μιλούν για έναν άνθρωπο που βοήθησε πολλούς επιβάτες να ανεβούν στις λέμβους πριν ο ίδιος μπει στην τελευταία. Όσο για το ναυάγιο, οι έρευνες απέδωσαν την ευθύνη στον καπετάνιο, ο οποίος πίστεψε ότι ο Τιτανικός θα μπορούσε με ελιγμούς να περάσει μέσα από τα παγόβουνα, αποφεύγοντάς τα.

- Ότι η ορχήστρα έπαιζε μέχρι το τέλος. Αυτό αποτελεί αποκύημα της φαντασίας του σκηνοθέτη Τζέιμς Κάμερον που λειτούργησε ως ποιητική αδεία.

Το ναυάγιο που δεν βρισκόταν

Οι προσπάθειες ανεύρεσης του σημείου που βυθίστηκε ο Τιτανικός άρχισαν λίγο πολύ αμέσως μετά το ναυάγιο. Ο εξοπλισμός όμως κι η τεχνολογία της εποχής δεν ήταν τόσο εξελιγμένα για να μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά. Το χρονοδιάγραμμα με τις αποτυχημένες απόπειρες γεμίζει ολόκληρες σελίδες στο πέρασμα των χρόνων. Το έτος 1985 το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό ζήτησε από τον ωκεανογράφο Ρόμπερτ Μπάλαρντ και το υποβρύχιο “Argo” να βρει τα συντρίμμια δύο πυρηνικών υποβρυχίων των ΗΠΑ. Αυτός δέχθηκε με τον όρο να του δώσουν τη δυνατότητα και τα μέσα να ψάξει για τον Τιτανικό, αν περίσσευε χρόνος από την αποστολή. Μετά από έρευνες πολλών ημερών σε μια αχανή έκταση (και λίγο πριν εκπνεύσει η προθεσμία) εντόπισε μερικά συντρίμμια του Τιτανικού (=το μπόιλερ). Λίγο πιο πέρα και σε βάθος 3.500 μέτρων βρέθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1985 το θρυλικό ναυάγιο, περίπου 370 μίλια από τις καναδικές ακτές στο Βόρειο Ατλαντικό, στην περιοχή Newfoundland. Ο Τιτανικός είχε πια βρεθεί, 74 ολόκληρα χρόνια μετά την καταληκτική βουτιά του.

Άγνωστες αλήθειες

- Το υποθαλάσσιο μέρος του μοιραίου παγόβουνου ήταν τεράστιο, με ύψος κατά προσέγγιση ενός κτιρίου 50 ορόφων. Το εμφανές δε κομμάτι του συγκριτικά ήταν μικρό, τόσο που με το ζόρι έφτανε τη γέφυρα του πλοίου.

- Οι σωστικές λέμβοι του Τιτανικού δεν έφταναν για να καλύψουν το σύνολο των επιβατών του. Παρόλα αυτά, δεν καταλογίστηκε κάτι σχετικά μ’ αυτήν την έλλειψη στην εταιρία, καθώς ο αριθμός τους ήταν εντός των ορίων που έθετε ο νόμος. Απλά, ο εν λόγω νόμος δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα κατασκευάζονταν τέτοιων τεραστίων διαστάσεων πλοία.

- Ανάμεσα στους 2.223 επιβάτες υπήρχαν και 4 Έλληνες, εκ των οποίων κανείς δεν γλίτωσε. Σώθηκαν συνολικά μόλις 706. Σήμερα κανένας δεν βρίσκεται εν ζωή.

- Το ναυάγιο αποτελεί από πέρυσι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, πλην όμως, εξαιτίας της σκουριάς που προήλθε από οξείδωση του ατσάλινου σκελετού του από βακτήρια, εκτιμάται ότι σε 20-30 χρόνια θα καταρρεύσει.

- Ο επιφανής Αμερικανός Τζ.Π.Μόργκαν (ιδρυτής της γνωστής εταιρείας) ήταν να ταξιδέψει με τον Τιτανικό αλλά για επαγγελματικούς λόγους ακύρωσε το ταξίδι μια μέρα πριν.

