Άρθρα
Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας του Φθινοπώρου
| 
| Εμφανίσεις: 1387
Σεπτέμβριος
Ο Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας του Φθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου εξ ου και η ονομασία του.
Ο λαός μας συνηθίζει να λέει πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα το καλοκαίρι καλά κρατεί.
Ο καιρός όμως σιγά-σιγά αρχίζει ν’ αλλάζει και να μας προετοιμάζει για τον επερχόμενο χειμώνα. Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, άλλωστε, ξεκινάει επίσημα και το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.
Ινδικτιών
Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη:
«Η λέξη ινδικτιών σημαίνει κατ’ αρχήν τον προσδιορισμό του ετήσιου ποσού που έπρεπε να καταβάλλουν οι Ρωμαίοι πολίτες ως φόρο. Συνεκδοχικά, πήρε τη σημασία της οικονομικής χρονιάς, και όταν οι φόροι ρυθμίζονταν με βάση μια περίοδο περισσοτέρων ετών, ινδικτιών ονομάστηκε το σύνολο αυτών των ετών…
Κατέληξε έτσι να σημαίνει ένα θεσμοθετημένο κύκλο 15 ετών, συνεχώς επαναλαμβανόμενο (όπως η εβδομάδα ή ο μήνας), που χρησιμοποιήθηκε για τη χρονολόγηση πράξεων και γεγονότων… που τελικά παγιώθηκε ως το δημοφιλέστερο σύστημα χρονολόγησης για τους Βυζαντινούς, και η 1η Σεπτεμβρίου ως η αρχή του έτους τους».
— Μαρίνα Δετοράκη
Γι’ αυτό, άλλωστε, σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας η 31η Αυγούστου ονομάζεται «κλειδοχρονιά» επειδή «κλειδώνει» (τελειώνει) ο προηγούμενος χρόνος, ενώ η 1η Σεπτεμβρίου ονομάζεται «αρχιχρονιά».
Λαογραφία
Ο Σεπτέμβριος, όμως, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα. Όπως μας αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Η μέρα της γιορτής αυτής σε πολλά μέρη αποτελεί χρονικό σταθμό στις τοπικές αγροτικές και ποιμενικές εργασίες και λαμβάνεται ως η αρχή ή το τέρμα για τις σχετικές συμβάσεις. Αλλά σταθμό αποτελούσε παλαιότερα και για τους ναυτικούς, οι οποίοι τότε σταματούσαν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”. Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Κυρίως, όμως, ο Σεπτέμβριος είναι γνωστός με την ονομασία «Τρυγομηνάς» ή «Τρυγητής». Όπως γράφει, με ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο, η Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη:
«Την καθολική και πυρετώδη συμμετοχή της κοινότητας αποδίδει η παροιμιακή φράση “θέρος, τρύγος, πόλεμος”. Η συμμετοχή όλων των κατοίκων του οικισμού αναδείκνυε τον τρύγο σε ευχάριστη εργασία, που συχνά έπαιρνε το χαρακτήρα πανηγυριού… Η μεταφορά των σταφυλιών στο ληνό (πατητήρι, αργαστήρι, καρούτα, πατερό, τραπεζονιά, σκαφόνι κ.ά.) γίνεται με ζώα, με κάρα ή με μηχανικά μέσα, σήμερα πια στα πατητήρια.
Το πατητήρι διαφέρει από περιοχή σε περιοχή ως προς το σχήμα και τη χωρητικότητα. Αλλού είναι κτιστή παραλληλεπίπεδη δεξαμενή με κλίση του δαπέδου προς την πλευρά απ’ όπου εξέρχεται ο μούστος, αλλού είναι ένας μεγάλος ξύλινος ή πλεχτός φορητός κάδος, που τοποθετείται κατά το πάτημα πάνω σε κτιστή δεξαμενή (υπολήνιο, αποδοχάρι, δοχειό κ.ά.), μέσα στην οποία ρέει ο μούστος. Το πάτημα των σταφυλιών γίνεται από τους “πατητάδες”.
Το γλεύκος (μούστος, απόσταμα, βράσμα, λαγάρι, πρόσυρο κ.ά.) μεταφέρεται και αποθηκεύεται συνήθως σε μεγάλα βαρέλια, που έχουν πλυθεί με ειδικά αρωματικά φυτά (σχίνο, μυρτιά, δάφνη κ.ά.) κι έχουν απολυμανθεί με θειάφι ή έχουν ρετσινωθεί. Μέσα εκεί ο μούστος “βράζει”, ζυμώνεται και γίνεται κρασί».
— Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη
Όπως γράφει και ο Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894) στο «Τραγούδι του τρυγητού»: «Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα,/ να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο». Ο τρυγητός των αμπελιών και η δημιουργία του κρασιού είναι, άλλωστε, μια πανάρχαια διαδικασία που ανάγεται στην περίοδο της γεωργικής επανάστασης πριν από περίπου 7.000 χρόνια, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με την οινοποιία τουλάχιστον από το 1700 π.Χ. Η σχετική μάλιστα μυθολογία για το κρασί, και η σύνδεσή του με το θεό Διόνυσο, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Γιατί το κρασί αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν όχι μόνο ως βασικό συστατικό της διατροφής, αλλά και της θρησκείας, αφού οι Έλληνες πίστευαν ότι το αίμα του σταφυλιού είναι αίμα του θεού Διονύσου και ότι πίνοντας κρασί μεταλαμβάνουν από το αίμα του θεού.
Η λατρεία του Διονύσου συνάντησε αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, μάλιστα, και μια κάποια καχυποψία απέναντι στο κρασί, όπως αποτυπώνεται σε πολλούς σχετικούς μύθους. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αττικό μύθο που συνδέει τον αστερισμό της Παρθένου με το κρασί.
Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και η περιοχή ονομάστηκε από τότε Διόνυσος.
Πληροφορίες: el.wikipedia.org
Σαν σήμερα 12 Ιουλίου ας θυμηθούμε τι έγινε
| | Εμφανίσεις: 1366
Σαν σήμερα 12 Ιουλίου
ας θυμηθούμε τι έγινε
από τον Mr George Almanac
Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας
Εορτάζουν
Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, (Παΐσιος, Παΐσης, Παϊσία *)
Αγίας Βερονίκης αιμορροούσης, (Βερονίκη, Βερόνικα, Βέρα, Βερενίκη)
Άγιοι Πρόκλος και Ιλάριος, (Ιλάριος *)
* Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.
12 Ιουλίου
Γεγονότα σαν σήμερα
375 - 400: Ο σεισμός που σημειώθηκε, καταπόντισε το Γύθειο στα νερά του Λακωνικού κόλπου. Τμήματα των ερειπίων της αρχαίας πόλεως του Γυθείου βρίσκονται στο βόρειο άκρο της σημερινής πόλης. Η σεισµική δόνηση έγινε αισθητή στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα.
400: Οι Βυζαντινοί της Κωνσταντινουπόλεως με τον Αυτοκράτορα Αρκάδιο, (χρησιμοποιώντας έναν άλλο γότθο,τον Φραβίττα) κατακόπτουν τους Γότθους και καταδιώκουν τον αρχηγό τους Γαϊνά. Ο Συνέσιος είχε διαπιστώσει πολύ καλά την γερμανική απειλή και συνέταξε μία διατριβή με τίτλο «Η δύναμη του αυτοκράτορα» ή «περί βασιλείας», προειδοποιώντας τον Αρκάδιο ότι: «οι βάρβαροι θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για να αποκτήσουν την εξουσία και να γίνουν κύριοι των κατοίκων και ότι τότε οι άοπλοι πολίτες θα πρέπει να πολεμήσουν με καλά εξασκημένους ανθρώπους στην τέχνη του πολέμου. Πρέπει λοιπόν πριν γίνει αυτό να διωχθούν οι ξένοι από τις διοικητικές θέσεις και να στερηθούν το δικαίωμα συμμετοχής στη Σύγκλητο, γιατί κάθε τι που οι Ρωμαίοι θεωρούσαν στην αρχαιότητα σαν κάτι το πολύ ανώτερο, έχει χάσει την αξία του χάρη στην επιρροή των ξένων».Ο γότθος Γαϊνάς ήταν ένας από τους εκλεκτούς στρατηγούς του αυτοκρατορικού στρατού, ο οποίος συγκέντρωσε γύρω του στρατιώτες γοτθικής προέλευσης και αντιπροσώπους της τοπικής φιλογερμανικής κίνησης.
927: Ξεκινά άτυπα η διαδικασία ενοποίησης της γεωγραφικής περιοχής που αργότερα θα γίνει γνωστή ως Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς ο βασιλιάς της Δυτικής Σαξονίας (και μετέπειτα βασιλιάς της Αγγλίας) Έθελσταν διασφαλίζει τη συμμαχία του Κωνσταντίνου ΙΙ της Σκοτίας κατά των Βίκινγκς. Πολλοί ιστορικοί θεωρούν την εν λόγω ημερομηνία την ουσιαστική έναρξη του αγγλικού έθνους.
1470: Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την κατεχόμενη από τους Ενετούς Χαλκίδα και προβαίνουν σε άγριες σφαγές των Χριστιανών.
