DIASKEDASI.INFO

Παπαφλέσσας
1786 – 1825

Κληρικός, από τους σημαντικότερους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821.

Ο Γεώργιος Δικαίος Φλέσσας, όπως ήταν το κοσμικό του όνομα, γεννήθηκε το 1786 ή το 1788 στην Πολιανή Μεσσηνίας. Φοίτησε στην ονομαστή Σχολή της Δημητσάνας και το 1816 εκάρη μοναχός στο μοναστήρι της Βαλανιδιάς στην Καλαμάτα κι έλαβε το όνομα Γρηγόριος. Ζωηρός και εριστικός ως χαρακτήρας, γρήγορα ήλθε σε ρήξη με τον ηγούμενό του και πήγε να μονάσει στο μοναστήρι της Ρεκίτσας, μεταξύ Μυστρά και Λεονταρίου.

Στις αρχές του 1818 μάλωσε μ’ ένα Τούρκο αγά της περιοχής για κάποια διαφιλονικούμενα κτήματα και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη. Λίγο προτού εγκαταλείψει την Πελοπόννησο κι ενώ καταδιώκετο από Τούρκους οπλοφόρους, φέρεται να τους είπε: «Άιντε ρε και πού θα μου πάτε! Θα ξαναγυρίσω πάλι ή δεσπότης ή πασάς και τότε θα λογαριαστούμε!»

Στην Κωνσταντινούπολη γνωρίστηκε με τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο, ο οποίος τον κατήχησε και τον μύησε στη Φιλική Εταιρεία στις 21 Ιουνίου του 1818 με το συνθηματικό όνομα Αρμόδιος. Την ίδια περίοδο έγινε αρχιμανδρίτης από τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε'.

Από τη στιγμή που έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ο Παπαφλέσσας αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στην υπόθεση του εθνικού ξεσηκωμού. Παρορμητικός και ενθουσιώδης, ταξίδεψε γι’ αυτόν το σκοπό στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και άλλοτε με ψέμματα και άλλοτε με αλήθειες κατάφερε να ενθουσιάσει και να παρασύρει πολλούς Έλληνες. Δικαιολογημένα κάποιος βιογράφος του του έδωσε το όνομα «μπουρλοτιέρης των ψυχών». Η τακτική, όμως, που ακολούθησε, θεωρήθηκε από ηγετικά στελέχη της Φιλικής Εταιρείας επικίνδυνη για την αποκάλυψη των σχεδίων της και αποφασίζεται να σταλεί στον Μοριά, όπου οι συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες για οργανωτική δράση.

Στις αρχές του 1821, με έξοδα του Παναγιώτη Σέκερη, έφτασε στην Πελοπόννησο, εμφανιζόμενος άλλοτε ως πατριαρχικός έξαρχος και άλλοτε ως εκπρόσωπος της ανωτάτης αρχής της Φιλικής Εταιρείας. Στη μυστική Σύσκεψη της Βοστίτσας, όπως ονομαζόταν τότε το Αίγιο (26-30 Ιανουαρίου 1821), στην οποία πήραν μέρος εξέχοντα μέλη της Φιλικής Εταιρείας, ο Παπαφλέσσας επέμεινε στην αναγκαιότητα άμεσης έναρξης του Αγώνα, βεβαιώνοντας ότι θα τον ενίσχυε αποτελεσματικά η Ρωσία. Οι πρόκριτοι και οι αρχιερείς δεν πείστηκαν από τα λεγόμενά του και η σύσκεψη διαλύθηκε άδοξα.

Οργισμένος, ο Παπαφλέσσας έφυγε για τη Μάνη, όπου συναντήθηκε με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Στις 23 Μαρτίου συμμετείχε με πολλούς Μοραΐτες καπεταναίους στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Από εκείνη τη στιγμή, ο Παπαφλέσσας πετά το ράσσο, το οποίο δεν τίμησε ιδιαίτερα, και φορά τη στολή του πολεμιστή. Όπου περνά, ενθουσιάζει και ξεσηκώνει τους Έλληνες. Κλείνεται να πολεμήσει στο κάστρο του Άργους και ύστερα παίρνει μέρος σε πολλές μάχες (Δερβενάκια και άλλες μικρότερες).

Τον Δεκέμβριο του 1821 έλαβε μέρος στην Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου και το 1823 στη Β' Εθνοσυνέλευση του Άστρους. Στις 27 Απριλίου του 1823 ανέλαβε το Μινιστέριο (Υπουργείο) των Εσωτερικών και την 1η Ιουλίου του ίδιου χρόνου και το Μινιστέριο της Αστυνομίας. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, παρά το γεγονός ότι ήταν παλιός συνεργάτης του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, βρέθηκε στο αντίπαλο στρατόπεδο. Οι ένοπλες συγκρούσεις του με τους Κολοκοτρωναίους αποτελούν μελανή σελίδα στην όλη δράση του.

Εν τούτοις, μόλις πάτησε το πόδι του ο Ιμπραήμ στο Μοριά το 1825, πρότεινε την αποφυλάκιση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και άλλων αντικυβερνητικών αγωνιστών, ενώ ο ίδιος όντας ακόμη Μινίστρος των Εσωτερικών και της Αστυνομίας ξεκίνησε για τη Μεσσηνία για να χτυπήσει τον εισβολέα. Ταμπουρώθηκε στο Μανιάκι, με την απόφαση να νικήσει ή να πέσει. Στις 20 Μαΐου δέχθηκε επίθεση από τις υπέρτερες δυνάμεις του εχθρού κι έπεσε ηρωικά μαχόμενος, ύστερα από οκτάωρη σκληρή μάχη.

Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός

Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, κατά κόσμον Δημήτριος Παπανδρέου, υπήρξε κορυφαία εκκλησιαστική και πολιτική προσωπικότητα της νεότερης Ελλάδας. Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος (1941 - Μάιος 1949) Αντιβασιλέας και Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ήταν ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών με το όνομα αυτό και ο 11ος από της ανακήρυξης της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος. (Δορβιτσά Ναυπακτίας, 3 Μαρτίου 1891- Αθήνα 20 Μαΐου 1949)

Πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στο χωριό Δορβιτσά (ορεινή Ναυπακτία) στις 3 Μαρτίου του 1891, στο δημοτικό σχολείο της οποίας έλαβε και την πρώτη εκπαίδευση και στη συνέχεια στο σχολείο του Πλατάνου. Αν και η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή, κατάφερε να φοιτήσει στο Γυμνάσιο Καρδίτσας με τη συνδρομή του θείου του, Ηγουμένου της Ι. Μονής Κορώνης, Χριστόφορου Παπανδρέου. Στα 1908 κατέβηκε στην Αθήνα όπου και εισήλθε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ταυτόχρονα στη Νομική λαμβάνοντας πτυχίο και από τις δύο σχολές. Στρατολογήθηκε στον ελληνικό στρατό και πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912 και 1913.

