DIASKEDASI.INFO

Ευγένιος Αντωνιάδης

Ο Ευγένιος Μιχαήλ Αντωνιάδης ήταν Έλληνας παρατηρησιακός αστρονόμος που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και σταδιοδρόμησε στη Γαλλία. Γι' αυτό σε ιστοτόπους του Διαδικτύου αναφέρεται και ως Γάλλος ή ακόμα και Τούρκος αστρονόμος, όντας γεννημένος στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Επίσης ο Αντωνιάδης ήταν και σκακιστής, με πολλές νίκες στο ενεργητικό του. (Eugène Michel Antoniadi, Κωνσταντινούπολη, 1 Μαρτίου 1860 – 10 Φεβρουαρίου 1944)

Σπούδασε Αρχιτεκτονική και αποτύπωσε σε αρχιτεκτονικά σχέδια τον ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Έγραψε την τρίτομη μελέτη «Έκφρασις της Αγίας Σοφίας», (1907 - 1909). Απέκτησε μεγάλη φήμη ως οξυδερκέστατος παρατηρητής του πλανήτη Άρη. Την εποχή που οι περισσότεροι κορυφαίοι παρατηρητές συμφωνούσαν ότι υπήρχαν ευθύγραμμες (και άρα τεχνητές) διώρυγες πάνω στον Άρη, που διακρίνονταν ως σκούρες γραμμές, ο Αντωνιάδης, ιδίως όταν χρησιμοποίησε το μεγάλο διοπτρικό τηλεσκόπιο των 83 εκατοστών στο Αστεροσκοπείο του Μεντόν στο Παρίσι κατά την αντίθεση του Άρη του 1909, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι διώρυγες ήταν οπτική απάτη, γεγονός που επιβεβαιώθηκε από τις αποστολές διαστημοπλοίων στον πλανήτη αρκετές δεκαετίες αργότερα.

Οι αμέτρητες ώρες παρατηρήσεων του Άρη που είχε πραγματοποιήσει, τον οδήγησαν στη σύνταξη του πρώτου λεπτομερούς χάρτη της επιφάνειας του «κόκκινου πλανήτη» και στην ονομασία και άλλων χαρακτηριστικών μετά από αυτά που είχε ονομάσει ο Τζιοβάνι Σκιαπαρέλι. Το έργο αυτό, που ολοκληρώθηκε από τον Ιωάννη Ε. Φωκά, οδήγησε σε ένα σύστημα ονοματολογίας για την τοπογραφία του Άρη, το οποίο τελικώς υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση, με αποτέλεσμα τα κυριότερα χαρακτηριστικά (όρη, περιοχές, κρατήρες) του Άρη να έχουν διεθνώς ελληνικά ονόματα.

Ο Ευγένιος Αντωνιάδης παρατήρησε και τους εσωτερικούς πλανήτες, την Αφροδίτη και τον Ερμή. Επεχείρησε να σχεδιάσει και ένα χάρτη του Ερμή, αλλά οι προσπάθειές του ήταν λανθασμένες καθώς βασίζονταν στην τότε επικρατούσα παραδοχή ότι ο Ερμής έστρεφε πάντα το ίδιο ημισφαίριό του προς τον Ήλιο.

Επινόησε επίσης την ομώνυμη κλίμακα για την ποιότητα του seeing, που χρησιμοποιούν ευρύτατα οι ερασιτέχνες αστρονόμοι.

Ο Ευγένιος Αντωνιάδης ήταν και σκακιστής έχοντας αντιμετωπίσει μεγάλα ονόματα της εποχής του . Η καλύτερη στιγμή του ήταν το 1907 σε τουρνουά στο Παρίσι, όπου ισοβάθμησε στην πρώτη θέση με τον πρωταθλητή σκακιού Η. Π. Α. από το 1909-1936 Φρανκ Μάρσαλ, τον οποίο είχε νικήσει. Το 1917 κατέκτησε την τρίτη θέση σε τουρνουά στο Παρίσι.

Στην Αγγλία γνώρισε την Κατερίνα Σεβαστοπούλου, που έμελλε να γίνει γυναίκα του το 1902.