Οι τούρκοι πραγματοποιούν την 5η κατά σειρά μεγάλη έφοδό τους, με την οποία κατορθώνουν τελικά να εισχωρήσουν στην Χαλκίδα και να την κυριεύσουν, από τους Βενετούς. «Στα 1470, κατά την άλωση της Χαλκίδας από τους Τούρκους «ακολουθούν όλη την ημέρα άγριες μάχες σε διάφορα σημεία της πόλης και σφαγές αόπλων ανδρών και γυναικοπαίδων. Ο σουλτάνος διατάζει την εκτέλεση κάθε αιχμαλώτου επάνω από 10 χρονών». Από το βιβλίο του Απ. Βακαλόπουλου, Ιστορία του νέου Ελληνισμού, τ. Γ’, εκδ. Ηρόδοτος.[σ. 43]. «Επί τρεις ημέρες η πόλη μετατράπηκε σε απέραντο σφαγείο ανθρώπινων υπάρξεων: στρατιώτες, πολίτες, άμαχοι, γυναίκες και παιδιά άνω των 10 ετών σφάζονταν κατά εκατοντάδες στους δρόμους, στους πύργους, στις εκκλησίες και στις γέφυρες. Ειδικές διαταγές του Μεχμέτ Β’ –που εφαρμόσθηκαν με χαρακτηριστική αυστηρότητα – απαιτούσαν την εκτέλεση όλων των ανδρών· απαγορεύθηκε επίσης στους γενίτσαρους να παρέχουν την υστερόβουλη προστασία τους σε κατοίκους, που θα μπορούσαν αργότερα να χρησιμοποιηθούν ως εμπορεύσιμοι σκλάβοι. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και οι αξιωματούχοι της βενετικής διοικήσεως της Ευβοίας, από τους οποίους ο σημαντικώτερος, ο βάϊλος Erizzo, πριονίσθηκε ζωντανός».Κατά την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τόμ. Ι’, σ. 271
1603: Ο κυβερνήτης του Νέου Άμστερνταμ (μετέπειτα Νέας Υόρκης) αγοράζει από τους ινδιάνους το νησί Γκαλ και το μετονομάζει σε Όιστερ Άιλαντ. Κατόπιν, μετονομάστηκε σε Έλις Άιλαντ, που έγινε γνωστό ως ο προθάλαμος των ευρωπαίων μεταναστών στη Νέα Υόρκη.
1776: Ξεκινάει το τρίτο και τελευταίο ταξίδι του εξερευνητή και χαρτογράφου Τζέιμς Κουκ. Τα σκάφη της αποστολής του απέπλευσαν από το Κέιπ Τάουν με προορισμό τη Νέα Ζηλανδία. Η αποστολή οδήγησε στην ανακάλυψη του αρχιπελάγους της Χαβάης, όπου ο Κουκ δολοφονήθηκε από μέλη τοπικής φυλής.
1789: Διαδηλώσεις στο Παρίσι για την απόλυση του υπουργού Οικονομικών Νεκέρ.
1806: Δεκαέξι γερμανικά κρατίδια αποσύρονται από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και συστήνουν τη Συνομοσπονδία του Ρήνου
1812: Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισβάλλουν στον Καναδά στα πλαίσια της πολεμικής σύρραξης που έμεινε στην ιστορία ως «Πόλεμος του 1812».
1827: Ο τσάρος Νικόλαος Α’ αποδέχεται την παραίτηση του Ιωάννη Καποδίστρια από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, προκειμένου να αναλάβει κυβερνήτης της Ελλάδας.
1836: Ανεβαίνει η πρώτη θεατρική παράσταση στην Αθήνα, μια κωμωδία του Μολιέρου.
1843: Με Βασιλικό Διάταγμα παρέχεται το δικαίωμα εκδόσεως τραπεζογραμματίων στην Εθνική Τράπεζα.
1856: Σκοτώνεται μεταξύ Διστόμου και Αράχωβας ο λήσταρχος Χρήστος Νταβέλης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστος Νάτσιος.
1862: Το αμερικανικό Κογκρέσο καθιερώνει το Μετάλλιο της Τιμής, την ύψιστη στρατιωτική παρασημοφόρηση στις ΗΠΑ.
1901: Στη Γερμανία, μέλη του Ράιχσταγκ αποτυγχάνουν να θέσουν εκτός νόμου τη μονομαχία.
1904: Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Βρετανίας και Γερμανίας, με σκοπό να επιλυθούν οι διαφορές μεταξύ των δυο χωρών.
1906: Ο Άλφρεντ Ντρέιφους, γάλλος αξιωματικός πυροβολικού, ο οποίος έχει κατηγορηθεί άδικα για προδοσία, παίρνει χάρη κι επιστρέφει στο σύνταγμά του με το βαθμό του. Προηγήθηκε αναψηλάφηση της υπόθεσης, μετά το δριμύ Κατηγορώ του Εμίλ Ζολά εναντίον του στρατιωτικού κατεστημένου.
1911: Στη Νέα Υόρκη, αναφέρονται 22 θύματα του καύσωνα από την 1η Ιουλίου.
1913: Υπό αντίξοες συνθήκες λόγω προβλημάτων ανεφοδιασμού και ελλείψεως πυροβολικού, η VIII Μεραρχία του Ελληνικού Στρατού επιτίθεται εναντίων των Βουργαρικών θέσεων και αρχίζει την προέλασή της προς την Δυτική Θράκη. Καταλαμβάνει την Ξάνθη, όπου από την 8η Νοεμβρίου 1912 είχαν εγκατασταθεί οι Βούλγαροι. Αγήματα του Ελληνικού Στόλου υπό τον Πλοίαρχο Γκίνη, απελευθερώνουν το Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη). Ο Ελληνικός Στρατός (VIII Μεραρχία) προχωρεί προς απελευθέρωση της Ξάνθης. Παράλληλα διατάσσονται τα πολεμικά πλοία δια αγημάτων τους να καταλάβουν αντίστοιχα: το ΨΑΡΑ την Μαρωνεία, ο ΑΕΤΟΣ την Μάκρη και το ΣΦΕΝΔΟΝΗ το Πόρτο Λάγος.
Τον Αύγουστο τα ελληνικά στρατεύματα αποχωρούν, διότι η συνθήκη τού Βουκουρεστίου επεδίκασε την Ξάνθη στην Βουλγαρία (τον Μάϊο τού 1920 η Ξάνθη ανακατελήφθη από τον Ελληνικό Στρατό).
1913: Ελληνική επίθεση στα στενά της Κρέσνας μεταφέρει τις μάχες του Β’ Βαλκανικού Πολέμου μέσα στα εδάφη της Βουλγαρίας.
1915: Ελλάδα - Ο Πρίγκιπας Αλέξανδρος συνοδεύοντας το ιερό εικόνισμα της Παναγίας της Τήνου επιβαίνοντας του Θ/Κ ΑΒΕΡΩΦ στον όρμο Φαλήρου επιστρέφει αυτό στην Τήνο. Την μεταφορά συνοδεύουν τιμητικά τα αντιτορπιλικά ΑΕΤΟΣ, ΠΑΝΘΗΡ, ΝΙΚΗ και ΑΣΠΙΣ. Κατά την έξοδο του εικονίσματος στην Τήνο αποδίδονται 21 κανονιοβολισμοί.
1920: Ο Ελληνικός Στρατός (3/40 Σύνταγμα Ευζώνων) απελευθερώνει την Αδριανούπολη.
1920: Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας ανακηρύσσει τον Μουσταφά Κεμάλ δικτάτορα της Τουρκίας και ότι του δίνει απόλυτη εξουσία να συνάψει ανακωχή ή να υπογράψει τη συνθήκη ειρήνης.
1921: Στη Σμύρνη και στη συνέχεια στην Κιουτάχεια μεταβαίνει ο πρωθυπουργός Δημήτριος Γούναρης για να συναντηθεί με τον βασιλιά.
1922: Η Ελληνική στρατιά στη Μ.Ασία δρα με περιπόλους και πυροβολικό. Ελληνικό αεροπλάνο με χειριστή τον Χριστόφορο Σταυρόπουλο καταρρίπτει τουρκικό βορειοδυτικά του Αφιόν Καραχισάρ, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
1930: Έλληνες εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για την ανεργία. Η μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 είχε ως αποτέλεσμα την εκρηκτική αύξηση της ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το 1930 στην Ελλάδα άρχισαν να κλείνουν επιχειρήσεις. Η βιομηχανική παραγωγή και η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκαν. Την ίδια στιγμή πολλά εργοστάσια λειτουργούσαν μόνο για κάποιους μήνες το χρόνο. Εκρηκτικές ήταν οι συνθήκες καθώς δεν ήταν μόνο η μείωση της απασχόλησης, τα χαμηλά μεροκάματα και η έλλειψη οποιασδήποτε πρόνοιας για τους ανέργους από την πλευρά του κράτους, αλλά η ανέχεια και το επιτακτικό ζήτημα επιβίωσης. Στα 1930-1931 ξεσπούν οι πρώτες μεγάλες απεργίες που έβαζαν στα αιτήματά τους επιτακτικά το θέμα της ανεργίας, ζητώντας την εξασφάλιση εργασίας, τη χορήγηση επιδομάτων ανεργίας. Πλάι στα σωματεία, η έκταση της ανεργίας έκανε επιτακτική την οργάνωση των ίδιων των ανέργων με αποτέλεσμα να «ξεφυτρώνουν» επιτροπές ανέργων όχι μόνο ανά κλάδο, αλλά και ανά πόλη ή γειτονιά.