Το 1917 χειροτονήθηκε διάκονος λαμβάνοντας το όνομα Δαμασκηνός. Λίγο αργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και ως Αρχιμανδρίτης πλέον ανέλαβε την ηγουμενία της Ι. Μονής Κορώνης. Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μελέτιος Μεταξάκης, αξιολογώντας τις δυνατότητές του, τον κάλεσε στην Αθήνα ως διευθυντή των γραφείων της Ι. Αρχιεπισκοπής και αλληλοδιαδόχως Ηγούμενο των Μονών Πεντέλης και Πετράκη.

Στα 1918 του ανατίθεται η μελέτη και η σύνταξη του Καταστατικού Χάρτη του Αγίου Όρους, σύμφωνα με το άρθρο 68 της Συνθήκη του Βερολίνου, ο οποίος θα όριζε τη σχέση της μοναχικής πολιτείας με το ελληνικό κράτος. Αποτέλεσμα της εργασίας αυτής του Δαμασκηνού υπήρξε η εξασφάλιση της ελληνικότητας των Μονών έναντι των επ’ αυτών διεκδικήσεων άλλων ορθόδοξων κρατών. Με την επιστροφή του από το Άγιο Όρος, την εποχή εκείνη ηγείται επί μία τριετία της Παγκληρικής Ενώσεως, ενός οργανισμού που σκοπό του είχε την εξύψωση του μορφωτικού επιπέδου των Ελλήνων κληρικών.

Το έργο του ως Μητροπολίτη
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος τον εκλέγει το 1921, σε ηλικία 31 ετών, Μητροπολίτη Κορινθίας. Στην εκλογή Αρχιεπισκόπου Αθηνών το επόμενο έτος βρίσκεται ανάμεσα στους υποστηρικτές του Χρυσόστομου Παπαδόπουλου. Οι μεγάλες ποιμαντικές και οργανωτικές του ικανότητες σε συνδυασμό με την έντονη και πολυσχιδή προσωπικότητά του τον καθιστούν ευρύτερα γνωστό στην Ελλάδα. Ο σεισμός της Κορίνθου στις 22 Απριλίου του 1928 γίνεται εφαλτήριο ώστε να φανεί η βαθιά μέριμνα του Δαμασκηνού για το ποίμνιό του. Ξεκινά προσπάθεια για την επαναστέγαση των σεισμοπλήκτων και την αποκατάσταση των ζημιών. Για το σκοπό αυτό μεταβαίνει στις Η.Π.Α. τον Οκτώβριο του 1928 προκειμένου να συλλέξει πόρους από τους εκεί ομογενείς που πράγματι είχε πολύ αποδοτική απήχηση μεταξύ των αποδήμων Ελλήνων. Αντιπαρερχόμενος όμως κάποια προβλήματα άρνησης βοήθειας επειδή στην Ελλάδα πρωθυπουργός ήταν ο Βενιζέλος κατάφερε να συγκεντρώσει χρήματα για την ανοικοδόμηση και βοήθεια παθόντων της Κορίνθου, του Λουτρακίου και των πέριξ περιοχών.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο επωφελούμενο της παρουσίας και παραμονής του Δαμασκηνού στην Αμερική υπό τον Πατριάρχη Φώτιο Β΄ τον διόρισε έξαρχό του με την εντολή όπως επιδιώξει την αποκατάσταση της ειρήνης στα εκκλησιαστικά πράγματα των Ελλήνων ορθοδόξων. Έτσι η παρουσία και η δράση του Δαμασκηνού καταφέρνουν να εξομαλύνουν σταδιακά τα πράγματα, του ανατίθεται η οικονομική επιτροπεία της Αρχιεπισκοπής και με δική του πρόταση εκλέγεται από την ενδημούσα Πατριαρχική Σύνοδο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής ο μέχρι τότε Μητροπολίτης Κερκύρας και μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας. Οι δε μέχρι τότε διαφωνούντες Έλληνες επίσκοποι Αμερικής δέχθηκαν τελικά την μετακίνηση και τοποθέτησή τους σε επισκοπικές έδρες της Ελεύθερης Ελλάδος.

Η υπόθεση της εκλογής Αρχιεπισκόπου
Μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου στις 23 Απριλίου του 1938 διεκδικεί στη Σύνοδο της Ιεραρχίας τη θέση του Προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας έχοντας ως ανθυποψήφιο το Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθο Φιλιππίδη, ιεράρχη με έντονη πολιτική και διπλωματική δραστηριότητα για τον ελληνισμό του Ευξείνου Πόντου και της ευρύτερης Μικράς Ασίας κατά την περίοδο 1917 – 1923 και ακαδημαϊκό. Βέβαια η προσωπική αντίθεση μεταξύ των δύο ιεραρχών είχε εκδηλωθεί από το 1931, όταν ο Χρύσανθος εισηγήθηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο την ανάκληση του Δαμασκηνού, για να ειρηνεύσει η εκεί Εκκλησία. Ο Δαμασκηνός εκλέγεται τελικά Αρχιεπίσκοπος με 31 ψήφους έναντι 30 του Χρυσάνθου στις 5 Νοεμβρίου 1938. Ακολουθεί η τελετή του Μεγάλου Μηνύματος και ξεκινούν οι προετοιμασίες για την ενθρόνιση. Το μεταξικό καθεστώς, θεωρώντας τον οπαδό του βενιζελισμού και ως εκ τούτου ανεπιθύμητο για την ανάληψη της διοίκησης της Εκκλησίας, προτρέπει μία ομάδα ιεραρχών, με επικεφαλής το Μητροπολίτη Φθιώτιδος Αμβρόσιο, να καταθέσουν προσφυγή για ακύρωση της εκλογής Δαμασκηνού στο Συμβούλιο της Επικρατείας με αιτιολογία τη συμμετοχή στους εκλέκτορες του Μητροπολίτη Δρυινουπόλεως Ιωάννη, ο οποίος είχε καταδικαστεί από το Συνοδικό Δικαστήριο πρωτοδίκως σε έκπτωση από το αξίωμά του, συμμετείχε όμως της εκλογής, λόγω της αποδοχής της έφεσής του κατά της καταδικαστικής απόφασης.