Ο Αντωνιάδης άφησε επίσης ένα μνημειώδες αρχιτεκτονικό-βυζαντινολογικό έργο που δημοσιεύθηκε πρώτα το 1895. Είναι η «Αγία Σοφία, περιγραφή αρχιτεκτονική, αρχαιολογική και ιστορική της μεγάλης εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως». Είναι ο πρόδρομος ενός τρίτομου έργου που άρχισε να εκδίδεται το 1907 – 1909. Ήταν το αποτέλεσμα της αγάπης και των μελετών του για το Βυζάντιο. Μελετών που τον ανέδειξαν σε σημαίνοντα βυζαντινολόγο, που αναδύθηκε αυτοδημιούργητος μέσα από τις προγονικές καταβολές του. Νεαρός αρχιτέκτονας ακόμη αλλά και αργότερα, κάθε φορά που άφηνε για λίγο την Ευρώπη και επισκεπτόταν την γενέτειρά του μελετούσε συστηματικά την Αγία Σοφία, την ιστορία και την εξέλιξή της, από την πρώτη θεμελίωση του ναού ως την οριστική διαμόρφωσή του, ν’ αποτυπώσει με όλες τις λεπτομέρειες το πολυδαίδαλο κτιριακό συγκρότημα, τα γλυπτά, τα μωσαϊκά, τα πάντα, ν’ αναπαραστήσει το πολυθρύλητο μνημείο σε όλο το μεγαλείο και να προβεί σε μια συνολική και εξαντλητική παρουσίασή του.

Το 1904 με άδεια του ίδιου του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β’ πέτυχε την έκδοση ειδικού Σουλτανικού Διατάγματος (ιραδέ), που του επέτρεψε να επεκτείνει τις έρευνές του, να εισχωρήσει στα άδυτα του ιερού τεμένους και να μην αφήσει τίποτα ανεξερεύνητο. Το 1905 παρουσίασε τα πρώτα αρχιτεκτονικά σχέδια σε λιθογραφικούς πίνακες μεγάλου σχήματος, που τους τύπωσε με δικές του δαπάνες στο Παρίσι. Είχαν περάσει δέκα ολόκληρα χρόνια από το 1895, οπότε είχε ετοιμάσει το πρώτο χειρόγραφο του έργου του. Τον επόμενο χρόνο (1906) τύπωσε επίσης στο Παρίσι μια δεύτερη σειρά πινάκων. Αλλά το 1907 βρέθηκε ο μαικήνας που ανελάμβανε τις δαπάνες για τη συνολική έκδοση του έργου. Ήταν ο Γρηγόριος Μαρασλής (1831-1907), ο γνωστός εθνικός ευεργέτης από την Οδησσό, που χρηματοδοτούσε τις ανεπανάληπτες εκείνες εκδόσεις της «Βιβλιοθήκης Μαρασλή». Ο Αντωνιάδης βρήκε τώρα όλες τις εκδοτικές δυνατότητες που ονειρευόταν για το τρίτομο μνημειώδες έργο του.

Πέθανε στη Γαλλία το 1944 σε ηλικία 84 ετών. Έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις από Ακαδημίες και επιστημονικές εταιρείες της Γαλλίας, της Αγγλίας και άλλων χωρών.

Το έργο επανεκδόθηκε το 1983 με τον τίτλο «Έκφρασις της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως» από τις εκδόσεις Β. Γρηγοριάδου.

Ονομάστηκαν προς τιμή του
Ο κρατήρας Αντωνιάδης στον Άρη.
Ο κρατήρας Αντωνιάδη (Antoniadi) στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης.

Πληροφορίες: el.wikipedia.org

Χαβιέρ Μπαρδέμ

Ο Χαβιέρ Μπαρδέμ είναι Ισπανός ηθοποιός. Έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές σημαντικές ταινίες όπως τις Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους και Η Θάλασσα Μέσα Μου. (Javier Ángel Encinas Bardem, 1 Μαρτίου 1969)
Έχει κερδίσει, μεταξύ άλλων, ένα Όσκαρ, μια Χρυσή Σφαίρα, ένα βραβείο στα Screen Actors Guild Awards, ένα βραβείο BAFTA και τέσσερα Βραβεία Γκόγια. Είναι, επίσης, παντρεμένος από το 2010 με την διάσημη Ισπανίδα ηθοποιό Πενέλοπε Κρουζ.