1937: Ο Πάμπλο Πικάσο παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό, στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, τον ίσως διασημότερο πίνακά του. Είναι η «Γκουέρνικα» (ή «Γκέρνικα»), ένας πίνακας τον οποίο ο Ισπανός ζωγράφος φιλοτέχνησε στον απόηχο της καταστροφής της βασκικής πόλης Γκουέρνικα από βομβαρδισμούς γερμανικών αεροσκαφών (που συνέδραμαν τις δυνάμεις του Φράνκο στον ισπανικό εμφύλιο). Από τον βομβαρδισμό εκείνο σκοτώθηκαν 1.650 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 70% της πόλης, και ο πίνακας του Πικάσο μετατράπηκε σε σύμβολο της απανθρωπιάς της βίας και της απόγνωσης του πολέμου.
1941: Αγγλο-σοβιετική συμφωνία υπογράφεται στη Μόσχα για αμοιβαία βοήθεια κατά της Γερμανίας του Χίτλερ.
1942: Οι Ιάπωνες εισβάλουν στη Νέα Γουινέα. Το 1943 στη Γερμανία, η αντιναζιστική αντίσταση ιδρύει την Εθνική Επιτροπή Ελεύθερης Γερμανίας.
1943: Οι Γερμανοί, κατά την διάρκεια της επιδρομής τους στο Λιτόχωρο , σκότωσαν τον Αρχιμανδρίτη Κωνσταντίνο Τσιτσιρίκο,πάνω στο κρεβάτι του, κι έφυγαν βάζοντας φωτιά στο σπίτι.
1943: Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Λαμβάνει χώρα η μάχη της Προχόροβα μεταξύ Γερμανών και Σοβιετικών, μία από τις μεγαλύτερες πολεμικές συρράξεις με τεθωρακισμένα στην ιστορία.
1943: Στη Γερμανία, η αντιναζιστική αντίσταση ιδρύει την Εθνική Επιτροπή Ελεύθερης Γερμανίας.
1944: Αρχίζει η Μάχη της Αμφιλοχίας μεταξύ της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΛΑΣ και των Γερμανών στρατευμάτων Κατοχής. Οι απώλειες του ΕΛΑΣ ήταν το 1/3 της αρχικής δύναμης του, ενώ οι Γερμανοί είχανε και άρματα μάχης.
1944: Τελειώνει μετά 12 ημέρες η Συνδιάσκεψη του Bretton Woods, στην οποία πήρε μέρος η Ελλάδα με άλλες 43 χώρες. Αποφασίζονται η δομή της παγκόσμιας μεταπολεμικής οικονομίας και η ίδρυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
1947: Ένα άρθρο του Νίκου Ζαχαριάδη, που δημοσιεύτηκε χωρίς υπογραφή στο "Ριζοσπάστη" υπό τον τίτλο "Μπροστά σε σοβαρές αποφάσεις" προκάλεσε πολιτική αναταραχή, η οποία καθόρισε τις εξελίξεις των επόμενων δεκαετιών. Στο άρθρο αυτό, την ώρα που ο εμφύλιος πόλεμος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και η τελική έκβασή του ήταν ακόμη αμφίρροπη, ο Ζαχαριάδης προϊδέαζε για τη συγκρότηση κυβέρνησης των ανταρτών (Κυβέρνηση του Βουνού):
"....Σήμερα τα πράγματα έχουν φθάσει σε τέτοιο κρίσιμο σημείο ώστε έχουμε υποχρέωση να πούμε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη. Το υπέρτατο συμφέρον της πατρίδας και του έθνους επιβάλλει σήμερα να γίνει ένας οριστικός, όχι μόνο ηθικός μα και υλικός διαχωρισμός στις ευθύνες και στις υποχρεώσεις του δημοκρατικού κόσμο, τόσο απέναντι στη μοναρχοφασιστική αντίδραση όσο και αντίκρυ στο παλαιοδημοκρατικό Κέντρο, που, όπως δείχνουν τα έργα του, αποδέχεται και κάποτε υπερθεματίζει στην υποταγή της χώρας στους ξένους. Και ο υλικός αυτός διαχωρισμός δεν μπορεί να γίνει παρά με τη δημιουργία μέσα στη χώρα, στις ελεύθερες δημοκρατικές περιοχές, μιας καινούριας, λεύτερης δημοκρατικής κυβέρνησης..."
Την ίδια κιόλας μέρα, σε απάντηση στο συγκεκριμένο άρθρο, η επίσημη κυβέρνηση της χώρας βρήκε την αφορμή να θέσει εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
1951: Μετά από μια παύση πέντε ημερών ο Κωνσταντίνος Κοτζιάς και πάλι Δήμαρχος Αθηναίων. Όμως και πάλι η θητεία του θα είναι μικρή, αφού στις 8 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, θα παραδόσει την σκυτάλη στον Κων. Δεληγιάννη. Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο Δεληγιάννης δεν έκατσε περισσότερο από μια περίπου εβδομάδα, αφού στις 17 του ίδιου μήνα έδωσε την θέση του στον Κων. Νικολόπουλο.
1953: Τερματίζεται η πανεργατική απεργία που ξέσπασε στις 4 Ιουνίου στην Ελλάδα, με αφορμή τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης Αλέξανδρου Παπάγου, μετά την υπόσχεση του υπουργού Εργασίας για αυξήσεις στους ιδιωτικούς και δημόσιους υπαλλήλους κατά 7-12%.
1954: O 19 ετών Elvis Presley υπογράφει συμβόλαιο με την δισκογραφική Sun Records. O Sam Phillips της Sun Records αρχικά ήθελε να χρησιμοποιήσει τον Elvis, για να κάνει τα demos που προοριζόταν για άλλους καλλιτέχνες, αλλά σύντομα συνειδητοποίησε πως αυτός ήταν ο άνθρωπος που θα μπορούσε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ λευκών και μαύρων καλλιτεχνών.
1955: Φτάνουν στη Νέα Υόρκη οι πρώτοι 1.245 Ευρωπαίοι μετανάστες βάσει του νόμου περί μετανάστευσης του 1953.
1955: Με απόφαση του υπουργού Συγκοινωνιών, Κωνσταντίνου Καραμανλή, αρχίζει η απομάκρυνση των τροχιοδρόμων (τραμ) από την Αθήνα, οι οποίοι αντικαθίστανται από τα τρόλεϊ.
1958: Ο Γιώργος Ρουμπάνης νικά στο Μόναχο κάνοντας πανευρωπαϊκό ρεκόρ στο επί κοντώ με 4.60, ρεκόρ που θα κρατήσει και σαν πανελλήνιο μέχρι το 1964 όταν θα το καταρρίψει ο Χρήστος Παπανικολάου. Δύο χρόνια πριν, στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης, έχει κερδίσει χάλκινο μετάλλιο με 4.50.
1959: Ο Κάστρο κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι δίνουν πολιτικό άσυλο στον πρώην αρχηγό της αεροπορίας της Κούβας.
1962: Οι Rolling Stones παίζουν για πρώτη φορά live σε ένα κλαμπ του Λονδίνου.
1963: Η Κύπρος και η Τουρκία απορρίπτουν σοβιετική πρόταση για δημιουργία αποπυρηνικοποιημένης ζώνης στην Μεσόγειο.
1963: Στον Ισημερινό, η νέα χούντα κηρύσσει παράνομο το Κομμουνιστικό Κόμμα.
1964: Πολύνεκρη τραγωδία στο χωριό Στύλια της ορεινής Ναυπακτίας, όπου 18 άτομα χάνουν την ζωή τους δηλητηριασθέντα από κόλλυβα.
1965: Οι Beach Boys κυκλοφορούν τη μεγάλη επιτυχία τους «Callifornian Girls».
1965: Τα τέσσερα μέλη των Beatles ανακηρύσσονται ιππότες της βρετανικής αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα Ελισάβετ, εν μέσω διαμαρτυριών. Ο καναδός βουλευτής Εκτόρ Ντιπουί, που επρόκειτο να τύχει της ίδιας διάκρισης με τα Σκαθάρια δηλώνει: «Η Βασιλική Οικογένεια με τοποθέτησε στο ίδιο επίπεδο με αυτούς τους χυδαίους βλάκες».
1967: Η χούντα των Συνταγματαρχών αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια από τη Μελίνα Μερκούρη και άλλους 7 Έλληνες της διασποράς, για την αντιδικτατορική τους δράση.
1967: Η 23χρονη Αθανασία Παναγοπούλου συλλαμβάνεται στην Αθήνα, επειδή έπαιζε στο σπίτι της δίσκους του Μίκη Θεοδωράκη.
1967: Στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσι ξεσπούν αναταραχές με φυλετικά αίτια, οι οποίες θα διαρκέσουν τέσσερις ημέρες και θα στοιχίσουν τη ζωή σε 27 άτομα.
1975: Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υποβάλλει την αίτηση ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ.
1975: Το κράτος του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε κηρύσσει την ανεξαρτησία του. Την ίδια εποχή ο Μανουέλ Πίντο ντα Κόστα ανήλθε στην προεδρία του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε.
1976: Διεξάγεται στο Κλειστό της Γλυφάδας ο πρώτος τελικός του Κυπέλλου Ελλάδος στο μπάσκετ μεταξύ Ολυμπιακού-ΑΕΚ (81-79) με τους Φαίδωνα Ματθαίου και Κώστα Μουρούζη αντίστοιχα στους πάγκους.