- Το πλήρωμα του Τιτανικού καθυστέρησε να εκπέμψει σήμα κινδύνου για 47’ (!) μετά τη μοιραία πρόσκρουση στο παγόβουνο. Προτίμησαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους, πιστεύοντας ότι θα άντεχε και για αυτόν τον λόγο υπήρξε αυτή η καθυστέρηση. Αν είχε ζητήσει βοήθεια αμέσως, το πλοίο “Californian” που έπλεε κοντά, θα είχε σπεύσει νωρίτερα και περισσότεροι θα είχαν σωθεί. Όταν όμως ο «Τιτανικός εξέπεμψε τελικά SΟS, το πλήρωμα του «Californian» είχε κοιμηθεί, με αποτέλεσμα να μην ανταποκριθεί στο κάλεσμα πριν από τις 05.30 το πρωί.

Το ναυάγιο του Τιτανικού αποτέλεσε την αφορμή να αλλάξουν πολλοί νόμοι και πρακτικές τόσο της ναυσιπλοΐας όσο και της ναυτιλίας γενικότερα, ειδικά σε θέματα ασφαλείας (=φερειπείν, οι ναυαγοσωστικές λέμβοι να υπερκαλύπτουν σημαντικά τον συνολικό αριθμό επιβατών και πληρώματος) αλλά και κατασκευαστικά.

Μεγάλη  Παρασκευή

Τα Άγια, τα Σωτήρια και Φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, επιτελούμεν.

Νεκρωμένοι
"Και εσταύρωσαν Αυτόν"
(Μάρκ. ιε' 1-41, Κολασ. γ' 1-5)
Σταύρωσις!

Το μεγαλύτερο έγκλημα της Ιστορίας. Ο άνθρωπος σταυρώνει τον Θεό του, αφού προηγουμένως τον γελοιοποίησε.
 «Ίδε ο Άνθρωπος».
Ο άνθρωπος ο ξεπεσμένος, όπως τον κατήντησε η αμαρτία.

Δείχνοντας ο Πιλάτος τον Ιησούν, έδειχνε στην πραγματικότητα την ξεπεσμένη ανθρωπότητα όπως την ανέλαβε ο Θεός Λόγος. Φτωχέ άνθρωπε!

Η ιστορία του Ιησού, δείχνει την απύθμενη φτώχεια σου μπροστά στον απύθμενο δικό του πλούτο. Και ο Θεός επιμένει. Θέλει να σε ανεβάση. Θέλει να σου παρουσιάση το μέγεθος του εγκλήματός σου για να φανή ο πλούτος της δικής του αγαθότητος στη συγχώρησι.

Απ' αυτά ακριβώς τα φλογισμένα στο σταυρό χείλη του, δόθηκε η άφεσις. Και από την λογχισμένη του πλευρά, βγήκε η «καινή» του ανθρώπου «κτίσις». Εμείς τον σταυρώσαμε, κι απ' τις ωδίνες που του προκαλέσαμε γέννησε τη σωτηρία μας.

Ένας διάσημος ζωγράφος σ' ένα πίνακά του με θέμα την Αποκαθήλωσι του Ιησού, ανάμεσα στα πρόσωπα που αποκαθηλώνουν το νεκρό σώμα του Κυρίου, έβαλε και το δικό του. Όταν ρωτήθηκε, απήντησε ότι και αυτός με τον τρόπο της ζωής του είχε πολλά καρφιά μπήξει στο Σώμα του Χριστού.

Φτωχή ψυχή! Ήσουν και συ εκεί όταν σταύρωναν τον Χριστό.

Τα μάτια σου τώρα γέμισαν δάκρυα. Ζήτησες ταπεινά συγνώμην. Έλα λοιπόν και συ να νεκρωθής μαζί με τον Ιησούν.

«Απεθάνετε, και η ζωή υμών κέκρυπται συν τω Χριστώ εν τω Θεώ... Νεκρώσατε ουν τα μέλη υμών τα επί της γης...»