Ο Χαβιέρ Μπαρδέμ γεννήθηκε την 1 Μαρτίου 1969 στη Λας Πάλμας των Κανάριων Νήσων. Η μητέρα του, Πιλάρ Μπαρδέμ, είναι επίσης ηθοποιός, ενώ ο πατέρας του ήταν επιχειρηματίας. Οι γονείς του χώρισαν λίγο καιρό μετά τη γέννησή του. Έχει έναν αδερφό, τον Κάρλος, και μια αδερφή, την Μόνικα, και οι δύο είναι ηθοποιοί. Πριν ασχοληθεί με την ηθοποιία, ο Μπαρδέμ έπαιζε ράγκμπι.

Καλλιτεχνική πορεία
Η πρώτη του εμφάνιση σε ταινία ήταν το 1990 στην ταινία The Ages of Lulu. Η πρώτη σημαντική του ταινία ήταν η ταινία Jamón, Jamón, στην οποία πρωταγωνίστησε μαζί με την Πενέλοπε Κρουζ, όπου έλαβε υποψηφιότητα για το Βραβείο Γκόγια. Η πρώτη του εμφάνιση σε ταινία του Χόλιγουντ ήταν στην ταινία Ο χορευτής του πάνω ορόφου του Τζον Μάλκοβιτς.

Η πρώτη του, ωστόσο, μεγάλη εμπορική επιτυχία ήταν στην ταινία Πριν Πέσει η Νύχτα, στην οποία υποδύθηκε τον Κουβανό συγγραφέα Ρεϊνάλντο Αρένας, και του επέφερε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ.

Το 2007 έπαιξε στην ταινία Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους των Αδερφών Κοέν και έγινε ο πρώτος Ισπανός που κέρδισε Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Έπαιξε, επίσης, στην κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Ο Έρωτας στα Χρόνια της Χολέρας.

Επίσης, έπαιξε στην ταινία του Γούντι Άλλεν, Vicky Cristina Barcelona, και στο Eat Pray Love μαζί με την Τζούλια Ρόμπερτς. Το 2010 έλαβε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Biutiful του Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου. Το 2012 πρωταγωνίστησε στην ταινία Τζέιμς Μποντ με τον τίτλο Skyfall και το 2013 στην ταινία Ο Συνήγορος (The Counselor) σε σκηνοθεσία Ρίντλεϊ Σκοτ.

Δημήτρης Μητρόπουλος

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος ήταν Έλληνας διευθυντής ορχήστρας, πιανίστας και συνθέτης που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στις Ηνωμένες Πολιτείες. (Αθήνα, 1 Μαρτίου 1896 - Μιλάνο, 2 Νοεμβρίου 1960)

Σπούδασε διεύθυνση χορωδίας και σύνθεση, αρχικά στο Ωδείο Αθηνών και αργότερα στο Βερολίνο. Πήρε χρυσό μετάλλιο για την ικανότητά του στο πιάνο από το Ωδείο Αθηνών, διάκριση που δόθηκε μόνο πέντε φορές στην ιστορία του Ωδείου. Οι πρώτες του συνθέσεις είναι γραμμένες στο τονικό σύστημα, αλλά με ενδιαφέροντες αρμονικούς πειραματισμούς, οι οποίοι γύρω στα 1915 γίνονται περισσότερο τολμηροί φτάνοντας στην ατονικότητα γύρω στα 1920.

Είναι ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που χρησιμοποίησε στο έργο του Ostinata, (μια σονάτα για βιολί και πιάνο) αυστηρά δωδεκαφθογγική τεχνική.

Γύρω στα 1930 σταμάτησε ουσιαστικά τη σύνθεση και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη διεύθυνση ορχήστρας, πρώτα στην Αθήνα και μετά το 1937 στις ΗΠΑ.