1979: Το νησί του Κιριμπάτι, που βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό κηρύσσει την ανεξαρτησία του.
1979: Λήγει η μεγάλης διάρκειας απεργία των ελλήνων τραπεζοϋπαλλήλων, με επιστράτευση των απεργών.
1984: Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για την Προεδρία των ΗΠΑ, Γουόλτερ Μοντέιλ επιλέγει την Τζεραλντίνε Φεράρο, μέλος του Κογκρέσου, ως υποψήφια για τη θέση του Αντιπροέδρου αναδεικνύοντας την στην πρώτη γυναίκα, που εντάσσεται στο ψηφοδέλτιο μεγάλου κόμματος
1989: Την απομάκρυνση της Ουγγαρίας από το "Σιδηρούν Παραπέτασμα" χαιρετίζει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, ο πατέρας, που επισκέπτεται τη χώρα.
1990: Ο ανακριτής καλεί τον Ανδρέα Παπανδρέου σε ανάκριση για την Τράπεζα Κρήτης
1990: Ο Μπόρις Γιέλτσιν στη διάρκεια μιας συγκέντρωσης του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος ανακοινώνει, ότι θα αποσυρθεί από το κόμμα.
1991: Η Ελλάδα κατακτά το χρυσό στο ποδόσφαιρο στους Μεσογειακούς Αγώνες νικώντας την Τουρκία με 3-1 στο ΟΑΚΑ.
1992: Ξεκινά το πρώτο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ελπίδων Μπάσκετ στο ΣΕΦ. Η Ιταλία ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια κερδίζοντας την Ελλάδα στον τελικό με 65-63 στις 19/7.
1993: Αρχίζει την λειτουργία του το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στην Αθήνα.
1993: Στη Ρωσία, ψηφίζεται νέο Σύνταγμα το οποίο αντικαθιστά το παλιό που ισχύει από την περίοδο του Μπρέζνιεφ.
1993: Το θαλάσσιο κύμα που θα προκαλέσει ένας σεισμός μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στην ακτή Χοκάιντο της Ιαπωνίας θα προκαλέσει το θάνατο 202 ατόμων στο μικρό νησί Οκουσίρι.
1994: Το ΠΑΣΟΚ έρχεται πρώτο κόμμα στις Ευρωεκλογές, με ποσοστό 37,6%. Ακολουθούν η Νέα Δημοκρατία με 32,6%, η Πολιτική Άνοιξη με 8,6%, το ΚΚΕ με 6,2% και ο Συνασπισμός με 6,2%.
1994: Ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ εγκαθίσταται στη Λωρίδα της Γάζας, μετά από 27 χρόνια.
1995: Στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου εγκρίνεται η έκθεση Μπέρτενς με την οποία αποσυνδέεται πλήρως η διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ από την τελωνειακή ένωση της Τουρκίας και την πορεία του Κυπριακού.
1996: Στη Βρετανία, Κάρολος και Νταϊάνα συμφωνούν στους όρους για την έκδοση του διαζυγίου τους.
1996: Η φέτα, το κασέρι, πολλά είδη γραβιέρας και ορισμένα λάδια, αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προϊόντα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ).
1997: Ανακαλύφθηκε το πτώμα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στο Βαγιεγκράντε της Βολιβίας.
1998: Ολοκληρώνεται το 16ο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου της Γαλλίας που ξεκίνησε στις 10/6. Η Γαλλία ανακηρύσσεται παγκόσμια πρωταθλήτρια νικώντας στον τελικό την Βραζιλία με 3-0 με δυο γκολ του Ζινεντίν Ζιντάν και ένα του Εμανουέλ Πετίτ μπροστά σε 80.000 θεατές στο Σεν Ντενί.
Πρώτος σκόρερ ανακηρύσσεται ο Κροάτης Ντέιβορ Σουκερ με 6 γκολ, που σκοράρει το νικητήριο γκολ στον μικρό τελικό εναντίον της Ολλανδίας (2-1).
1999: Ο Γκι Φερχόφστατ, διορίζεται πρωθυπουργός του Βελγίου.
2004: Καθιερώθηκε η σημαία του Μαυροβουνίου από το Κοινοβούλιο της χώρας.
2004: Ο Πέδρο Σαντάνα Λόπες διορίζεται Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
2004: Ο Βάλντας Άνταμκους ορκίστηκε Πρόεδρος της Λιθουανίας.
2005: Ο Αλβέρτος Β’ ανέλαβε αρχηγός του Πριγκιπάτου του Μονακό.
2006: Στον Πόλεμο του Λιβάνου το 2006 η Χεζμπολάχ ξεκίνησε την Επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση».
2009: Ο Ντενί Σασού Νγκουέσσο κέρδισε τις εκλογές που διεξήχθησαν στη Δημοκρατία του Κονγκό και εκλέγεται και πάλι πρόεδρος της χώρας.
2009: Η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε ανέλαβε πρόεδρος της Λιθουανίας. Έγινε έτσι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στη χώρα.
2015: Κρίσιμες ώρες για την Ελλάδα. Μάχη στη σύνοδο κορυφής της ευρωζώνης. Οι ευρωπαίοι εταίροι προτείνουν επιπλέον εκβιαστικά σκληρά μέτρα προς ψήφιση, ως προϋπόθεση συνέχισης των διαπραγματεύσεων.
Γεννήσεις σαν σήμερα
1596 – Μιχαήλ Φιοντόροβιτς Ρομάνοβ, ο πρώτος τσάρος της δυναστείας των Ρομάνοβ.
1795 – Τζόσια Γουέντζγουντ, Βρετανός αγγειοπλάστης, ο οποίος θεωρείται, ότι έθεσε τις βάσεις της βιομηχανικής παραγωγής στην αγγειοπλαστική.
1817 – Χένρι Ντέιβιντ Θόρο, αμερικανός συγγραφέας, φιλόσοφος και πρώιμος οικολόγος. (Θαν. 6/5/1862)
1880 – Τοντ Μπράουνινγκ, Αμερικανός σκηνοθέτης, γνωστός ιδίως για τη θρυλική ταινία «Freaks» (1932).
1880 – Νίκος Καρβούνης ο ποιητής της Εθνικής Αντίστασης.
1884 – Αμεντέο Μοντιλιάνι, Ιταλός ζωγράφος και γλύπτης.
1884 – Λούις Μπ. Μπάγιερ, Αμερικανός παραγωγός της Metro-Goldwyn-Mayer, θεωρείται γενικά ως επινοητής του στουντιακού «σταρ σίστεμ» της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.
1904 – Πάμπλο Νερούδα,Χιλιανός ποιητής και διπλωμάτης, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Το πραγματικό όνομα του Ρικάρδο Ελιέζερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο. το 1971, δημιουργός του Κάντο Χενεράλ, που μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη.
1912 – Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Έλληνας ηθοποιός.
1913 – Γουίλις Λαμ, Αμερικανός φυσικός, βραβείο Νόμπελ 1955.
1928 – Αναστάσιος Βερνάρδος Έλληνας νομικός και φιλόσοφος.
1937 - Μπιλ Κόσμπι, Αμερικανός κωμικός.
1937 – Λιονέλ Ζοσπέν, πρωθυπουργός της Γαλλίας.
1940 – Ζίγκφριντ Μέλτζικ, Γερμανός τερματοφύλακας και προπονητής ποδοσφαίρου.
1973 – Κριστιάν Βιέρι, Ιταλός ποδοσφαιριστής.
1974 – Στέλιος Γιαννακόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής.
1978 – Νέαρχος Νεάρχου, Κύπριος Λογοτέχνης.
1979 – Νίκος Μπάρλος, Έλληνας καλαθοσφαιριστής.
1991 – Χάμες Ροδρίγες, Κολομβιανός ποδοσφαιριστής.
1997 – Μαλάλα Γιουσαφζάι, Πακιστανή ακτιβίστρια.
Θάνατοι σαν σήμερα
1067 - Ιωάννης Κομνηνός, Βυζαντινός αξιωματούχος.
1536 - Έρασμος, Ολλανδός ιερέας και φιλόσοφος.
1545 - Μαρία Μανουέλα, Πριγκίπισσα της Πορτογαλίας.
1712 - Ρίτσαρντ Κρόμγουελ, Άγγλος πολιτικός.
1773 - Γιόχαν Γιόακιμ Κβαντς, Γερμανός φλαουτίστας και συνθέτης.
1804 - Αλεξάντερ Χάμιλτον, Αμερικανός πολιτικός.
1856 - Χρήστος Νταβέλης, Έλληνας ληστής.
1889 - Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος.
1910 - Τσαρλς Στιούαρτ Ρολς, Βρετανός μηχανικός-μηχανολόγος και κατασκευαστής αυτοκινήτων.
1913 - Ιωάννης Βελισσαρίου, Έλληνας στρατιωτικός.
1921 - Γκαμπριέλ Λιπμάν, Γάλλος φυσικός.
1922 - Τζον Μόρεσμπι, Άγγλος ναυτικός.
1945 - Βόλφραμ φον Ρίχτχοφεν, Γερμανός στρατάρχης.
1953 - Κώστας Ουράνης, Έλληνας συγγραφέας.
1960 - Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Έλληνας πολιτικός.
1976 - Τζέιμς Γιονγκ Χάου, Κινέζος κινηματογραφιστής.