Το Σ.τ.Ε., υπό την ισχυρή επιρροή της δικτατορίας, αποφάσισε οριακά, με 8 έναντι 7 ψήφων, την αποδοχή της προσφυγής των ιεραρχών και ακύρωσε την εκλογή Δαμασκηνού παρά την ένσταση άλλων 32 Μητροπολιτών. Μετά την απόφαση αυτή το καθεστώς δημοσιεύει τον ειδικό αναγκαστικό νόμο 1493 της 3 Δεκεμβρίου 1938 διορίζοντας Αριστίνδην Σύνοδο, με Μητροπολίτες προσκείμενους σε αυτό, η οποία ακυρώνει και εκκλησιαστικά την εκλογή Δαμασκηνού και εκλέγει Αρχιεπίσκοπο το Χρύσανθο. Ο Δαμασκηνός περιορίζεται, φρουρούμενος από τη Χωροφυλακή, στην Ι. Μονή Φανερωμένης στη Σαλαμίνα όπου παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μεταξά και του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Επάνοδος και δράση κατά την Κατοχή
Στις 27 Απριλίου του 1941 εισβάλουν τα ναζιστικά στρατεύματα στην Αθήνα και εγκαθιδρύουν κυβέρνηση δωσιλόγων υπό το στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου. Ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος αρνείται να ορκίσει την κυβέρνηση και με αφορμή τον τρόπο εκλογής του συγκαλείται στις 2 Ιουλίου του 1941, βάσει του Νομικού Διατάγματος της 17ης Ιουνίου 1941, Μείζων Σύνοδος από 23 αρχιερείς, που ακυρώνει τις πράξεις της Αριστίνδην Συνόδου και εναποδεικνύει ως Αρχιεπίσκοπο το Δαμασκηνό. Στις 5 Ιουλίου εκδίδεται απόφαση της κυβέρνησης που αναγνωρίζει την εκλογή του.

Στην όλη διαδικασία της απόδοσης στο Δαμασκηνό του θρόνου των Αθηνών σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει ο φίλος του καθηγητής και ακαδημαϊκός Νικόλαος Λούβαρις, (Υπουργός Παιδείας επί Ι. Μεταξά και Ι. Ράλλη) ο οποίος φέρεται να συνέταξε έκθεση προς τις γερμανικές αρχές κατοχής για αυτό το σκοπό.

Η δράση του Αρχιεπίσκοπου Δαμασκηνού την περίοδο της Κατοχής χαρακτηρίζεται από τολμηρές πρωτοβουλίες και αγωνιώδες ποιμαντικό ενδιαφέρον για τον χειμαζόμενο ελληνικό λαό. Ενόψει του επαπειλούμενου λιμού, καταβάλει προσπάθειες για την αξιοποίηση δύο ανεκτέλεστων, λόγω του πολέμου, συμβάσεων που είχε συνάψει η κυβέρνηση Μεταξά με άλλα κράτη, την αγορά, δηλαδή, 370.000 τόνων σταριού από την Αυστραλία και την πίστωση της Τουρκίας με 600.000 τουρκικές λίρες για αγορά τροφίμων. Οι προσπάθειές του, όμως, προσκρούουν στην άρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να επιτρέψει τον ανεφοδιασμό της κατεχόμενης Ελλάδος εξ αιτίας των πολεμικών συγκρούσεων, ενώ η σύμβαση με την Τουρκία επιφέρει ποσότητα τροφίμων, που καλύπτει ελάχιστα τις ανάγκες επισιτισμού.

Στη συνέχεια ο Αρχιεπίσκοπος οργανώνει τον Εθνικό Οργανισμό Χριστιανικής Αλληλεγγύης (Ε.Ο.Χ.Α.) με παραρτήματα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και επίγνοια την προώθηση τροφίμων. Παράλληλα συνέταξε το νέο Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος που δημοσιεύθηκε ως Νόμος 671/1943 στις 25 Σεπτεμβρίου 1943 και κυρώθηκε μετακατοχικά με την υπ. αριθ. 184/26-3-1946 πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Αυτός ο Κ.Χ. συνέχισε να ισχύει με ελάχιστες τροποποιήσεις έως το 1977.

Η μέριμνά του για τη διάσωση των Ιουδαίων στο θρήσκευμα Ελλήνων πολιτών και των αθίγγανων, οι οποίοι από το 1943 άρχισαν μαζικά να οδηγούνται σε στρατόπεδα εξολόθρευσης, είναι από τις μεγαλύτερες στιγμές του και για τη δράση του αυτή τιμήθηκε αργότερα από την Ισραηλιτική κοινότητα. Κατ’ εντολή του εκδίδονταν πιστοποιητικά βαπτίσεως για τους Εβραίους ώστε να εμφανίζονται ως Χριστιανοί και να αποφεύγεται η σύλληψη και απέλασή τους. Επανειλημμένα διαμαρτυρήθηκε στους Γερμανούς ανώτερους διοικητές για τη συνεχιζόμενη πρακτική της δολοφονίας Εβραίων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό κατά το οποίο απέστειλε έγγραφη διαμαρτυρία, την 23η Μαρτίου 1943, υπερασπιζόμενος την ιουδαϊκή κοινότητα, απειλήθηκε από τον στρατηγό Στρόοπ με τυφεκισμό. Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός απάντησε στην απειλή του Στρόοπ: "Οι Ιεράρχες της Ελλάδος, στρατηγέ Στρόοπ, δεν τουφεκίζονται, απαγχονίζονται. Σας παρακαλώ να σεβασθήτε αυτήν την παράδοσιν".

Υπήρξε ο ιθύνων νους της μαζικής απεργίας της 7ης Σεπτεμβρίου 1942 αποτέλεσμα της οποίας ήταν να μην αποσταλεί κανένας Έλληνας επίστρατος στο ρωσικό μέτωπο κατά τη στρατιωτική επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα. Ακόμα παρεμβαίνει ζητώντας από τις αρχές κατοχής την παύση της επιθετικότητας των Βουλγάρων συμμάχων του Άξονα κατά των ελληνικών πληθυσμών Μακεδονίας και Θράκης.

Αντιτάχθηκε στην απόφαση της Γερμανίας να κάνει πολιτική επιστράτευση Ελλήνων με σκοπό να εργαστούν στη Γερμανία (Φεβρουάριος – Μάρτιος 1943). Μαζί με τον καθηγητή Ι. Γεωργάκη ως διερμηνέα επισκέφθηκε τον Γερμανό πληρεξούσιο από τον οποίο ζήτησε να ανακληθεί η απόφαση λέγοντας: «… εγώ ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, θα πώ να σημάνουν τα σήμαντρα της πανελληνίου εξεγέρσεως και μαζί με τις γενικές απεργίες, θα φέρω με όλους τους πολιτικώς στρατευσίμους ένοπλα τα βήματά μου προς τα ελεύθερα ελληνικά βουνά.» Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν μια ολόκληρη ημέρα. Οι Γερμανοί και οι Ιταλοί ζητούσαν ανταλλάγματα, μεταξύ των οποίων ήταν η αποκήρυξη της αντίστασης ή του κομμουνισμού. Ο Δαμασκηνός αρνήθηκε λέγοντας «αυτούς που θέλουν την ελευθερία του τόπου τους δεν τους ξεχωρίζω σε καλούς και κακούς. Προσεύχομαι για όλους».

Η όλη του πρακτική εξοργίζει τους κατακτητές και τον θέτουν σε κατ’ οίκον περιορισμό τον Μάιο του 1944, ενώ γίνονται και σκέψεις για μεταγωγή του σε στρατόπεδο της Γερμανίας.