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος ήταν μοναδικός μαέστρος και άξιος συνθέτης. Υπό την πρώτη του ιδιότητα γνώρισε διεθνή φήμη κατακτώντας, μάλιστα, τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1958, για να παραμείνει σ' αυτήν ως μαέστρος. Στις συνθέσεις του περιλαμβάνονται περίπου 40 έργα, μεταξύ των οποίων μια όπερα (Αδελφή Βεατρίκη), μουσική για ορχήστρα, μουσική δωματίου, έργα για πιάνο, για φωνή κ.ά. Ορισμένα από τα έργα που συνέθεσε θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά και αποτελούν σταθμό στη σύγχρονη ελληνική μουσική.

Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 ο Δημήτρης Μητρόπουλος μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου με την οποία αφενός μεν καυτηριάζονταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε, διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα.

Στην προσωπική του ζωή, ο Μητρόπουλος καταπίεζε την ομοερωτική του επιθυμία και φημολογείται πως είχε σχέση με τον Λέοναρντ Μπερνστάιν.

Ο θάνατος
Στις 2 Νοεμβρίου του 1960, ο Δημήτρης Μητρόπουλος υπέστη καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια δοκιμής της Τρίτης Συμφωνίας του Γκούσταβ Μάλερ με την ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου. Πέθανε σε ηλικία 64 ετών με την μπαγκέτα στο χέρι.

Ο θάνατός του απασχόλησε τον διεθνή Τύπο με εκτεταμένα άρθρα. Η νεκρολογία των Τάιμς μιλούσε για την "εμπύρετον έντασιν" των ερμηνειών του, φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο εξέδιδαν ψηφίσματα, ενώ οι εκδηλώσεις πένθους συντηρήθηκαν πολλές ημέρες μετά τον θάνατό του.

Η σποδός του μαέστρου μεταφέρθηκε με αεροσκάφος της Βασιλικής Αεροπορίας από το Μιλάνο. Στο αεροδρόμιο ήταν παρατεταγμένη η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας, εκπρόσωποι από το χώρο της τέχνης και πλήθος κόσμου.

Το κιβώτιο με την τέφρα καλύφθηκε με τη σημαία της Ελλάδας και μεταφέρθηκε με πομπή στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, όπου πραγματοποιήθηκε τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του.

Το 1996 εορτάστηκαν, με εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Η επέτειος ετέθη υπό την αιγίδα της UNESCO, για να αποδοθεί η τιμή που αρμόζει σε έναν διεθνή καλλιτέχνη.

Πληροφορίες: el.wikipedia.org

Μανόλης Χατζηδάκης

Ο Μανόλης Χατζηδάκης, ήταν Έλληνας βυζαντινολόγος με σημαντική συνεισφορά στην μελέτη της Βυζαντινής και της Μεταβυζαντινής ζωγραφικής, ιδιαίτερα της Κρητικής Σχολής, που διετέλεσε διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη (1941 - 1973) και του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου (1960 - 1967, 1974 - 1975).(Ηράκλειο Κρήτης, 1909 - Αθήνα, 1 Μαρτίου 1998)

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης και ήταν γιος του Γεράσιμου Χατζηδάκη.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου έγινε και διδάκτωρ το 1942, και συμπλήρωσε τις σπουδές του με υποτροφία του Αντώνη Μπενάκη στο Παρίσι και το Βερολίνο λαμβάνοντας δίπλωμα Μουσουλμανικής Τέχνης στη Σχολή του Λούβρου και κλασικής αραβικής γλώσσας στη Σχολή Ζωσών Ανατολικών Γλωσσών.
Την περίοδο 1934 - 1940 εργάστηκε ως επιμελητής στο Μουσείο Μπενάκη και το 1941 έγινε διευθυντής αυτού, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1973.
Παράλληλα από το 1943 εργαζόταν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Κράτους υπηρετώντας στην 1η εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ως προϊστάμενός της.
Το 1961 ανέλαβε επιθεωρητής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και το 1967 Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων.
Το 1960 ανέλαβε την διεύθυνση του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών, απολύθηκε όμως από την θέση του το 1967 με τον ερχομό της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία του αφαίρεσε και το διαβατήριο. Παράλληλα τέθηκε σε εξάμηνη διαθεσιμότητα και από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, παραμένοντας εκτός υπηρεσίας μέχρι το 1970, οπότε και του ανατέθηκε η διενέργεια ειδικών μελετών.
Το 1973 ανέλαβε την διεύθυνση της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αθηνών. Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας επανήλθε στην διεύθυνση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών για να αποχωρήσει έναν χρόνο αργότερα, το 1975, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε.