Να νεκρωθώ, Κύριε, στην αμαρτία, αυτό λαχτάρησε η θεϊκή Σου Καρδιά!         
Η Μεγάλη Παρασκευή έχει ιδιαίτερη σημασία και γιορτάζεται με κατάνυξη σ΄ όλα τα μέρη. Την ημέρα αυτή γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος, όπου κορυφώνονται τα Πάθη του Χριστού και γίνεται η Σταύρωση του Χριστού το ξημέρωμα τις ίδιας μέρας.
Τις πρωϊνές ώρες, τελείται η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών.

Παλιότερα οι γυναίκες μοιρολογούσαν και κλαίγανε για τον Χριστό, ενώ άλλοι προσκυνούν και αποτίουν φόρο τιμής στον Σταυρωθέντα Χριστό. Απ' τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται και ο επιτάφιος. Περί το μεσημέρι της ημέρας, ο Χριστός αποκαθηλώνεται απ΄ το Σταυρό και τοποθετείτε στον Επιτάφιο όπου θα γίνει περιφορά του το βράδυ. Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και παραδοσιακά απαγορεύεται κάθε εργασία ενώ γίνεται αυστηρότατη νηστεία και απαγορεύεται και η κατάποση του λαδιού.

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας εκείνη τη μέρα, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο είτε καίγεται είτε πυροβολείται και εν συνεχεία καίγεται. Επίσης την ίδια μέρα πολλοί πιστοί επισκέπτονται τους τάφους συγγενών και φίλων ή πραγματοποιείται η εκταφή των νεκρών αν έχει περάσει το απαιτούμενο διάστημα.

Σε πολλούς τόπους, τα κορίτσια ενώ στολίζουν τον Επιτάφιο, ψάλλουν το μοιρολόγι της Παναγίας, μεγάλο θρησκευτικό τραγούδι που ιστορεί τη σταύρωση του Ιησού και εκφράζει τον πόνο της Αγίας του Μητέρας. Και αμέσως αρχίζει η συρροή του κόσμου και το προσκύνημα του Επιταφίου. Παρθένες με κάνιστρα γεμάτα λεμονόφυλλα, ή τριαντάφυλλα στέκονται κοντά του και ραίνουν με μύρα το νεκρό Ιησού. Οι προσκυνητές, προπάντων γυναίκες και παιδιά αφού φιληθούν, περνούν κάτω από τον Επιτάφιο, “για να τους πιάσει η χάρη “ όπως λένε.

Όταν νυχτώσει αρχίζει η ακολουθία και η περιφορά του Επιταφίου. Η πομπή σχηματίζεται από τα Εξαπτέρυγα και το Σταυρό μπροστά , τον Επιτάφιο και τους ιερείς πιο πίσω. Στις πόλεις προηγούνται οι μουσικοί, παίζοντας πένθιμα εμβατήρια. Ο κόσμος που ακολουθεί κρατάει στα χέρια αναμμένες λαμπάδες. Κατά διαστήματα η πομπή σταματά σε πλατείες και σταυροδρόμια και εκεί οι ιερείς ψάλλουν δεήσεις.

Σε άλλες περιοχές, την ώρα της περιφοράς του Επιταφίου, ανάβουν φωτιές, στις οποίες καίγονται θυμιάματα, ενώ σε άλλες καίγεται ο Ιούδας.

Διάφορες συνήθειες ανά περιοχή στην Ελλάδα

Ναύπακτος. Το βράδυ της Μ. Παρασκευής, πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, ακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου, σχηματίζοντας πομπές, οι οποίες διέρχονται από το λιμάνι, όπου είναι αναμμένες δάδες ειδικά τοποθετημένες στις τάπιες του Κάστρου, γύρω από το λιμάνι. Στο μέσον της εισόδου του λιμανιού οι δάδες σχηματίζουν μεγάλο σταυρό, που φωταγωγεί ολόκληρο το λιμάνι παρουσιάζοντας μία φαντασμαγορική εικόνα μοναδικής ομορφιάς. Το έθιμο αυτό έχει παράδοση πολλών χρόνων που φαίνεται να θέλει να συνδυάσει τη θρησκευτική μυσταγωγία με την ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει τη τουρκική ναυαρχίδα στο χώρο αυτό.