1979 - Μίνι Ράιπερτον, Αμερικανίδα τραγουδίστρια.
1989 - Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, Έλληνας πολιτικός.
1994 - Άγιος Παΐσιος, Άγιος της Χριστιανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
1994 - Ιωάννης Σεργάκης, Έλληνας πολιτικός.
2002 - Ετζέ Αϋχάν, Τούρκος ποιητής.
2007 - Νίκος Σερέτης Έλληνας διεθνής καλαθοσφαιριστής.
2008 - Δανιήλ Παναγόπουλος, Έλληνας εικαστικός.
2016 - Δημήτρης Μαρωνίτης, Έλληνας φιλόλογος.
2016 - Γκόραν Χάτζιτς, Σέρβος πολιτικός.
Ιούνιος, ή Ιούνης, ή Κερασινόν (Ποντιακά), είναι ο έκτος μήνας του έτους κι έχει 30 ημέρες
| | Εμφανίσεις: 1224
Ιούνιος
Ο Ιούνιος, ή Ιούνης, ή Κερασινόν (Ποντιακά), είναι ο έκτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο κι έχει 30 ημέρες.
Ο Ιούνιος στην αρχαιότητα
Ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από την σύζυγο του Δία την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομάζονταν Juno. Είναι ο δέκατος μήνας κατά το Εκκλησιαστικό ημερολόγιο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, και ο τέταρτος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο δωδέκατος μήνας και ονομάζονταν Σκιροφοριών διάρκειας 29 ημερών και αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 24 Μαΐου έως 22 Ιουνίου. Σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας τελευταίος μήνας του χρόνου θεωρούνταν ο Ποσειδεών ο οποίος στην Αθήνα λογίζονταν ως ο έκτος μήνας του έτους.
Ο Ιούνιος στην Ελληνική λαογραφία
Σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδος ο Ιούνιος έχει την δική του ξεχωριστή ονομασία. Στα Γρεβενά αναφέρεται ως Κερασάρης και στον Πόντο Κερασινός επειδή ωριμάζουν τα κεράσια, ενώ λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» (τεχνητή γονιμοποίηση με ορνούς ή καρπούς άγριας συκιάς) των ήμερων σύκων ονομάζεται Ορνιαστής στην Άνδρο, Ρινιστής στην Πάρο και Απαρνιαστής σε διάφορα άλλα μέρη. Είναι όμως κυρίως γνωστός ως Θεριστής: «αρχές του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή» αφού συνδέεται άμεσα με την ωρίμανση και τον θερισμό των δημητριακών. Το θέρισμα γίνεται με το δρεπάνι αρχίζοντας από το μέρος που έχει λυγίσει τα στάχυα ο αέρας.
Μεταξύ των εθίμων του θερισμού αυτά που σχετίζονται με τα τελευταία στάχυα έχουν πολλά κοινά στοιχεία με άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς. Σε μερικά μέρη άφηναν αθέριστα τα τελευταία στάχυα, ενώ σε άλλα έπλεκαν μια δέσμη, σε σχήμα σταυρού, που την έλεγαν χτένι, ψαθί ή σταυρό, και την τοποθετούσαν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Την εποχή της σποράς τα έτριβαν κι ανακάτευαν τους κόκκους τους με το καινούργια σπόρο. Το αθέριστο κομμάτι ήταν τα γένια του νοικοκύρη, «αφήνω του ζευγολάτη τα γένια» έλεγαν, ενώ σε άλλες περιοχές ονομάζονταν «τα γένια του Θεού». Στο τρίτο δεκαήμερο του Ιουνίου συμβαίνει το θερινό ηλιοστάσιο ή η θερινή τροπή του Ήλιου, το επονομαζόμενο «λιοτρόπι» από τον λαό μας, εξ ου και η ονομασία του Ιουνίου ως «Λιοτρόπης».
Στις 24 του μήνα έχουμε την γενέθλια εορτή του Αϊ-Γιάννη του Πρόδρομου: «Τ’ Αϊ-Γιαννιού του Λαμπαδάρη», εξ ου και το όνομα που δίνεται στον Ιούνιο «Αϊ-γιαννίτης» ή «Αγιογιαννίτης». Η γιορτή του είναι ταυτισμένη με δύο κύκλους εθίμων: με τον Κλήδονα αλλά και με τις φωτιές που ανάβονται την παραμονή της εορτής, απ' όπου προέρχονται και οι προσωνυμίες «Φανιστής» και «Ριζικάρης», αλλά και «Ριγανάς» επειδή εκείνη την ημέρα μάζευαν ρίγανη.
Αν και τα έθιμα αυτά της υπαίθρου, που τα κρατούσε ζωντανά στην πόλη η «γειτονιά», σιγά-σιγά λησμονιούνται, οι παλαιότεροι δεν μπορούν να ξεχάσουν τις παιδικές αναμνήσεις και τα πηδήματα πάνω από τις φωτιές τ’ Αϊ-Γιάννη. Αναμνήσεις που αναβιώνουν κάθε φορά που ακούγονται τραγούδια όπως εκείνο του Λευτέρη Παπαδόπουλου για ‘κείνο το Σάββατο κι απόβραδο στην Αριστοτέλους που «φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους/ τ' Αϊ-Γιάννη θα 'τανε θαρρώ’.» Ή εκείνο το άλλο του Μάνου Ελευθερίου: «Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές,/ του Άη Γιάννη/ Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μού λες/ που ‘χουν πεθάνει;»
Το Θερινό Ηλιοστάσιο
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής και αρχίζει να κατέρχεται και πάλι «τρεπόμενος» προς τον ουράνιο ισημερινό. Το σημείο αυτό, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή, μάλιστα, για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκει πάνω στην εκλειπτική, σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Πριν από 2.000 χρόνια το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκονταν στον αστερισμό του Καρκίνου γι’ αυτό και ο Βόρειος Τροπικός Κύκλος ο οποίος διέρχεται από το σημείο αυτό ονομάστηκε «Τροπικός του Καρκίνου». Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος αρχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, άρα «καρκινοβατεί», κάνει δηλαδή μια οπισθοδρομική κίνηση σαν τον κάβουρα. Φυσικά, σήμερα, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων, ενώ ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Καρκίνου στις 21 Ιουλίου και παραμένει εκεί επί 21 ημέρες μέχρι τις 11 Αυγούστου.
Η αναβίωση του εθίμου του «Κλήδονα». Πρόκειται για ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και του οποίου η πρώτη γραπτή περιγραφή ανέρχεται στους βυζαντινούς χρόνους. Ο «Κλήδονας» είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με τον οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου, «κλήδων» ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ' επέκταση το άκουσμα σιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία.
Την παραμονή του Αη-Γιαννιού, οι ανύπανδρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποιο μέλος της συντροφιάς, συνήθως σε μια «Μαρία» (στη Θράκη ο ρόλος αυτός δίνεται στην ονομαζόμενη «Καλλινίτσα»), της οποίας και οι δύο γονείς είναι εν ζωή, να φέρει από το πηγάδι ή την πηγή το «αμίλητο νερό». Η ονομασία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η εν λόγω κοπέλα και η συνοδεία της πρέπει να ολοκληρώσουν την αποστολή αυτή, τηρώντας απόλυτη σιωπή. Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας, το νερό αδειάζεται σε πήλινο -ως επί το πλείστον- δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρι. Συνήθως, πρόκειται για κάποιο προσωπικό αντικείμενο, συχνά μάλιστα πολύτιμο.
Στη συνέχεια, το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα «κλειδώνεται» και τοποθετείται σε ανοιχτό χώρο. «Κλειδώνουμε τον κλήδονα με τ' Αγιαννιού τη χάρη, κι όποια 'χει καλό ριζικό να δώσει να τον πάρει». Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων, για να «ξαστριστεί». Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρα τους το μελλοντικό τους σύζυγο. Την παραμονή της γιορτής των γενεθλίων του Αγίου Ιωάννη, εκτός από την τέλεση του κλήδονα, οι κάτοικοι του χωριού ανάβουν φωτιές, τις λεγόμενες «μπουμπούνες». Μια μεγάλη φωτιά στήνεται στην πλατεία του χωριού ή σ' ένα μέρος ανοιχτό, ώστε να φαίνεται από παντού.
Άλλες μικρότερες φωτιές ανάβουν σε όλους τους μαχαλάδες προσπαθώντας ο κάθε ένας να ανάψει την μεγαλύτερη φωτιά, πάνω από τις οποίες πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Έλεγαν ότι αν πηδούσαν 3 φορές θα έφευγαν οι ψύλλοι και οι κοριοί. Ανήμερα του Αϊ-Γιαννιού, αλλά πριν βγει ο ήλιος - ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων-, η υδροφόρος νεαρή της προηγουμένης φέρνει μέσα στο σπίτι το αγγείο. Το μεσημέρι, ή το απόγευμα, συναθροίζονται πάλι οι ανύπανδρες κοπέλες.