Η παραμονή του στην Αντιβασιλεία και το τέλος
Η απελευθέρωση βρίσκει τη χώρα σε άθλια κατάσταση και επαπειλούμενη από εμφύλια σύρραξη. Κατά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων ο στρατηγός Φέλμι του ζητά να μεσολαβήσει στο βρετανικό στρατηγείο και την ηγεσία των ανταρτών, ώστε να επιδείξουν ανοχή έναντι των υποχωρούντων Γερμανών. Όσο αφορά το πολιτειακό ήδη είχαν γίνει συνομιλίες μεταξύ των πολιτικών των αστικών κομμάτων, που συμπερασματικά είχαν καταλήξει στην ανάγκη μη επανόδου του Βασιλέως Γεωργίου Β΄ χωρίς την πρότερη διενέργεια δημοψηφίσματος.

Η λύση της Αντιβασιλείας Δαμασκηνού εμφανίζεται ως η πλέον ενδεδειγμένη λόγω της λαϊκής αποδοχής του για τη στάση του στη διάρκεια της Κατοχής, προσκρούει όμως στην αρχική άρνηση του Γεωργίου, ο οποίος αποκρούει τη σχετική πρόταση του Εμμανουήλ Τσουδερού. Τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944 αναγκάζουν τον Γεώργιο να παραχωρήσει την Αντιβασιλεία και ο Δαμασκηνός αναλαμβάνει Αντιβασιλεύς στις 31 Δεκεμβρίου 1944.

Το πολιτικό σκηνικό είναι ταραγμένο και ο Δαμασκηνός προσπαθεί να ισορροπήσει πάνω σε αντίπαλες δυνάμεις, που μάχονται για την επικράτησή τους και τον υπονομεύουν στο έργο του. Η αγγλική ηγεσία με τον Τσώρτσιλ Πρωθυπουργό τον εμπιστεύεται και αποτελεί προνομιακό συνομιλητή της. Ο ίδιος ο Βρετανός Πρωθυπουργός επισκεπτόμενος την Αθήνα τα Χριστούγεννα του 1944 έχει μακρά συνεργασία και συσκέψεις μαζί του. Η υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου 1945 ανανεώνει τις ελπίδες όλων για δίκαιη διευθέτηση των πολιτικών ζητημάτων, αμέσως όμως αρχίζουν να καταστρατηγούνται οι όροι της.

Στις 15 Μαΐου 1945 ο Δαμασκηνός φτάνει στη Ρόδο με το καταδρομικό "Αβέρωφ" ως ο πρώτος Έλληνας αρχηγός που επισκέπτεται τα ελεύθερα Δωδεκάνησα. Ο πληθυσμός, μέσα σε φρενίτιδα ενθουσιασμού, υποδέχεται τον Έλληνα Αντιβασιλέα, εκπρόσωπο της ελληνικής πατρίδας, θεωρώντας τον ως τον προπομπό και προάγγελο της οριστικής ένωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα.

Ο Δαμασκηνός, μαζί με το διευθυντή του Πολιτικού του Γραφείου, διπλωμάτη και ποιητή Γιώργο Σεφέρη, μεταβαίνει στο Λονδίνο από τις 6 έως τις 22 Σεπτεμβρίου 1945 για συνομιλίες με τη νέα βρετανική κυβέρνηση του Κλήμεντ Άτλη. Εκεί καταθέτει επίσημο αίτημα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και συναντάται στις 13 Σεπτεμβρίου με το Γεώργιο, στον οποίο προτείνει την αναβολή του δημοψηφίσματος, κάτι που επιθυμούν και οι Βρετανοί συνομιλητές του. Οι ήδη ψυχρές και καχύποπτες σχέσεις Βασιλέως και Αντιβασιλέως επιδεινώνονται. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, αφού προηγουμένως καταθέτει στεφάνι στην Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι, αναλαμβάνει και χρέη Πρωθυπουργού από τις 17 Οκτωβρίου έως την 1 Νοεμβρίου 1945.

Οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα καταρρέουν η μία μετά την άλλη ενώ ο Δαμασκηνός απογοητευμένος υποβάλει την πρώτη παραίτησή του στις 22 Νοεμβρίου 1945. Ο πολιτικός κόσμος προσπαθεί να το μεταπείσει και τελικά παραμένει στη θέση του. Στις 31 Μαρτίου 1946 πραγματοποιούνται βουλευτικές εκλογές χωρίς τη συμμετοχή του Κ.Κ.Ε. γεγονός που οξύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η δεύτερη παραίτηση έρχεται στις 4 Απριλίου 1946 και αποστέλλεται στο Λονδίνο προς το Γεώργιο από τη νέα κυβέρνηση με την παράκληση να μη γίνει δεκτή. Το δημοψήφισμα για το πολιτειακό πραγματοποιείται την 1η Σεπτεμβρίου 1946 και επαναφέρει τη Μοναρχία στην Ελλάδα. Ο Δαμασκηνός παραιτείται από Αντιβασιλέας για τρίτη φορά οριστικά πλέον στις 28 Σεπτεμβρίου 1946 και αποσύρεται στα εκκλησιαστικά του καθήκοντα. Είναι αξιοσημείωτο πως λίγους μήνες αργότερα την 1 Απριλίου 1947 πεθαίνει ο Βασιλεύς Γεώργιος και τα Ανάκτορα, αντιδρώντας στην παρουσία του Δαμασκηνού στην κηδεία, καλούν τον πρώην Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο να τελέσει την ακολουθία.

Ως Αρχιεπίσκοπος ο Δαμασκηνός ενίσχυσε την Αποστολική Διακονία, ίδρυσε σχολές ιεροκηρύκων, εξομολόγων, κατηχητών και κοινωνικών λειτουργών. Με τον Α. Ν. 540/1946 αναδιοργάνωσε την εκκλησιαστική εκπαίδευση με την ίδρυση εκκλησιαστικών σχολών και φροντιστηρίων για τη μόρφωση και την επιμόρφωση του κλήρου, ενώ με τον Α. Ν. 536/1945 κατοχύρωσε τη μισθοδοσία του εφημεριακού κλήρου. Άφησε την τελευταία του πνοή στην Αθήνα στις 20 Μαΐου 1949 σε ηλικία 59 ετών.

Αμαλία της Ελλάδος

Η Βασίλισσα Αμαλία της Ελλάδος) ήταν η σύζυγος του Βασιλιά Όθωνα της Ελλάδας. Η επίσημη προσφώνηση από τη γέννησή της ήταν Δούκισσα Αμαλία - Μαρία - Φρειδερίκη, του Ολδεμβούργου, ενώ κατά τη διάρκεια της βασιλείας της (1836-1862) έλαβε το όνομα Αμαλία, Βασίλισσα της Ελλάδος. (21 Δεκεμβρίου 1818, Όλντενμπουργκ -20 Μαΐου 1875, Μπάμπεργκ

Οικογένεια
Γονείς της ήταν ο Μέγας Δούκας Παύλος Φρειδερίκος Αύγουστος του Όλντενμπουργκ και η Πριγκίπισσα Αδελαΐδα του Άνχαλτ - Βέρνμπουργκ, δουκικού Οίκου των Βάζα, δουκών επίσης του Όλντενμπουργκ. Από μικρή ηλικία είχε χάσει τη μητέρα της και ανατράφηκε από τη Βαρώνη Σέλλα.