Υπήρξε μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου, από το οποίο παραιτήθηκε το 1977 σε ένδειξη διαμαρτυρίας μετά την ψήφιση νομοθετημάτων με τα οποία αλλοιωνόταν η σύνθεση του συμβουλίου και μεταβιβάζονταν οι αρμοδιότητες αυτού στα υπουργεία Οικονομικών και Συντονισμού, γενικός γραμματέας της Διεθνούς Εταιρείας Βυζαντινών Μελετών, γενικός γραμματέας (1960 - 1979) & πρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίων των Βρυξελλών και της Αθήνας, αντεπιστέλλον μέλος των Ακαδημιών Επιστημών Βιέννης και Βελιγραδίου καθώς και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1980, της οποίας χρημάτισε γενικός γραμματέας επί των πρακτικών (1981 - 1990).
Το 1962 ορίστηκε γενικός γραμματέας της εκτελεστικής επιτροπής της μεγάλης έκθεσης που διοργανώθηκε τον Σεπτέμβριο του 1964 στο Ζάππειο υπο την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο Η Βυζαντινή Τέχνη, Τέχνη Ευρωπαϊκή. Παράλληλα πραγματοποίησε έρευνες στο Άγιο Όρος, στον Πανάγιο Τάφο, στην Ιερά Μονή Σινά, την Ζάκυνθο κ.αλ.Διετέλεσε εκπρόσωπος (1962 - 1967, 1974 - 1977) του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην τριμελή επιτροπή αναστήλωσης του Παναγίου Τάφου.
Το 1953 εστάλη στη Ζάκυνθο αμέσως μετά τον σεισμό, για να περισώσει τα έργα τέχνης που δεν είχαν καταστραφεί καταφέροντας να διασώσει πάνω από 900. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και στην οργάνωση του Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, έργο που του ανατέθηκε από τα υπουργεία Παιδείας και Εξωτερικών το 1957.
Το 1985 διορίστηκε πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της Εκθέσεως Βυζαντινής Τέχνης που έλαβε χώρα στο Παλιό Πανεπιστήμιο στα πλαίσια των εκδηλώσεων για την Αθήνα που ήταν τότε πολιτιστική πρωτεύουσα. Κατά καιρούς δίδαξε στην Σχολή Ξεναγών και στον Μορφωτικό Σύλλογο Αθηναίων. Επίσης, ίδρυσε το Κεντρικο Εργαστήριο Συντηρήσεως συμβάλοντας στην διάσωση εκατοντάδων έργων τέχνης καθώς και το Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών. Είχε τιμηθείμε το βραβείο Gottfried von Herder, με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Γεωργίου Α΄ καθώς και με τον Ταξιάρχη του Φοίνικος.

Η συνεισφορά του στην μελέτη της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής ζωγραφικής κρίνεται καθοριστική, ενώ θεωρείται ως ένας από τους αυθεντικότερους μελετητές της Κρητικής Σχολής.

Απεβίωσε στην Αθήνα την 1η Μαρτίου 1998 και ενταφιάστηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.
Ήταν παντρεμένος με την Ευγενία Βέη (1920 - 1979), ανιψιά του βυζαντινολόγου Νικολάου Βέη, και είχαν αποκτήσει δύο παιδιά: τον Αλέξη Χατζηδάκη και την Νανώ Χατζηδάκη, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Πληροφορίες: el.wikipedia.org/