Αιτωλικό. Την Μεγ.Παρασκευή στο Αιτωλικό, πολλοί προσκυνητές επισκέπτονται το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου βρίσκεται ο Επιτάφιος, ιστορικό κειμήλιο του 13ου-14ου αιώνα.

Στο Καστανόφυτο Καστοριάς, τα παιδιά του χωριού, παίρνουν από την εκκλησία το χελιδόνι, (ξύλινο ομοίωμα περιστεριού) το κρατούν με ένα ξύλο ψηλά, το στολίζουν με λουλούδια και το περιφέρουν στα σπίτια. Κατά την περιφορά μαζεύουν δώρα, αυγά κόκκινα κ.α.

Στις Μέτρες της Θράκης, τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου σταματά εξω από ενα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Τ η στιγμή που ο ιερέας διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο ανάβουν τη φωτιά και καίνε το ομοίωμα. Αργότερα θα πάρουν μια χούφτα από εκείνη τη στάχτη και θα τη ρίξουν στα μνήματα.

Πάρος. Η περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς κατά την διάρκειά της, γίνονται δεκαπέντε περίπου στάσεις. Σε κάθε στάση φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.

Ύδρα. Την Μ. Παρασκευή γίνεται κάτι το μοναδικό, ο Επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα και διαβάζεται η Ακολουθία του Επιταφίου, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα κατανυκτική. Στη συνέχεια οι Επιτάφιοι τεσσάρων ενοριών συναντώνται στο κεντρικό λιμάνι, δίνοντας ένα ιδιαίτερο χρώμα.

Κέρκυρα. Την Μ. Παρασκευή στις 4μ.μ. ξεκινά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο, ο επιβλητικός Επιτάφιος. Μέχρι της 9.30 το βράδυ, από κάθε εκκλησία βγαίνει ο Επιτάφιος με την απαραίτητη μπάντα της κάθε ενορίας, τις χορωδίες, τους πιστούς. Τελευταίος βγαίνει ο μεγαλοπρεπέστατος επιτάφιος της Μητρόπολης. Στις 9 το πρωί γίνεται η περιφορά του Επιταφίου της Εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα. Το 1574 οι Βενετσιάνοι απαγόρευσαν στους ορθοδόξους την περιφορά του την Μ. Παρασκευή, και από τότε οι Κερκυραίοι πραγματοποιούν την περιφορά μαζί με το Σεπτό Σκήνωμα του Αγίου. Είναι η πιο παλιά και πιο κατανυκτική Λιτανεία που βγαίνει σε ανάμνηση του θαύματος του Αγίου, που έσωσε τον Κερκυραϊκό λαό από την σιτοδεία. Εμπρός πηγαίνει ο Άγιος που έχει θέση χοροστατούντος Επισκόπου σε αυτή την Λιτανεία, και ακολουθεί ο Επιτάφιος. Μετά το τέλος της λιτανείας, ο Άγιος θα παραμείνει στη θύρα του, μέχρι την Τρίτη του Πάσχα για προσκύνημα.

Ζάκυνθος. Το μεσημέρι της Μ. Παρασκευής, πλήθος πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου που διασχίζει όλη την πόλη. Στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων, η περιφορά του Επιταφίου, σύμφωνα με παμπάλαιο τοπικό έθιμο, γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ. Σαββάτου.

Λευκάδα. Το βράδυ της Μ. Παρασκευής γίνεται στον κεντρικό δρόμο της πόλης, με κατάληξη την παραδοσιακή, ενετικού στυλ, κεντρική πλατεία, η περιφορά των επιταφίων των ενοριών, συνοδεία Φιλαρμονικής.

Στο Μελιγαλά, τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, ανάβουν “φουνταρίες”. Κάθε νοικοκυρά, όταν σημαίνει η καμπάνα για τον Επιτάφιο, ρίχνει μπροστά στην πόρτα του σπιτιού της δυο – τρία μάτσα κληματόβεργες και τους βάζει φωτιά. Μέχρι να βγει ο Επιτάφιος, οι κληματόβεργες έχουν πλέον γίνει θράκα. Την ώρα που o παπάς περνά έξω από το δρόμο του σπιτιού της, η νοικοκυρά ρίχνει πάνω στη θράκα μια χούφτα μοσχολίβανο και ο παπάς κάνει εκεί παραστάσιμο.