Διδάχθηκε ξένες γλώσσες, ζωγραφική, μουσική και χορό καθώς και ξιφασκία και ιππασία. Επέδειξε όμως μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το θέατρο, τον χορό, την ιππασία, την ξιφασκία και το κυνήγι.

Ο γάμος της με τον Όθωνα τελέστηκε στη πατρίδα της στις 10 Νοεμβρίου 1836 και το ζευγάρι έφτασε στην Αθήνα στις 2 Φεβρουαρίου 1837. Η Αμαλία έλαβε το όνομα "Αμαλία, Βασίλισσα της Ελλάδος", που διατήρησε μέχρι το 1862.

Σημειώνεται ότι ο γάμος αυτός έγινε χωρίς να έχει ενημερωθεί προηγουμένως η βουλή, κατόπιν προσωπικής απόφασης του ίδιου του Όθωνα προκειμένου έτσι να μη μαθευτεί στις Μεγάλες Δυνάμεις, που μονίμως από τότε εμπλέκονταν για το κάθε τι στη χώρα, και του δημιουργήσουν θέμα στις προσωπικές - ιδιωτικές του προτιμήσεις. Αυτό όμως δημιούργησε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα στον Όθωνα, κατά την επιστροφή του, που ξεπεράστηκε όμως πολύ γρήγορα. (Το ίδιο αναγκάσθηκαν να πράξουν αργότερα ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ και ο Βασιλιάς Αλέξανδρος).

Πρώτα χρόνια Βασιλείας
Φωτογραφία της Βασίλισσας Αμαλίας στην εξορία σε προχωρημένη ηλικία, περ. 1870
Με τον ερχομό της στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στην οικία του Αφθονίδη προ του κήπου Κλαυθμώνος που γρήγορα είχε διασκευαστεί σε πρώτο ανάκτορο. Εκεί δέχθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1837 για πρώτη φορά την αθηναϊκή κοινωνία με διερμηνέα τον Αλέξανδρο Ραγκαβή.

Η επίσημη όμως υποδοχή της από τον ελληνικό λαό με αποθεωτικές εκδηλώσεις έγινε στις 25 Μαρτίου του 1837, όπου και εμφανίσθηκε δημόσια στο πλευρό του Βασιλιά. Τον επόμενο χρόνο με διάταγμα του Όθωνα η ημερομηνία αυτή ορίσθηκε ως πρώτη εθνική επέτειος συνδυαζόμενη πρώτιστα με τον εορτασμό της ελληνικής ανεξαρτησίας.

Αμέσως η νεαρή Βασίλισσα με την έμφυτη ορμητικότητά της επιδόθηκε στη συμφιλίωση των διαφόρων μερίδων (φατριών) της αθηναϊκής κοινωνίας προσπαθώντας να συγκροτήσει τη νέα ελληνική αριστοκρατία. Στη τότε Αθήνα τρεις ήταν οι μεγάλες φατρίες που δέσποζαν οι Φαναριώτες, ως παλαιά βυζαντινή αριστοκρατία, οι "Αγωνιστές" στους οποίους η Ελλάδα όφειλε την ανεξαρτησία της, που τους αντιμάχονταν οι προηγούμενοι, και οι "Επήλυδες" αυτοί που συγκέντρωναν τον πλούτο και που συνεχίζουν να υπάρχουν μέχρι και σήμερα ακόμη εντονότερα.

Η προσπάθειά της όμως αυτή απέτυχε εξ ολοκλήρου λόγω των ανόμοιων στοιχείων αυτών των φατριών. Δυστυχώς η Αμαλία με τη συνήθη ειλικρίνειά της δεν κατόρθωσε να κρύψει τον θαυμασμό που έτρεφε προς τους Αγωνιστές με συνέπεια να εντείνει αντιζηλίες και να δημιουργήσει εχθρούς στις άλλες δυο παρατάξεις που δεν άργησαν να εκδηλωθούν.

Επίσης με την αυστηρότητα και την ακαμψία στις αρχές που την χαρακτήριζαν, αφενός δεν άλλαξε θρήσκευμα και αφετέρου απέκλεισε την επαφή των Ανακτόρων με κάθε πρόσωπο που δεν θεωρούνταν άμεμπτο, τουλάχιστον ηθικά, χωρίς ν' αποφεύγει να εξηγεί και τους λόγους της εναντίον τους συμπεριφοράς βλάπτοντας έτσι αυτούς δημόσια και που τελικά ελάχιστοι εξ αυτών προέρχονταν από τους Αγωνιστές. Έτσι συνεχώς και νέοι εχθροί της, δημιουργούνταν.

Οι αντιζηλίες όμως αυτές, μεταξύ των φατριών, δεν ήταν δημιούργημα της Αμαλίας, που ατυχώς προσπάθησε να δημιουργήσει αριστοκρατία (κοινωνικές τάξεις) σε μία Χώρα αμέσως μετά από τόσες ατυχίες που είχε υποστεί ο λαός και που θα έπρεπε ως εκ τούτου να είχε αφομοιωθεί σε μία ενιαία κοινωνία, αλλά από τη περίοδο του Αγώνα του 1821, ιδιαίτερα μεταξύ των Αγωνιστών και των ξενικών δηλαδή των Ελλήνων του εξωτερικού όπως θα λέγανε σήμερα τους Φαναριώτες.

Δυστυχώς όμως η φύση της Αμαλίας δεν της επέτρεψε διπλωματική συμπεριφορά έναντι αυτών. Επίσης πολλές φορές έχει αναφερθεί πως η Βασίλισσα παραγκωνίζονταν από τις οικογένειες των Φαναριωτών. Αυτό εκτός του ότι δεν έχουν υπάρξει σχετικές πηγές αποτελεί μύθο αφού ειδικά οι οικογένειες αυτών υπήρξαν πάντα φιλομοναρχικές.

Κοινωνικό έργο
Παράλληλα η Βασίλισσα Αμαλία άρχισε να παρουσιάζει έντονη δράση καλλωπισμού της πόλης των Αθηνών με δημιουργία κήπων, πλούσιας δενδροφύτευσης δρόμων καθώς και έντονη φιλανθρωπική δράση κυριότερα δείγματα των οποίων ήταν: Οι κήποι της Αθήνας, το Αμαλίειο ορφανοτροφείο, ο Πύργος της Βασιλίσσης, η πρωτοποριακή για τα δεδομένα της εποχής και σε όλη την Ευρώπη, ίδρυση ασφαλιστικού φορέα για τους ναυτικούς, το γνωστό Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο κ.ά., καθιερώνοντας ακόμα και επίσημη γυναικεία ενδυμασία ανακτόρων, φολκλορική φορεσιά της ελληνικής υπαίθρου, ένα πρωτόγνωρο μέτρο στις τότε Βασιλικές Αυλές της Ευρώπης.