Αυτήν τη φορά όμως στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες, συγγενείς και γείτονες και των δύο φύλων, καλεσμένοι για να παίξουν το ρόλο μαρτύρων της μαντικής διαδικασίας. Καθισμένη στο κέντρο της συντροφιάς, η «Μαρία» ανοίγει τον κλήδονα. «Ανοίγουμε τον κλήδονα με τ' Αγιαννιού την χάρη, και όποια έχει καλό ριζικό σήμερα ναν το πάρει». Και ανασύρει ένα-ένα από το αγγείο τα αντικείμενα, που αντιστοιχούν στο «ριζικό» κάθε κοπέλας, απαγγέλλοντας ταυτόχρονα δίστιχα, είτε όπως τα θυμάται, είτε από συλλογή τραγουδιών ή ακόμη από ημεροδείκτες.
Το δίστιχο που αντιστοιχεί στο αντικείμενο της κάθε κοπέλας θεωρείται ότι προμηνύει το μέλλον της και σχολιάζεται από τους υπόλοιπους, που προτείνουν τη δική τους ερμηνεία σε σχέση με την ενδιαφερόμενη. Προς το σούρουπο, όταν τελειώσει η μαντική διαδικασία, η κάθε κοπέλα γεμίζει το στόμα της με μια γουλιά αμίλητο νερό και στέκεται μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο, έως ότου ακούσει το πρώτο ανδρικό όνομα. Λυτό πιστεύεται ότι θα είναι και το όνομα του άνδρα που θα παντρευτεί. Μετά το τέλος όλης αυτής της διαδικασίας στήνεται μεγάλο γλέντι στο οποίο συμμετέχει όλο το χωριό.
Ιούλιος, ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες
| | Εμφανίσεις: 1405
Ο Ιούλιος ή Ιούλης ή Θερνόν (ποντιακά, συναντάται και ως Χορτοθέρτς),
είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Στο Αττικό ημερολόγιο ήταν ο πρώτος μήνας του έτους και ονομάζονταν Εκατομβαιών διάρκειας 30 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως τις 23 Ιουλίου.
Είναι ο ενδέκατος μήνας κατά το Εκκλησιαστικό ημερολόγιο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, και ο πέμπτος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, γι' αυτό αρχικά στα Λατινικά ονομάζονταν Quintilis.
Αργότερα, όμως, ο Αύγουστος Καίσαρας για να τιμήσει τον Ιούλιο Καίσαρα του έδωσε το όνομα Ιούλιος.
Έρθεν και ο Χορτοθέρτ'ς. Έπαρ’ το καγάν’ [δρεπάνι] σο χερ’ τσ’ [χέρι σου].
Στον Πόντο ο Ιούλιος λεγόταν Χορτοθέρτ'ς, γιατί ήταν ο μήνας του θερισμού. Στην Κερασούντα, τα Κοτύωρα, την Τρίπολη, τη Χαλδία και τη Σάντα τον έλεγαν Χορτοθέρη, ενώ στην Τραπεζούντα Χορτοθέρ’ς, αλλά και Χορτοθέρη.
Στα Σούρμενα και στη Ματσούκα λεγόταν Θερ’νός και στην Κρώμνη και με τα δύο ονόματα.
Το όνομα Χορτοθέρης (Ιούλιος) παράγεται από το ουσιαστικό «χόρτον» και το ρήμα «θερίζω». Από το όνομα αυτού του μήνα έχουμε και παράγωγα: το επίθετο χορτοθερέσιν, που σημαίνει αυτό που παράγεται κατά το μήνα Ιούλιο, καθώς το χορτοθέριν, που σημαίνει α) τόπος θερισμού, κατάλληλος για θέρισμα, και β) τόπος θερισμένος.
Πρώτα θερίζονται τα κριθάρια, έπειτα οι βρίζες και τελευταία τα σιτάρια.
Θερίζετε αλωνίζετε
κι εμένα δε μου δίνετε
Ο Ιούλιος στην Ελληνική λαογραφία
Οι εποχιακές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της γεωργίας αφού η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών. Λόγω των γεωργικών αυτών ασχολιών ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής αφού στον μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν οι σύγχρονες μηχανές οι γεωργοί μας καθάριζαν από τα αγριόχορτα το αλώνι που βρίσκονταν σε μέρος που να το φυσούν οι περισσότεροι άνεμοι και ήταν στρωμένο με πέτρα ή συχνότερα με χώμα. Όπως γράφει σ’ ένα του ποίημα και ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951): «Στ’ αλώνια καλοσάρωτα/και ξεχωρταριασμένα/θα ξαπλωθούν οι θημωνιές/ξανθόμαλλες πλεξίδες».
Το αλώνι είχε σχήμα κυκλικό και στη μέση βρίσκονταν το «στρέντζερο» ή το «στρογερό», το ξύλινο δοκάρι γύρω από το οποίο έτρεχαν τα ζώα που θα αλώνιζαν τα στάχυα. Τα βόδια, τα άλογα, τα γαϊδούρια ή τα μουλάρια που χρησιμοποιούνταν ήταν ζεμένα το ένα δίπλα στο άλλο και γυρνούσαν γύρω από το κεντρικό στύλο ποδοπατώντας έτσι τα στάχυα. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν και την «δοκάνα», μια ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα που θρυμμάτιζε τα στάχυα. Κατόπιν με ένα δικριάνι σαν φτυάρι ξεκινούσε το λίχνισμα, η διαδικασία που ξεχώριζε τον καρπό από το άχυρο με την βοήθεια του ανέμου. Σύμφωνα, πάντως, με τα έθιμα του αλωνισμού δεν κάνει να έρθει στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί «είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)». Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν της Δήμητρας. Με το λίχνισμα, όμως, συνδέεται και ο προφήτης Ηλίας που διαφεντεύει τους ανέμους, γι’ αυτό άλλωστε ο Ιούλιος ονομάζεται και Αηλιάτης ή Αηλιάς.
Το Αφήλιο της Γης
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου (γύρω στις 3 του μήνα) η Γη μας βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της ετήσιας τροχιάς της, στο αφήλιο της δηλαδή, γεγονός που δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν αφού η απόστασή μας από τον Ήλιο δεν σχετίζεται με τις θερμοκρασίες που επικρατούν πάνω στη Γη. Αυτό, όπως είναι γνωστό, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κλίση του άξονα της Γης κι όχι από του αν βρισκόμαστε στο αφήλιο ή στο περιήλιο της γήινης τροχιάς. Έτσι στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα.
Όπως επίσης και μια άλλη εκδοχή λέει...
Τον Ιούλιο κάνει πολύ ζέστη, τα “Κυνικά καύματα” που λένε. Τ’ όνομά τους το χρωστούν στον αστερισμό του “Μεγάλου Κυνός” που αυτόν τον καιρό το πιο λαμπρό του αστέρι, ο Σείριος, συμπίπτει ν’ ανατέλλει μαζί με τον ήλιο, με αποτέλεσμα να έχουμε τις μεγαλύτερες ζέστες του χρόνου. Η μεγάλη ζέστη, όμως, του μήνα αυτού κάνει να ωριμάζουν οι καρποί.
Εορτές τον Ιούλιο
Ο προφήτης Ηλίας, του οποίου η μνήμη γιορτάζεται στις 20 του μήνα, είναι συνδεδεμένος και με τις βροχές και με τις κορυφές των βουνών. Σε κάθε περιοχή θα βρούμε κι από ένα ξωκλήσι του. Από την αρχαιότητα άλλωστε οι κορυφές ήταν κέντρα λατρείας και ταυτίζονταν με τον Δία που ήταν επίσης και θεός των μετεωρολογικών φαινομένων, εξ ου και οι ονομασίες του ως Νεφεληγερέτης, Υέτιος και Κεραύνιος, ιδιότητες που οι νεοέλληνες, αλλά και οι Σλάβοι, αποδίδουν και στον προφήτη Ηλία. Σύμφωνα με μια παράδοση που αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Οι βροχές και τ’ αστροπελέκια από τον προφήτη Ηλία γίνονται. Ξαπλώνει στα σύννεφα και κοιμάται, όταν είναι να καλοσυνέψει ο καιρός. Μα όταν είναι για νερό, τρέχει με τ’ αμάξι του στον ουρανό και γι’ αυτό βροντάει… Όταν βροντάει, είναι που με το πύρινο αμάξι του κυνηγάει τη Λάμια να τη σκοτώσει, για να μην καταστρέψει τα σπαρτά των ανθρώπων. Οι αστραπές που πέφτουνε τότες είναι οι πύρινες σαγίτες που ρίχνει στη Λάμια ο άγιος».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Δεν είναι, όμως, μόνο ο προφήτης Ηλίας που γιορτάζεται τον Ιούλιο. Πολλές από τις μεγάλες γιορτές του μήνα είναι αφιερωμένες στους άγιους «ιατήρες» αρχίζοντας με τους Ανάργυρους γιατρούς Κοσμά και Δαμιανό την πρώτη του μήνα. Η αφιλοκερδής δραστηριότητά τους εξόργισε τον έπαρχο ο οποίος τους ζήτησε τον 3ο αιώνα να αποκηρύξουν την πίστη τους, κι όταν αυτοί αρνήθηκαν τους βασάνισε και στο τέλος τους αποκεφάλισε.
Στη συνέχεια έρχεται η γιορτή της θεραπεύτριας Αγίας Κυριακής στις 7 Ιουλίου, ενώ στις 17 του μήνα γιορτάζεται η μνήμη της Αγίας Μαρίνας η οποία «ξε-μαραίνει», αναζωογονεί δηλαδή, τα καχεκτικά παιδιά. Στη γιορτή της στο Θησείο συνήθιζαν να περνούν ξάγρυπνοι τη νύχτα όσοι είχαν άρρωστα παιδιά, αλλάζοντας τα ρούχα τους μπροστά στην εικόνα της. Και οι γιορτές συνεχίζονται με την οσιομάρτυρα Αγία Παρασκευή που σύμφωνα με την παράδοση θεραπεύει τα μάτια και της οποία η μνήμη εορτάζεται στις 26 του μήνα.