Στα χωριά της Πυλίας, την Μεγάλη Παρασκευή, πίνουν ξίδι και καπνιά για να δείξουν την αγάπη τους στο Χριστό, που τον πότισαν ξύδι.

Στην Κρήτη, τη Μεγάλη Παρασκευή, τρώνε νερόβραστα φαγητά με ξύδι, σαλιγκάρια βραστά, των οποίων το ζουμί μοιάζει με ξύδι.

Στην Κορώνη, ούτε φωτιά ανάβουν, ούτε μαγειρεύουν, ούτε μπουκιά βάζουν στο στόμα τους. Κάποιοι βάζουν σε ένα ποτήρι ξύδι, ρίχνουν μέσα και λίγη αράχνη και πίνουν τρεις γουλιές γιατί έτσι πότισαν και το Χριστό. Όταν κατά το μεσημέρι, γίνει η Αποκαθήλωση και εκτεθεί σε προσκύνημα η χρυσοΰφαντη παράσταση του νεκρού Ιησού, πάνω σε φορητό κουβούκλιο, τότε αρχίζει ο στολισμός του Επιταφίου. Το στολισμό κάνουν τα κορίτσια της ενορίας, με άνθη της άνοιξης: βιολέτες, μενεξέδες, τριαντάφυλλα, λεμονανθοί. Όλα τα λουλούδια πλέκονται σε στεφάνια και γιρλάντες και ο Επιτάφιος γίνεται όλος μια κορόνα από άνθη.

Στην Κίο, τη Μεγάλη Παρασκευή που γυρίζουν τον Επιτάφιο, σταματούν στις διασταυρώσεις και μνημονεύουν. Επίσης οι πόρτες των σπιτιών τους μένουν ανοιχτές, για να μπει μέσα η Θεία Χάρη. Οι άνθρωποι πηγαίνουν νωρίτερα και τοποθετούν χώμα στα σημεία που θα σταματήσει ο επιτάφιος. Μόλις τελειώσει η λειτουργία, πηγαίνουν και παίρνουν από εκείνο το χώμα και το σκορπούν στο σπίτι για να χαθούν οι κοριοί.

Στο Κατσιδόνι της Κρήτης, την ώρα που έλεγε ο παπάς στην Εκκλησία, εν καλάμω έκαναν σταυρούς από καλάμι, για να διώξουν τους ποντικούς από τα κουκιά.

Σέρρες. Ξεχωριστή σημασία έχει και η συνήθεια των Σερραίων γυναικών, να τοποθετούν στη διάρκεια της περιφοράς του Επιταφίου, πάνω σε τραπέζι μπροστά από το κατώφλι της Εξώπορτας, την εικόνα του Εσταυρωμένου ανάμεσα σε άνθη, αναμμένα κεριά και θυμιάματα. Δίπλα τοποθετούν ένα πιάτο με χλόη φακής, ή κριθαριού, την οποία έχουν φυτέψει για αυτό το σκοπό, κάποια ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής. Το έθιμο συναντάται και σε άλλες περιοχές και θυμίζει τους Κήπους του Αδώνιδος. Στη γιορτή του Αδωνη, οι γυναίκες ντυμένες πένθιμα, τοποθετούσαν επάνω σε νεκροκρέβατο κέρινα ομοιώματα του Αδωνη, γύρω από τα οποία έβαζαν άνθη και τους λεγόμενους “κήπους” δηλαδή γλάστρες όπου είχαν φυτέψει μάραθα ή άλλα φυτά, που γρήγορα μαραίνονται, αλλά και γρήγορα ξανά ανθίζουν. (για να συμβολίζουν, την πρόωρα μαραμένη νεότητα του Άδωνη).
Όπως στα κεριά της Μεγάλης Πέμπτης, έτσι και στα λουλούδια του Επιταφίου, (Χριστολούλουδα, Σταυρολούλουδα) αποδίδεται μεγάλη θαυματουργός Δύναμη. Σε πολλούς μάλιστα τόπους, η διανομή τους γίνεται από τον ίδιο τον ιερέα.