Οι κήποι της Αθήνας
Η Βασίλισσα Αμαλία ενδιαφέρθηκε έντονα για τη γεωργία και τη δενδροκηποκομία και προώθησε την αμπελοκαλλιέργεια. Η γεωργική παραγωγή της Ελλάδας ήταν ανεπαρκής για να τροφοδοτήσει ολόκληρη τη χώρα. Ένα μεγάλο μέρος των πιο εύφορων εδαφών που καλλιεργούνταν από τους Έλληνες αγρότες ήταν ακόμα υπό οθωμανικό έλεγχο (τα γνωστά τσιφλίκια), και σε μοναστηριακά (τα γνωστά βακούφια και μετόχια, πολλά από τα οποία υφίστανται μέχρι και σήμερα, 2014).

Υπό την καθοδήγηση της βασίλισσας, οι βασιλικοί κήποι δημιουργήθηκαν ακριβώς πίσω από το νέο παλάτι που χτίστηκε το 1838. Οι κήποι σχεδιάστηκαν το 1839, και πάνω από 500 είδη φυτών παραγγέλθηκαν από όλο τον κόσμο. Δυστυχώς, το κλίμα στην Αθήνα αποδείχθηκε πάρα πολύ σκληρό για πολλές ποικιλίες φυτών άν και κάποιες, πολύ λίγες, παραμένουν μέχρι και σήμερα.

Εργάστηκε ενεργά προς την κοινωνική βελτίωση και τη δημιουργία των κήπων στην Αθήνα, και κέρδισε καταρχάς τις καρδιές των Ελλήνων με την ομορφιά της.

Η φορεσιά «Αμαλία»
Όταν έφθασε στην Ελλάδα ως σύζυγος του βασιλιά το 1837, άσκησε άμεση επίδραση στην κοινωνική ζωή και τη μόδα. Κατάλαβε από νωρίς ότι η ενδυμασία της οφείλει να μιμηθεί αυτή των νέων υπηκόων της, και έτσι δημιούργησε ένα ρομαντικό αυλικό ένδυμα, το οποίο έγινε το εθνικό γυναικείο ένδυμα, γνωστό ως Αμαλία. Η φορεσιά της Αμαλίας, που καθιερώθηκε ως επίσημη στολή της Αυλής, ήταν βασικά η αστική φορεσιά της Πελοποννήσου που συνηθιζόταν και στην Αθήνα.

Ακολουθεί το ύφος Biedermeier, με φουστάνι ή καβάδι από πολύτιμη στόφα, συχνά χρυσοΰφαντη, με μπούστο ανοιχτό για να φαίνεται η ολοκέντητη τραχηλιά του πουκάμισου. Από πάνω το νησιώτικο ζακέτο, το κοντογούνι, βελούδινο, συνήθως σε σκούρο χρώμα, χρυσοκεντημένο και πάρα πολύ εφαρμοστό. Στο κεφάλι φοριέται το φέσι ή το καλπάκι. Το φέσι που αρχικά ήταν μεγάλο, το φορούσαν οι παντρεμένες με πολλούς τρόπους, κυρίως όμως σπαστό. Μεγάλη σημασία είχε η φούντα του, το παπάζι, καμωμένη από χρυσές κλωστές, πλεγμένες κοτσίδα και στολισμένες με μαργαριτάρια ή πούλιες. Το φέσι το κάλυπταν με το μαύρο βέλο των Καθολικών όταν πήγαιναν στην εκκλησία. Το καλπάκι φοριόταν από τις ανύπαντρες γυναίκες. Τα κοσμήματα ήταν κυρίως ευρωπαϊκής τέχνης, αν και παλιότερα οι Αθηναίες αρχόντισσες φορούσαν στο λαιμό τη χανάκα, κόσμημα από αλυσίδες, απ' όπου κρέμονταν χρυσά νομίσματα μεγάλης αξίας.

Αυτό το φόρεμα έγινε η συνηθισμένη ενδυμασία όλων των Χριστιανών αστών γυναικών που κατοικούσαν σε πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια. Η στολή Αμαλία φοριόταν ως το μακρινό Βελιγράδι.

Η πόλη Αμαλιάδα και το χωριό Αμαλιάπολη της Μαγνησίας ονομάστηκαν προς τιμή της Αμαλίας.

Μετέπειτα χρόνια
Βαυαροί σύμβουλοί του επενέβαιναν στις πολιτικές υποθέσεις, όπου διέβλεπαν εκτροπές, αλλά και από το γεγονός της ατεκνίας ο Όθωνας είχε διορίσει την Αμαλία Αντιβασιλέα με εύλογη συνέπεια να ασχολείται και αυτή, επίσης. Εκ του γεγονότος αυτού έγινε πολλές φορές στόχος σκληρών και άδικων επιθέσεων και η εικόνα της υπέφερε περαιτέρω με το πρόσχημα της ατεκνίας για την οποία την διέβαλαν πρώτιστα οι "καλοκάγαθοι" πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Στο θέμα της θρησκείας παρέμεινε πιστή προτεστάντισσα, σε μια σχεδόν ολοκληρωτικά ορθόδοξη χώρα, σε όλη τη βασιλεία της και μέχρι τον θάνατό της

Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1861, ένας πανεπιστημιακός φοιτητής "μισογύνης" όπως αποδείχθηκε, ονόματι Αριστείδης Δόσιος αποπειράθηκε να δολοφονήσει την Αμαλία. Γενόμενος όμως αντιληπτός από την ίδια έστρεψε το άλογό της εναντίον του με αποτέλεσμα να τρομοκρατηθεί και ν΄ αστοχήσει. Στη συνέχεια συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά η βασίλισσα, όταν διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχε οργάνωση, επενέβη, και η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια, όπου κλείσθηκε στις τότε φυλακές του Μεντρεσέ της Αθήνας για ένα μόνο χρόνο. Χαιρετήθηκε ως ήρωας για την προσπάθειά του από ορισμένες φατρίες, πλην όμως, η απόπειρα αυτή προκάλεσε τα αυθόρμητα συναισθήματα συμπόνιας προς το βασιλικό ζεύγος, μεταξύ του λαού, με διάφορες εκδηλώσεις χαράς.

Εξορία
Ακριβώς ένα χρόνο αργότερα, ενώ το βασιλικό ζεύγος ήταν σε μια επίσκεψη στην Πελοπόννησο, μια εξέγερση πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις, που είχαν υποστηρίξει τον Όθωνα, τον συμβούλευσαν να μην αντισταθεί και έτσι η βασιλεία ΌΘωνα και Αμαλίας πήρε τέλος. Αποχώρησαν από την Ελλάδα με το βρετανικό πολεμικό πλοίο Σκύλα, έχοντας πάρει μαζί τους τα ελληνικά βασιλικά εμβλήματα. Τα εμβλήματα αυτά θα επιστρέψουν στην Ελλάδα μετά από 100 χρόνια περίπου.

