DIASKEDASI.INFO

Παναγιώτης Χαρανής

Ο Παναγιώτης Χαρανής ήταν Έλληνας βυζαντινολόγος , ο οποίος εργάστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, γνωστός ως Peter Charanis. Είχε σπουδαία προσφορά στους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ιστοριογραφίας με σειρά σημαντικών δημοσιευμάτων. Επίσης, συνέβαλε καθοριστικά στην καθιέρωση του μαθήματος της βυζαντινής ιστορίας και πολιτισμού στα αμερικανικά πανεπιστήμια. (1905 – 23 Μαρτίου 1985)

Ο Παναγιώτης Χαρανής γεννήθηκε το 1905 στην Ατσική Λήμνου κι έμαθε τα πρώτα γράμματα στο δημοτικό σχολείο του χωριού του. Το 1920 η οικογένειά του μετανάστευσε στις Η.Π.Α., όπου είχαν εγκατασταθεί πολλοί Ατσικιώτες από τα τέλη του 19ου αιώνα. Εκεί ο Παναγιώτης Χαρανής έγινε Peter Charanis, όνομα με το οποίο έγινε γνωστός στους πανεπιστημιακούς κύκλους και στη βιβλιογραφία, με αποτέλεσμα όσοι αγνοούν την καταγωγή του, να το μεταφράζουν στα Ελληνικά ως "Πέτρος Χαράνης", αλλοιώνοντας τόσο το βαφτιστικό όσο και το επώνυμό του.

Στις Η.Π.Α., παρά τα αρχικά προβλήματα προσαρμογής, ο Π. Χαρανής κατάφερε να συμπληρώσει τις γυμνασιακές σπουδές και να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Rutgers την περίοδο 1927-31. Στη συνέχεια κάνει μεταπτυχιακή έρευνα στο Πανεπιστήμιο Madison Wisconsin για δύο χρόνια (1931-35).

Εκεί γνωρίζεται με τον σπουδαίο Ρώσο βυζαντινολόγο Αλεξάντερ Βασίλιεφ, μια γνωριμία καθοριστική για το μέλλον του, αφού εκείνος τον παρακίνησε ν’ ασχοληθεί με τη βυζαντινή ιστορία. Υπό την εποπτεία του Βασίλιεφ εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή, με θέμα την «Εκκλησιαστική πολιτική του Βυζαντινού αυτοκράτορα Αναστασίου Α΄ του Δικόρου (491-518 μ.Χ.)», έργο το οποίο αργότερα εκδόθηκε σε βιβλίο από το Πανεπιστήμιο Madison.

Όμως, οι βυζαντινές σπουδές ήταν ακόμα στα σπάργανα στις Η.Π.Α. κι ο Χαρανής αναγκάζεται να αναζητήσει πνευματική τροφή στην Ευρώπη. Τη διετία 1936-38 έρχεται στις Βρυξέλλες, όπου κάνει μεταδιδακτορική έρευνα κοντά στον μεγάλο Βέλγο βυζαντινολόγο κι ελληνιστή Henri Gregoire, με τον οποίο έκτοτε συνδέεται με μακροχρόνια φιλία. Στην Ευρώπη έχει την ευκαιρία να γνωριστεί και να συνεργαστεί και με άλλους επιφανείς μεσαιωνολόγους, όπως τον Nicolas Adonz (αρμενολόγο) και τον Paul Wittek (τουρκολόγο).

Το έργο του
Το 1938, με πλούσιες γνώσεις και σημαντικό ερευνητικό έργο επιστρέφει στις Η.Π.Α., όπου γίνεται δεκτός ως διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Rutgers, όπου είχε σπουδάσει. Κατά την άφιξη του εκεί η βυζαντινή ιστορία ήταν άγνωστη, όπως άλλωστε στα περισσότερα αμερικανικά πανεπιστήμια. Χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος σ’ ένα άρθρο του:"Τα περισσότερα μέλη του (ιστορικού) τμήματος δεν είχαν καν ακούσει ποτέ ότι είχε υπάρξει μια τέτοια Αυτοκρατορία".