Ορισμένες φορές, εντελώς άτοπα στη θρησκευτική αντίληψη, μπαίνει και το μαγικό στοιχείο. Τα λουλούδια δηλαδή του Χριστού, για να έχουν δραστικότερη ενέργεια πρέπει να τα κλέψουν !!

Στη Σπάρτη, όταν γυρίσουν τον Επιτάφιο, τον ξεστολίζει ο καντηλανάφτης, ο οποίος παίρνει τα κεριά και τα φυλάει. Την άλλη μέρα, τα βάζει ο παπάς σε ένα δίσκο με τα σταυρολούλουδα και τα μοιράζει στις γυναίκες. Τα λουλούδια αυτά, οι γυναίκες τα κρατούν ως φυλαχτό και όταν αρρωστήσει ένα παιδάκι βάζουν στα κάρβουνα λίγο νερό και μερικά σταυρολούλουδα και το λιβανίζουν.

Στην Πάρο, τα κεριά του Επιταφίου, τα φυλούν και όταν έχει φουρτούνα, βρέχει ή αστράφτει, τα ανάβουν να περάσει η κακοκαιρία. Ακόμα, στο εικονοστάσι, τοποθετείται και κλαδί ελιάς, που παραμένει εκεί ως αγιώτικο.

Στα Τελώνια της Λέσβου, τη Μ. Παρασκευή, οι κάτοικοι σηκώνονται τα χαράματα και γυρίζουν στα ξωκλήσια. Πρέπει να επισκεφθούν 9-13 ξωκλήσια. Ανάβουν κεριά και θυμίαμα. Επισκέπτονται το νεκροταφείο, αποθέτουν στεφάνια και θυμιατίζουν.

Παρασκευή νέας ζύμης. Στην Ανατολική Κρήτη, την ώρα που λέει ο παπάς, το πρώτο ευαγγέλιο, της Μ. Παρασκευής, η παπαδιά βαστά αλεύρι και νερό, κάνει προζύμι και με τις ευχές του Ευαγγελίου το προζύμι ανεβαίνει.

Tο δυστύχημα στα Τέμπη που συγκλόνισε την Ελλάδα
με 21 νεκρούς μαθητές.

Η χώρα βυθίστηκε στο ΠΕΝΘΟΣ

Μαύρη επέτειος είναι η σημερινή ημέρα για την χώρα. Σαν σήμερα τον Απρίλιο του 2003, έγινε το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη με τραγικό απολογισμό τους 21 νεκρούς μαθητές!

Ήταν 13 Απριλίου του 2003, όταν μαθητές από το Μακροχώρι Ημαθίας επέστρεφαν από την τριήμερη εκδρομή τους στην Αθήνα…

Η ώρα ήταν 7.30 το βράδυ και το κακό έγινε όταν νταλίκα φορτωμένη νοβοπάν συναντήθηκε με το μοιραίο λεωφορείο.

Εκεί, στο στενό δρόμο, τα νοβοπάν και οι μελαμίνες γλίστρησαν και άρχισαν να πέφτουν στο δρόμο, αλλά και στο λεωφορείο.

Τα νοβοπάν θέρισαν όλη την αριστερή πτέρυγα του λεωφορείου, ενώ η νταλίκα μπήκε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και δίπλωσε χτυπώντας τρία ΙΧ.

Όταν το λεωφορείο του ΚΤΕΛ Βέροιας ακινητοποιήθηκε σε ένα δέντρο κοντά στο βράχο, αποκαλύφθηκε και το μέγεθος της τραγωδίας. Σπασμένα τζάμια, διαλυμένα καθίσματα, λαμαρίνες και παντού τραυματίες.

Χρειάστηκαν περίπου δύο ώρες μέχρι να απεγκλωβιστούν όλοι οι τραυματισμένοι και να μεταφερθούν στα νοσοκομεία της Λάρισας και της Κατερίνης.

Η είδηση ότι 21 μαθητές, που επέβαιναν στο λεωφορείο, ήταν νεκροί πάγωσε και βύθισε στο πένθος το πανελλήνιο!