Μια ημέρα αργότερα γιορτάζεται κι ένας άλλος ιατρός που ασκούσε την ιατρική ως φιλανθρωπία κι ο οποίος αποκεφαλίστηκε το έτος 305. Πρόκειται για τον Άγιο Παντελεήμονα του οποίου η ιδιότητα είναι εμφανής και από την παροιμία «κουτσοί, στραβοί στον άγιο Παντελεήμονα». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και η ανθρωπολόγος Λίντα Παπαγαλάνη:
«Η θρησκευτική λαϊκή παράδοση κρατά ζωντανή τη θαυματουργική χαριτοδότηση των αγίων, όπως και των αρχαίων θεοτήτων. Με ευχές, τελετικά δρώμενα και προσφορές, οι πιστοί προσπαθούν, σ’ ένα συνδυασμό ευλάβειας, πίστης, φόβου και προσωπικής ωφέλειας, να διασφαλίσουν την συνεπικουρία των θείων δυνάμεων».
— Λίντα Παπαγαλάνη
Σημαντικά γεγονότα τον Ιούλιο
1973, 29 Ιουλίου - Με το νόθο δημοψήφισμα του 1973, η Χούντα των Συνταγματαρχών καταργεί την Βασιλεία στην Ελλάδα.
2004, 4 Ιουλίου - Κατάκτηση του Euro 2004 από την Εθνική Ελλάδος. Το νικητήριο γκολ από τον Άγγελο Χαριστέα στον τελικό αγώνα του Euro 2004 με την Πορτογαλία/
Σαν σήμερα 24 Μαΐου ας θυμηθούμε τι έγινε
| | Εμφανίσεις: 1167
Σαν σήμερα 24 Μαΐου
ας θυμηθούμε τι έγινε
από τον Mr George Almanac
Επέτειοι
Ευρωπαϊκή Ημέρα Πάρκων
Παγκόσμια Ημέρα Ιχθυομετανάστευσης
Εορτάζουν
Αγίου Μελετίου και συν αυτώ Μαρτύρων, (Παλλαδία, Παλαδία, Παλλάδα, Παλάδα, Μαρκιανή, Μαρκιάνα, Φωτεινή, Φώτω, Φώφη, Φωτούλα, Φαίη, Φωφώ, Χριστιανός, Χριστιανή)
24 Μαΐου 2017
Γεγονότα σαν σήμερα
1626: Ο Ολλανδός άποικος Πίτερ Μίνουιτ αγοράζει από τους Ινδιάνους το νησί του Μανχάταν. Ως αντάλλαγμα προσφέρει μπρελόκ και άλλα φανταχτερά μπιχλιμπίδια αξίας 24 δολαρίων.
1689: Το βρετανικό Κοινοβούλιο εγκρίνει την Πράξη Ανοχής, η οποία προστατεύει τους Προτεστάντες, όχι όμως και τους Ρωμαιοκαθολικούς.
1738: Ιδρύεται η Εκκλησία των Μεθοδιστών.
1798: Ιρλανδοί εξεγείρονται κατά των βρετανικών δυνάμεων στο νησί, πιστεύοντας ότι, τα γαλλικά στρατεύματα ετοιμάζονται να εισβάλλουν στην Ιρλανδία.
1810: Η Αργεντινή αρχίζει την επανάσταση της κατά της Ισπανίας.
1813: Ο επικεφαλής πολλών κινημάτων για την ανεξαρτησία της Λατινικής Αμερικής, Σιμόν Μπολιβάρ, ηγείται της εισβολής στη Μερίντα της Βενεζουέλας και ανακηρύσσεται από το λαό της χώρας “Απελευθερωτής” καθώς τους ελευθέρωσε από τον Ισπανό κατακτητή
1832: Στο Συνέδριο του Λονδίνου αναγνωρίζεται το πρώτο Βασίλειο της Ελλάδος.
1844: Ο Σάμιουελ Μορς παρουσιάζει την εφεύρεση του, τον τηλέγραφο, ενώπιον μελών του αμερικανικού Κογκρέσου στέλνοντας το πρώτο τηλεγράφημα από την Ουάσιγκτον στη Βαλτιμόρη.
1878: Ο Σ.Α. Πάρκερ από το Χάρβαρντ κερδίζει τον πρώτο αμερικάνικο ποδηλατικό γύρο στο Μπίκον Παρκ της Βοστόνης.
1881: Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Τουρκίας, Αγγλίας και Γαλλίας, σύμφωνα με την οποία η Θεσσαλία και η Άρτα προσαρτώνται στην Ελλάδα.
1883: Στις ΗΠΑ, παραδίδεται στην κυκλοφορία η γέφυρα του Μπρούκλιν, αποκτώντας τον τίτλο της μεγαλύτερης κρεμαστής γέφυρας της εποχής της. Η ανέγερση της διήρκεσε 14 χρόνια.
1886: Λήγει ο αποκλεισμός των ελληνικών παραλίων από τους στόλους Αγγλίας και Ρωσίας, που είχε επιβληθεί στις 26 Απριλίου. Αιτία του αποκλεισμού ήταν η άρνηση της κυβέρνησης Θεόδωρου Δηλιγιάννη να διατάξει αποστράτευση και να σταματήσει τις πολεμικές προετοιμασίες κατά της Τουρκίας.
1895: Ο θεατρικός συγγραφέας Όσκαρ Γουάιλντ καταδικάζεται σε δύο χρόνια καταναγκαστικής εργασίας για το ηθικό παράπτωμα της ομοφυλοφιλίας.
1886: Λήγει ο αποκλεισμός των ελληνικών παραλίων από τους στόλους Αγγλίας και Ρωσίας, που είχε επιβληθεί στις 26 Απριλίου. Αιτία του αποκλεισμού ήταν η άρνηση της κυβέρνησης Θεόδωρου Δηλιγιάννη να διατάξει αποστράτευση και να σταματήσει τις πολεμικές προετοιμασίες κατά της Τουρκίας.
1902: Αφηνιάζουν τα άλογα της άμαξας του δημάρχου Μερκούρη, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν ο ίδιος και ο αμαξηλάτης του.
1903: Ο 31χρονος Μαρσέλ Ρενώ και ο συνοδηγός του Βολτιέ σκοτώνονται κατά τη διάρκεια του αγώνα Παρίσι-Μαδρίτη. Το δυστύχημα αυτό οδηγεί σε ματαίωση του αγώνα μετά τη λήξη του πρώτου σκέλους της διαδρομής Παρίσι-Μπορντό, σηματοδοτώντας το τέλος της εποχής των αυτοκινητικών αγώνων από πόλη σε πόλη. Οι γνωστοί ως "Αγώνες του Παρισιού" διοργανώθηκαν για πρώτη φορά το 1897 με στόχο την παρουσίαση των νέων αυτοκινήτων στο κοινό.
1915: Η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Αυστροουγγαρία.
1915: O Τόμας Έντισον παρουσιάζει τη εφεύρεσή του, που καταγράφει τις τηλεφωνικές συνομιλίες.
1917: Συμμαχικός αποκλεισμός της Αθήνας. Ο γάλλος τέως υπουργός Εξωτερικών, Σελεστέν Ζονάρ, φτάνει στον Πειραιά επικεφαλής του στόλου της Αντάντ, αποβιβάζει αγήματα στην ελληνική πρωτεύουσα, εξορίζει στην Κορσική μέλη της κυβέρνησης και πολλούς βασιλόφρονες πολιτικούς (Ιωάννης Μεταξάς, Δημήτριος Γούναρης, Σπύρος και Σταμάτης Μερκούρης) και απαιτεί την παραίτηση από τον θρόνο του Κωνσταντίνου, που δέχεται να μεταβεί στην Ελβετία.
1919: Πραγματοποιείται στην Αθήνα το πρώτο συνέδριο του Εθνικού Συμβουλίου του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ).
1921: Ξεκινάει στις ΗΠΑ η δίκη των Ιταλών μεταναστών αναρχικών, Νικόλα Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι με τις κατηγορίες του φόνου και της κλοπής, παρά την απουσία ισχυρών αποδείξεων και χωρίς να ληφθούν υπόψη μαρτυρίες που τους αθώωναν. Συνελήφθησαν στις 5 Μαΐου του 1920 έχοντας στα ρούχα τους αναρχικά φυλλάδια και δύο όπλα. Στη συνέχεια βρέθηκαν να κατηγορούνται για τη δολοφονία ενός ταμία και του φύλακα του εργοστασίου υποδημάτων Σλέιτερ & Μόριλ, οι οποίοι μετέφεραν δύο κουτιά με εισπράξεις σε κεντρικό δρόμο προαστίου της Βοστώνης. Μετά από τρεις ακροάσεις, καταδικάστηκαν στην εσχάτη των ποινών το 1921 παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε κανένα ακράδαντο αποδεικτικό στοιχείο εις βάρος τους.
1922: Κυβερνητικές αλλαγές στην ελληνική κυβέρνηση προκαλούν αμηχανία για την τύχη της χώρας.