Ο Βασιλιάς Όθων και η Βασίλισσα Αμαλία πέρασαν το υπόλοιπο της ζωής τους στη εξορία, στην πατρίδα του Όθωνα, τη Βαυαρία. Αποφάσισαν, να μιλούν την ελληνική γλώσσα κάθε ημέρα, μεταξύ 6 και 8 η ώρα, για να θυμούνται τα χρόνια τους στην Ελλάδα.

Η Βασίλισσα Αμαλία πέθανε στη Βαμβέργη το 1875 και ενταφιάστηκε στο Μόναχο, δίπλα στον αγαπημένο σύζυγό της Βασιλιά Όθωνα.

Μαρινέλλα

Η Μαρινέλλα (20 Μαΐου 1938) είναι Ελληνίδα τραγουδίστρια. Το πραγματικό της όνομα είναι Κυριακή Παπαδοπούλου. Τραγουδά επαγγελματικά από το 1957. Από τότε έχει κυκλοφορήσει 66 προσωπικά άλμπουμ τα περισσότερα από τα οποία γνώρισαν εμπορική επιτυχία. Είναι διάσημη κυρίως στην Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά και με διεθνή καριέρα.

Η Μαρινέλλα γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1938 στη Θεσσαλονίκη και έζησε τα πρώτα της χρόνια ανάμεσα στη Τσιμισκή και το Λευκό Πύργο. Από μικρή το όνειρό της ήταν να γίνει ηθοποιός κάτι που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε απόλυτα. Στα 17 της ακολούθησε ως ηθοποιός το θίασο του Κ.Βουτσά και της Μ.Καραγιάννη που έκανε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Κάποιο βράδυ που αρρώστησε η τραγουδίστρια του θιάσου η Μαρινέλλα την αντικατέστησε, κάνοντας έτσι την πρώτη της απόπειρα να τραγουδήσει μπροστά σε κοινό...

Η Μαρινέλλα εμφανίζεται σε πολλά κέντρα της Θεσσαλονίκης. Στο κέντρο «Πανόραμα» βαφτίζεται «Μαρινέλλα», αφού το πραγματικό της όνομα ήταν Κυριακή Παπαδοπούλου, από το ομώνυμο τραγούδι του Τόλη Χαρμά «Την λένε Μαρινέλλα κι είναι όμορφη κοπέλα». Εκεί κάνει και την πρώτη γνωριμία που θα σημαδέψει τη ζωή της αλλά και τις δικές μας, το Στέλιο Καζαντζίδη, ο οποίος αμέσως δείχνει το ενδιαφέρον του ακούγοντάς τη να τραγουδάει το τραγούδι του «Το πιο πικρό ψωμί».

Τα πρώτα τραγούδια που ηχογραφούν μαζί είναι τα «Η Πρώτη αγάπη σου είμαι εγώ» και «Νίτσα-Ελενίτσα» του Γ.Μητσάκη τα οποία γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία. Μαζί τραγουδάνε πολλές επιτυχίες όπως «Ο Κυρ-Αντώνης», «Όποια και να 'σαι», «Δυο πόρτες έχει η ζωή», «Μαντουμπάλα», «Αυτή η νύχτα μένει», «Κουρασμένο παλληκάρι» και πάρα πολλές άλλες...Μαζί θα γνωρίσουν απίστευτη δόξα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τα ονόματα τους θα γραφτούν δίπλα δίπλα με τα ίδια γράμματα.

Το 1964 παντρεύονται. Μετά από ένα περιστατικό όπου ένας πελάτης έριξε ένα πιάτο που λίγο έλειψε να βρει το Στέλιο Καζαντζίδη στο κεφάλι, ο Στέλιος αποφασίζει να μην ξανατραγουδήσει ζωντανά, ενώ η Μαρινέλλα αποφασίζει ότι αυτό είναι η αφορμή για να απαγορευτούν τα πιάτα και να εισαχθούν τα γαρίφαλα...Μια καινοτομία που έγραψε ιστορία. Το 1966 έρχεται ο χωρισμός. Κι έτσι η Μαρινέλλα είναι σαν να ξεκινάει από την αρχή.

Το πρώτο της 45άρι θα είναι πρωτοβουλία του Γιώργου Κατσαρού το 1967. «Δως μου αγάπη» και «Πίσω από τις καλαμιές» είναι ο πρώτος δίσκος, από τον οποίο το πρώτο θα ακουστεί στην ταινία «Η Χαρτορίχτρα», ενώ το δεύτερο θα γνωρίσει ανεπανάληπτη επιτυχία. Η μεγάλη όμως επιτυχία θα έρθει με τα «Σταλιά σταλιά» και «Άνοιξε πέτρα». Το σταλιά σταλιά αρχικά ο Ζαμπέτας το έδωσε στην Αλίκη Βουγιουκλάκη η οποία του είπε να το δώσει στον Καζαντζίδη, όμως τελικά το ηχογράφησε η Μαρινέλλα «Γλυκά» και με «Ψυχούλα» όπως είπε και ο Ζαμπέτας. Το «Άνοιξε πέτρα» ακούγεται στην ταινία «Γοργόνες και μάγκες» και γίνεται το τραγούδι που καθιερώνει την Μαρινέλλα. Η Μαρινέλλα εμφανίζεται στη νυχτερινή Αθήνα ως πρώτο όνομα πια και δημιουργεί πάνω στην πίστα! Η Μαρινέλλα τραγουδάει με ψυχή, χορεύει , παίζει κάνοντας μοναδικές κινήσεις και ανοίγει σχολή με την κίνηση των χεριών της, κάνοντας όλη την Ελλάδα, και όχι μόνο, να σπεύσει να θαυμάσει την πρώτη και μεγαλύτερη "οπτικοακουστική" τραγουδίστρια!

Τα επόμενα χρόνια τα τραγούδια της γνωρίζουν τεράστια επιτυχία. Τραγούδια του Ζαμπέτα όπως τα «Τι να φταίει», «Ποιος είν' αυτός» και «Κάνε καρδιά μου υπομονή», του Πλέσσα όπως τα «Άμα δείτε το φεγγάρι», «Απόψε σε θέλω», «Ζωγραφισμένα στο χαρτί» και «Δως μου τ'αθάνατο νερό» -τα δύο τελευταία ακούγονται και στην ταινία «Η Παριζιάνα». Τραγουδάει επίσης Νάκη Πετρίδη, όπως «Πάλι θα κλάψω», «23 Απρίληδες» και «Όταν σημάνει εσπερινός», ενώ και με το Γιώργο Κατσαρό έχουν στενή συνεργασία, με ιδιαίτερες επιτυχίες τα «Οι άντρες δεν κλαίνε» και «Η Κυρα-Γιώργαινα», συνεργάστηκε με το Χατζηνάσιο στα «Συμβιβαζόμαστε» και «Κρίμα το μπόι σου», με το Σπανό στα «Τη βραδιά μου απόψε» και «Με πνίγει τούτη η σιωπή», με τον Τόλη Βοσκόπουλο και τις «Δυό Νύχτες» και με τον Άκη Πάνου στα «Πυρετός» και «Κοίτα με στα μάτια», αλλά και άλλους πολλούς, καθώς και συνθέτες όπως τον Πυθαγόρα και τον Παπαδόπουλο.