Σαράντα χρόνια αργότερα, το 1976, όταν αποχωρούσε από το Rutgers, η βυζαντινή ιστορία αποτελούσε τον κεντρικό τομέα του πανεπιστημίου, το οποίο δεχόταν και μεταπτυχιακούς φοιτητές, ενώ οι βυζαντινές σπουδές είχαν επεκταθεί σε δεκάδες άλλα επιστημονικά ιδρύματα της χώρας αυτής.

Σύντομα ο Παν. Χαρανής, χάρη στο συγγραφικό του έργο, αλλά και στη γλαφυρή και μεταδοτική διδασκαλία του, άρχισε να ανεβαίνει στην ιεραρχία του Πανεπιστημίου Rutgers, γινόμενος σταδιακά: διδάσκων (1938), βοηθός το 1941, αναπληρωτής το 1946, τακτικός το 1949 κι επίτιμος καθηγητής το 1963 (Voorhees distinguished professor).

Παράλληλα εργάστηκε ως επισκέπτης ερευνητής στο διάσημο ιστορικό κέντρο Dumbarton Oaks της Washington, τις χρονιές 1944-46, 1956-57 και 1978-79.

Με την καθοδήγησή του, το Πανεπιστήμιο Rutgers άρχισε να μετατρέπεται σιγά-σιγά σε κέντρο βυζαντινών σπουδών με διεθνή φήμη. Πλήθος φοιτητών έρχονταν να παρακολουθήσουν τις παραδόσεις του. Όπως θυμούνται παλιοί φοιτητές του, είχε επιβλητική προσωπικότητα στην τάξη, δίδασκε με πάθος και δυναμισμό, με κάποια τάση επίδειξης κι είχε εκπληκτική μεταδοτικότητα, ιδιότητες που τον έκαναν πολύ δημοφιλή στον φοιτητόκοσμο.

Το 1957, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιό του, ξεκινά μια σειρά αυτοτελών εκδόσεων με τον γενικό τίτλο: «Rutgers Byzantine Series», στην οποία παρουσιάζονται τόσο νέες ερευνητικές εργασίες, όσο και μεταφράσεις στα αγγλικά παλιότερων έργων Ευρωπαίων ιστορικών.

Η φήμη του Χαρανή, ως P. Charanis πλέον, σύντομα ξεπερνά τις Η.Π.Α. και φθάνει στην Ευρώπη και φυσικά στην Ελλάδα. Ήδη από το 1953 δημοσιεύει μελέτες του στο περιοδικό "ΕΛΛΗΝΙΚΑ" της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Το 1963, εκδίδεται στη Λισαβόνα η μελέτη του «Οι Αρμένιοι στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία», η οποία μεταφράστηκε στα ελληνικά το 1992. Βιβλία του εκδίδονται επίσης στην Οξφόρδη το 1966 και στο Παρίσι το 1972, ενώ το 1974 εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη το έργο του: «Εκκλησία και πολιτεία στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία».
Η αναζήτηση από τους Ευρωπαίους ερευνητές παλιότερων δημοσιευμένων εργασιών του -που ξεκινούν από το 1944- έχει ως αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν σε δύο τόμους στη σειρά «Variorum Reprints». Εκδόθηκαν στο Λονδίνο: ο πρώτος το 1972 με τίτλο «Σπουδές για τη δημογραφία στη Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» και ο δεύτερος το 1973, «Κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή στη Βυζ. Αυτοκρατορία».

Η αναγνώριση
Το 1972, ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Επίσης το ελληνικό κράτος του απένειμε το Παράσημο του Φοίνικα, για τη συμβολή του στην έρευνα της ελληνικής ιστορίας και στη διάδοση της ελληνικής ιστορικής έρευνας στο εξωτερικό. Η αξία των μελετών του είναι μεγάλη και διεθνώς ανεγνωρισμένη. Απλά σημειώνουμε ότι πάνω από 25 εργασίες του αναφέρονται στη βιβλιογραφία της «Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών (βλ. τους σχετικούς με το Βυζάντιο τόμους: Ζ΄, Η΄, Θ΄).