Το 1973 παντρεύεται με τον Τόλη Βοσκόπουλο ενώ το 1974 συμμετέχει για πρώτη φορά η Ελλάδα στη Eurovision με εκπρόσωπο τη Μαρινέλλα και το «Λίγο κρασί λίγο θάλασσα και τ' αγόρι μου» του Γιώργου Κατσαρού και του Πυθαγόρα.

Στην Ελλάδα εμφανίζεται μέχρι το 1975 σε ακριβά κοσμικά κέντρα με μοναδική επιτυχία, παίρνοντας κοντά της τον τότε άσημο Γιώργο Νταλάρα. Συνεργάζεται και με τους Βοσκόπουλο, Πουλόπουλο και Μητροπάνο.

Το 1976 τραγουδάει μαζί με το Κώστα Χατζή το ΡΕΣΙΤΑΛ, 52 ολοκαίνουργια τραγούδια που ηχογραφούνται ζωντανά και γνωρίζουν τεράστια επιτυχία. Τραγούδια της Μαρινέλλας όπως τα «Σύνορα η αγάπη δε γνωρίζει» και «Η αγάπη όλα τα υπομένει», και του Κώστα Χατζή όπως το «Σπουδαίοι άνθρωποι αλλά».

Το 1978 "Η Μαρινέλλα του σήμερα...τραγουδά Γ.Χατζηνάσιο" και μαζί της τραγουδά όλη η Ελλάδα! Τεράστια επιτυχία γνωρίζουν σχεδόν όλα τα τραγούδια του δίσκου και ιδιαίτερη τα «Να παίζει το Τρανζίστορ», «Δεν είναι που φεύγεις», «Σήμερα» και «Παιδί απ' την Ανάβυσσο».

Το 1980 ξανασυνεργάζεται με τον Κ.Χατζή και κυκλοφορούν το "ΤΑΜ ΤΑΜ" στο οποίο ιδιαίτερη επιτυχία γνωρίζει το «Πάρε ένα κοχύλι απ' το Αιγαίο».

Το 1981 παίρνει διαζύγιο από τον Τ.Βοσκόπουλο. Η Μαρινέλλα τραγουδά σε μεγάλα μαγαζιά και κυρίως στη "Νεράιδα". Συνεργάζεται με τους Αντ.Καλογιάννη,Μ.Ζορμπαλά, Σ.Βόσσου, Δ.Κοντολάζο, Κωνσταντίνα και Γ.Πάριο.

Το 1985 τραγουδά μαζί με τις Β.Μοσχολιού και Άννα Βίσση στο "ΖΟΟΜ" της Θεσσαλονίκης, ενώ το 1988 εγκαινιάζει το ανακαινισμένο "REX" και εμφανίζεται για δύο σεζόν σε σκηνοθεσία Στ.Φασουλή.

Το 1995 η Μαρινέλλα παρουσιάζει στο Ηρώδειο την παράσταση του Στ.Τσακίρη "ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΑΘΗ" βασισμένη σε χορικά του Ευριπίδη. Στην παράσταση ακούγεται και η πρώτη παγκόσμια μελοποίηση του θρήνου της Εκάβης σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη. Το χειμώνα του 1995 ξαναεμφανίζεται στο "REX" όπου είναι και η «τελευταία» της εμφάνιση σε νυχτερινό μαγαζί μέχρι το 2006 όπου τα πράγματα θα αλλάξουν.

Το 1998 τραγουδάει στο Μέγαρο Μουσικής ενώ το 1999 στο Ηρώδειο, στο μέγαρο και το ΟΑΚΑ.

Το 2000 πρωταγωνιστεί στη σειρά του Κουτσομύτη στην ΕΤ1 «Ύστερα ήρθαν οι μέλισσες» και ερμηνεύει μοναδικά τα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη.

Το 2003 βρίσκονται ξανά με τον Γιώργο Νταλάρα στο Μέγαρο, μετά από 30 χρόνια, ενώ συμμετέχει και στη Λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων τραγουδώντας «Άναψε το τσιγάρο δως μου φωτιά».

Το 2005 συμμετέχει σε συναυλία αφιέρωμα στη μεγάλη Βίκυ Μοσχολιού και ερμηνεύει μοναδικά τα «Δειλινά», «Έτσι ειν' η ζωή» και «Μιλώ για τα παιδιά μου» ενώ τραγουδάει και στα υπόλοιπα τραγούδια με την Χάρις Αλεξίου, Γαλάνη, Γλυκερία, Αρβανιτάκη, Τσανακλίδου, και άλλες. Την επόμενη χρονιά συμμετείχε στο αφιέρωμα στον στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο που έγινε στο Μ.Μ.Α. τραγουδώντας μοναδικά τα «Μια Κυριακή» και «Οδός Αριστοτέλους», ενώ το αφιέρωμα επαναλαμβάνεται το 2007 όπου η Μαρινέλλα ερμηνεύει και το δικό της «Άμα δείτε το φεγγάρι».

Το χειμώνα του 2006-2007 κάνει την έκπληξη και επανεμφανίζεται στις Αθηναϊκές πίστες μετά από πολλά χρόνια. Τραγουδάει με τον Αντώνη Ρέμο στο Αθηνών Αρένα και Πύλη Αξιού σε σκηνοθεσία Φασουλή, και το πρόγραμμα έχει τίτλο «Τα λόγια είναι περιττά». Το σχήμα θα συνεχιστεί, αφού θα γνωρίσει τεράστια επιτυχία, και το χειμώνα 2007-8 με τίτλο «Σ' ένα ταγκό» επιτρέποντας και στις νεότερες γενεές να γνωρίσουν τα Αθάνατα της τραγούδια και να ακούσουν ίσως την μεγαλύτερη Ελληνίδα τραγουδίστρια ζωντανά.

Μια φωνή θεϊκή, κρυστάλλινη, ικανή να πάρει ένα απλό στιχάκι και να κεντήσει απάνω του με δεξιοτεχνία και απέραντη αγάπη...
Μια γυναίκα που λάμπει σαν μια Diva και βασίλισσα της επιτυχίας, ενώ απ' την άλλη βγάζει μια ψυχούλα, μια αμεσότητα και μια τσαχπινιά ικανή να σε κάνει να την αγαπήσεις όσο τίποτα άλλο στον κόσμο...Αυτή ήταν, είναι και θα είναι για πάντα η Μαρινέλλα...