Το 1976, σε ηλικία 71 ετών, αποχωρεί τιμώμενος από το Πανεπιστήμιο Rutgers, του οποίου αναγορεύεται ισόβιος επίτιμος διδάκτορας. Το 1980, η διάδοχός του στη θέση, Αγγελική Λαΐου-Θωμαδάκη, αναγνωρίζοντας την επιστημονική προσφορά του, επιμελείται της έκδοσης του τιμητικού τόμου: «Essays in honor of Peter Charanis», στον οποίο πρώην φοιτητές του, συνάδελφοι και φίλοι του σκιαγραφούν την προσωπικότητα και περιγράφουν το έργο του. Πολλοί απ’ αυτούς, ανάμεσά τους κι αρκετοί Έλληνες, αφού μαθήτευσαν κοντά του, συνεχίζουν το έργο του σε αμερικανικά πανεπιστήμια, διαδίδοντες τις βυζαντινές σπουδές και κάνοντας παγκόσμια γνωστή την ελληνική ιστορία. Ο Παν. Χαρανής πέθανε στις 23 Μαρτίου 1985, σε ηλικία 80 ετών. Άφησε ένα γιο και μια θυγατέρα, επίσης καθηγήτρια, η οποία ζει στη Θεσσαλονίκη.

Πληροφορίες: el.wikipedia.org

Γιάννης Κουνέλλης

Ο Γιάννης Κουνέλλης ήταν Έλληνας καλλιτέχνης με έδρα δραστηριοτήτων την πόλη της Ρώμης. Ήταν εκπρόσωπος του κινήματος "Arte Povera". (23 Μαρτίου 1936 - 16 Φεβρουαρίου 2017)

Γεννήθηκε στον Πειραιά και από 20 ετών ζούσε στην Ρώμη, όπoυ και απεβίωσε στις 16 Φεβρουαρίου 2017. Παρότι ζούσε στο εξωτερικό επισκεπτόταν συχνά την Ελλάδα, συνήθως την Καστέλλα. Απορρίφθηκε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και έτσι το 1956 εγκαταστάθηκε στη Ρώμη όπου σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών.

Αργότερα ήταν καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ντίσελντορφ. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Γιάννης Kουνέλλης εμφανίστηκε στον χώρο της σύγχρονης τέχνης με ένα ιδιότυπο, πολύ προσωπικό πλαστικό λεξιλόγιο που αρχικά προέβαλε ως κωδικοποιημένη γραφή, υπό τη μορφή γραμμάτων και εξισώσεων, και κατέληξε στη συνέχεια στη δημιουργία εικόνων αποτελούμενων στο πιο πρόσφατο βιομηχανικό-αστικό παρελθόν. Έχει παρουσιάσει πλήθος εκθέσεων, κυρίως στο εξωτερικό, οι οποίες σημειώνουν μεγάλη επιτυχία.

Ο Κουνέλλης έχει ασκήσει και ασκεί τεράστια επιρροή στη ελληνική και την ευρωπαϊκή ζωγραφική και το όνομά του είναι πλέον ανάμεσα σε αυτά των σημαντικότερων εκπροσώπων των σύγχρονων ρευμάτων στην τέχνη της ζωγραφικής.

Το 2005 το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης τίμησε τον παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνη και διανοητή με την διάκριση του επίτιμου διδάκτορα στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής για το σπουδαίο εικαστικό έργο του, τη διεθνή του παρουσία και τη θέση του μεταξύ των σημαντικότερων προσωπικοτήτων του μοντερνισμού.

Παρθένιος Πολάκης

Ο Παρθένιος (κατά κόσμον Σταμάτιος) Πολάκης ήταν κληρικός και καθηγητής πανεπιστημίου.

Γεννήθηκε στην Πάτρα στις 29 Μαρτίου 1890. Σπούδασε στην Ιερατική Σχολή της Άρτας την περίοδο 1907-1909 και στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή από την οποία αποφοίτησε το 1914. Κατόπιν φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου πήρε πτυχίο το 1918. Την ίδια χρονιά έγινε διδάκτορας της Θεολογίας. Η διδακτορική του διατριβή είχε τίτλο «Οι επί Μάρκου Αυρηλίου και Κομμόδου μαρτυρήσαντες Χριστιανοί».

Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Μελέτιος του ανέθεσε τη διεύθυνση του περιοδικού «Εκκλησιασικός Κήρυξ» και του μηνιαίου θεολογικού περιοδικού «Καινή Διδαχή» (1918-1920).
Στο διάστημα 1917-1920 υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας στον ναό του Αγίου Σπυρίδωνος, στον Πειραιά. Το διάστημα 1921-1922 εργάστηκε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο της Κέας.
Στις 31 Αυγούστου 1923 τοποθετήθηκε ιεροκήρυκας στη Μητρόπολη της Κέρκυρας. Την επόμενη χρονιά ανέλαβε τη διεύθυνση της νεοσύστατης εκείνη τη χρονιά (1924) πεντατάξιας Ιερατικής Σχολής της Κέρκυρας. Ήταν επίσης προϊστάμενος του μητροπολιτικού ναού, γενικός αρχιερατικός επίτροπος, διεύθυνε το περιοδικό «Άγιος Σπυρίδων» και δίδασκε στο Αρσάκειο Διδασκαλείο Θηλέων.

Στο Παρίσι σε σκοτεινούς καιρούς
Το 1931 τοποθετήθηκε προϊστάμενος του ναού του Αγίου Στεφάνου στο Παρίσι. Για 19 χρόνια ήταν ο ποιμένας της ελληνικής παροικίας στο Παρίσι, μέσα και στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Κατά την παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα, φοίτησε στη Σορβόνη.

Πανεπιστημιακός δάσκαλος
Το 1950 η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τον εξέλεξε καθηγητή στην έκτακτη έδρα της Ιστορίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, και κατόπιν, το 1952, στην τακτική έδρα της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας.
Σοβαρά προβλήματα υγείας τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει τις δραστηριότητές του το 1957. Το 1961 έγινε ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πέθανε στην Αθήνα στις 23 Μαρτίου 1965.

Έργα
Επίσκοποι της Αποστολικής Εκκλησίας της Κορίνθου (1916)
Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή εν τη αρχαία Εκκλησία και ταις βυζαντιναίς μοναίς (1916)
Οι επί Μάρκου Αυρηλίου και Κομμόδου μαρτυρήσαντες Χριστιανοί
Η Αγία Τράπεζα ιστορικώς, αρχαιολογικώς (1919)
Ο άμβων, ιστορική, αρχαιολογική και λειτουργική μελέτη (1918)
Η περί αθανασίας της ψυχής διδασκαλία του Θεοφίλου Καΐρη
Κριτική της σχέσεως Εκκλησίας και Πολιτείας εν Ελλάδι (1920)
Ιωάννης Απόκαυκος μητροπολίτης Ναυπάκτου. Σελίδες εκ της ιστορίας του βυζαντινού κράτους κατά τον ΙΓ΄ αιώνα (1923)
Η Εκκλησία και ο σύγχρονος άνθρωπος (1948)
Η Ελληνική Εκκλησία και ο κόσμος των βαρβάρων
Πρώται απόπειραι προς ανόρθωσιν του εφημεριακού κλήρου (1923)
Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας και η ενότης της Εκκλησίας. Απάντησις εις την εγκύκλιον Orientalis Ecclesiae (1948)
Αλέξανδρος Λυκούργος, αρχιεπίσκοπος Σύρου και Τήνου (1927)
Ιστορικαί προϋποθέσεις του πρωτείου του επισκόπου Κωνσταντινουπόλεως (1954)
Η ανθρωπίνη αξιοπρέπεια κατά τους Πατέρας της Εκκλησίας (1955)
Η μωρία του κηρύγματος (1956)
Πλήθος άρθρων σε ελληνικά και ξένα θεολογικά έντυπα.

Πληροφορίες: el.wikipedia.org

Βέρνερ φον Μπράουν

Ο Βέρνερ φον Μπράουν ήταν Γερμανός φυσικός και μηχανικός με σημαντική συμβολή στη δημιουργία βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων που μετέφεραν τους αστροναύτες στη Σελήνη. Θεωρήθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες ειδικούς σε προβλήματα σχετικά με τα διαστημικά ταξίδια. (Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun, 23 Μαρτίου 1912 – 16 Ιουνίου 1977)

Γεννήθηκε στην πόλη Βίρσιτζ (Wirsitz), τη σημερινή Βιρζίσκ (Wyrzysk) της Πολωνίας (τότε Ανατολικής Πρωσίας). Ήταν ο δημιουργός του πυραύλου Α4 (Aggregat-4), ο οποίος ήταν μέρος της σειράς πυραύλων που ο φον Μπράουν σχεδίασε και κατασκεύασε για λογαριασμό της ναζιστικής Γερμανίας στο διάστημα 1933–1945. Ο A4 έγινε γνωστός ως V2 (Vergeltungswaffe 2, στα γερμανικά σημαίνει «όπλο της εκδίκησης») και χρησιμοποιήθηκε από το 1942 κυρίως στον πόλεμο της Γερμανίας κατά της Αγγλίας (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος).

Μετά τη λήξη του πολέμου το 1945 ο φον Μπράουν και η ομάδα του υπήρξαν ανάμεσα στους δεκάδες Γερμανούς επιστήμονες που οι αμερικανικές δυνάμεις μετέφεραν στις ΗΠΑ ως μέρος της επιχείρησης «Paperclip» («Operation Paperclip»). Εκεί ανέλαβε τη διεύθυνση του τμήματος ερευνών βαλλιστικών βλημάτων ειδικής υπηρεσίας του αμερικανικού στρατού (White Sands Proving Grounds) στο Νέο Μεξικό, όπου και συνέβαλε ουσιαστικά στην ανάπτυξη των μέσων στην εξερεύνηση του διαστήματος. Το 1955 απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα.

Ο Φον Μπράουν υπήρξε ο κατασκευαστής των πυραύλων Jupiter C και Vanguard, με τους οποίους εκτοξεύθηκαν οι τεχνητοί δορυφόροι Explorer 1 και Explorer 3. Από το 1961 άρχισε, με την εποπτεία του φον Μπράουν, η κατασκευή των πυραύλων Saturn, που ήταν σχεδιασμένοι για να μεταφέρουν μεγάλα φορτία σε τροχιά και πέρα από την τροχιά της Γης. Το 1969 ο πύραυλος Saturn V, που έφερε το διαστημόπλοιο Απόλλων 11, μετέφερε στο διάστημα τους πρώτους αστροναύτες οι οποίοι, στις 20 Ιουνίου, προσεδαφίστηκαν και περπάτησαν στην Σελήνη.

Τον ίδιο μήνα, τον Ιούνιο του 1969, ο Βέρνερ φον Μπράουν ταξίδεψε στην Ελλάδα, όπου πραγματοποίησε ινγκόγκνιτο κρουαζιέρα στα νησιά και ύστερα επισκέφθηκε τους Δελφούς και την Αθήνα, όπου συνάντησε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, ο οποίος του χάρισε έναν αμφορέα της γεωμετρικής εποχής. Άγνωστο αν αυτός ο αμφορέας ή η ιδεολογική συγγένεια, δεδομένου ότι ο φον Μπράουν υπήρξε φανατικός ναζιστής, αποτέλεσε το λόγο για τον οποίον ο Βέρνερ φον Μπράουν αναφέρθηκε με τα καλύτερα λόγια στον δικτάτορα. Λίγο πριν αναχωρήσει στις 26 Ιουνίου, στην ευχαριστήρια επιστολή του προς κυβερνητικό παράγοντα, ο πατέρας των πυραύλων Βέρνερ φον Μπράουν έγραψε "Αναχωρώ από την Ελλάδα βαθύτατα γοητευμένος. Ποτέ η σύζυγός μου, οι κόρες κι εγώ δεν θα λησμονήσουμε τη γαλανή χώρα σας και τις περιποιήσεις του ελληνικού λαού".

Ο φον Μπράουν αποχώρησε από τη NASA το 1972. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του συνεργάστηκε με ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Πέθανε στην Αλεξάντρια της Βιρτζίνια στις 16 Ιουνίου 1977. Είχε νυμφευθεί το 1947 τη Μαρία Λουίζε φον Κίστορπ (Maria Luise von Quistorp), εξαδέλφη του από την πλευρά της μητέρας του, και είχαν τρία παιδιά.