1923: Ιδρύεται στο Αμβούργο η Σοσιαλιστική Διεθνής Νέων.
1929: Η ταινία "The Cocoanuts" το πρώτο φιλμ των αδελφών Μαρξ κάνει πρεμιέρα στο Ριάλτο Θίατερ του Λος Άντζελες.
1930: Προσγειώνεται στο Ντάργουιν η Αμι Τζόνσον, η πρώτη γυναίκα αεροπόρος, που πραγματοποιεί μόνη της πτήση 11.000 μιλίων από την Αγγλία στην Αυστραλία.
1930: Ανακαλύπτεται ο ένατος πλανήτης και παίρνει το όνομα «Πλούτωνας».
1931: Γίνονται τα εγκαίνια του νέου Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών στο μέγαρο της "Δουκίσσης Πλακεντίας".
1939: Οι πολύ χαμηλές τιμές στα προϊόντα συμβάλουν στην επιτυχία του θεσμού των λαϊκών αγορών στην Αθήνα.
1940: Ο Ιγκορ Σικόρσκι πραγματοποιεί για πρώτη φορά επιτυχημένη πτήση με ελικόπτερο που φέρει μόνο έναν έλικα.
1942: Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου οι Σοβιετικοί εγκαταλείπουν τη χερσόνησο Κερτς, μετά από αντίσταση 15 ημερών.
1943: Το στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί, Άουσβιτς, αποκτά νέο γιατρό. Πρόκειται για τον 32χρονο Δρ Τζόζεφ Μένγκελε, που θα μείνει στην ιστορία ως ο "Άγγελος του Θανάτου".
1944: Στη Συρία, διαδηλωτές κατεβαίνουν στους δρόμους της Δαμασκού για να διαμαρτυρηθούν για τις φήμες σχετικά με την κατάργηση του φερετζέ.
1954: Ιδρύεται η γερμανική αεροπορική εταιρεία Lufthansa.
1955: Στην Κύπρο, γίνεται απόπειρα δολοφονίας κατά του κυβερνήτη σερ Ρόμπερτ Αρμιτέιτζ με βόμβα που τοποθετούν άνδρες της ΕΟΚΑ κάτω από το κάθισμά του στον κινηματογράφο. Η βόμβα εξερράγη λίγο μετά την αναχώρησή του. Επικηρύχθηκαν οι Γρίβας-Διγενής (10.000 λίρες) και Γρηγόρης Αυξεντίου (5.000 λίρες).
1956: Στο Λουγκάνο της Ελβετίας διοργανώνεται ο πρώτος ευρωπαϊκός διαγωνισμός τραγουδιού, Eurovision. Ο διαγωνισμός διεξήχθη στα πρότυπα του Μουσικού Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο με τη συμμετοχή επτά κρατών: Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Ελβετία.
1961: Η Κύπρος γίνεται το 14ο μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης.
1962: Η διαστημική κάψουλα Aurora 7 στην οποία επιβαίνει ο Αμερικανός αστροναύτης Σκοτ Κάρπεντερ μπαίνει σε τροχιά και κάνει επτά φορές το γύρω της Γης.
1964: Οι πιο αιματηρές ταραχές, που ξεσπούν ποτέ κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα γίνονται στη Λίμα μεταξύ του ματς Αργεντινής και Περού για τα προκριματικά του Ολυμπιακού Τουρνουά, όταν ο διαιτητής ακυρώνει γκολ της ομάδας του Περού. Οι νεκροί ανέρχονται στους 300 και οι τραυματίες τους 650.
1968: Φοιτητές βάζουν φωτιά στο Χρηματιστήριο του Παρισιού.
1969: Τίθεται σε λειτουργία η πρώτη μονάδα του υδροηλεκτρικού έργου Καστρακίου, ισχύος 80.000 κιλοβάτ.
1970: Δραματικά γεγονότα σημειώνονται στην Κύπρο, όταν 100 προσωπιδοφόροι λεηλατούν αποθήκη οπλισμού.
1980: Η Κυβέρνηση Ράλλη παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή.
1981: Τα αποτελέσματα των κυπριακών εκλογών είναι: ΑΚΕΛ 32,86%, ΔΗΣΥ 31,85%, ΔΗΚΟ 19,69%.
1982: Τα ιρακινά στρατεύματα υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν το λιμάνι Χοραμσάρ, στα νότια του Ιράν, το οποίο είχαν καταλάβει πριν από 20 μήνες.
1989: Σε απεργία πείνας κατεβαίνει ο Μανόλης Γλέζος έξω από την ΕΡΤ, διαμαρτυρόμενος για την άνιση κατανομή του τηλεοπτικού χρόνου στα κόμματα, ενόψει των εκλογών.
1990: Η Μίλαν κατακτά το τέταρτό της Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης νικώντας τη Μπενφίκα με 1-0.
1991: Στην Ινδία, αποτεφρώνεται η σορός του δολοφονηθέντος πρωθυπουργού Ρατζίβ Γκάντι.
1992: Ο Ολυμπιακός μετά από 22 χρόνια νικάει τον ΠΑΟΚ με 2-1 μέσα στην Τούμπα για το πρωτάθλημα.
1993: Δυο χρόνια μετά το τέλος του πολέμου με την Αιθιοπία, η Δημοκρατία της Ερυθραίας κηρύσσει και επίσημα την ανεξαρτησία της.
1994: Την παραπομπή του τέως πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στο Ειδικό Δικαστήριο για την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών, εισηγούνται βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ.
1994: Τέσσερις άνδρες καταδικάζονται σε 240 χρόνια φυλάκισης για τη βομβιστική επίθεση στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Νέας Υόρκης, το 1993.
1995: Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Κανών, θετικότατη είναι η απήχηση, που έχει η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου "Το βλέμμα του Οδυσσέα", στους κριτικούς και στο κοινό.
1996: Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης της Λάρισας και το Αρχαιολογικό και Βυζαντινό Μουσείο της πόλης, εγκαινιάζει ο υπουργός Πολιτισμού Σταύρος Μπένος.
1997: Στην Ινδονησία, συνεχίζονται οι ταραχές ενόψει των εκλογών.
1998: Ο ΠΑΟ ανακηρύσσεται πρωταθλητής Ελλάδος στο μπάσκετ μετά από 14 χρόνια νικώντας τον ΠΑΟΚ με 68-58 στον 5ο τελικό των playoffs. Ο Predrag Stojakovic αποχαιρετά τον ΠΑΟΚ και μετακομίζει στους Sacramento Kings αποκτώντας τον τίτλο του πρώτου "Έλληνα" που θα παίξει στο ΝΒΑ.
1998: Ο Χρυσός Φοίνικας του 51ου Διεθνούς Φεστιβάλ των Καννών απονέμεται στον κορυφαίο έλληνα σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο για την ταινία του «Μία αιωνιότητα, μία ημέρα». Το βραβείο αποτελεί τη μεγαλύτερη διάκριση για τον ελληνικό κινηματογράφο.
1999: Ο Γερμανός επιθετικός Γιούργκεν Κλίνσμαν αποσύρεται από την ενεργό δράση στο στάδιο Γκότλιμπ - Νταίμλερ όπου πρωτοεμφανίστηκε με τον αγώνα All Stars- Μικτή Στουτγκάρδης όπου τον τιμούν πολλά μεγάλα ονόματα (Gullit, Voeller, Koeller, Beckenbauer, Vogts, Boris Becker κ.α.).
2000: Η Ρεάλ Μαδρίτης νικά την Βαλένθια με 3-0 στον ισπανικό τελικό του Champions League και κατακτά τον 8ο της ευρωπαϊκό τίτλο.
2000: Τα ισραηλινά στρατεύματα αποχωρούν από το νότιο Λίβανο μετά από κατοχή 22 ετών.
2001: Ο 15-χρονος Τεμπα Τσχέρι, οδηγός ορειβατικής αποστολής γίνεται ο νεότερος άνθρωπος, που πατά την κορυφή του Έβερεστ.
2001: Απίστευτη τραγωδία στο Ισραήλ όταν καταρρέει μέρος του τρίτου ορόφου κτιρίου όπου γίνεται γαμήλια δεξίωση. 23 άτομα σκοτώνονται και 380 τραυματίζονται.
2004: Το καθεστώς της Βορείου Κορέας απαγορεύει τα κινητά τηλέφωνα.
2008: Δολοφονείται έξω από ένα μπαρ με μαχαίρι ο 18χρονος Βρετανός ηθοποιός, Ρομπ Νοξ που έγινε γνωστός για τη συμμετοχή του σε δύο ταινίες του Χάρι Πότερ.
Γεννήσεις σαν σήμερα
15 π.Χ. - Γερμανικός, Ρωμαίος στρατηγός.
1494 - Τζάκοπο Ποντόρμο, Ιταλός ζωγράφος.
1686 - Ντάνιελ Γκάμπριελ Φαρενάιτ, Γερμανός φυσικός και εφευρέτης.
1743 - Ζαν Πολ Μαρά, Γάλλος επαναστάτης.
1803 - Σαρλ Λουσιέν Βοναπάρτης, Γάλλος φυσιοδίφης και ορνιθολόγος.
1819 - Βικτωρία, βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου.
1854 - Πρίγκιπας Λουδοβίκος του Μπάττενμπεργκ.
1875 - Ρόμπερτ Γκάρετ, Αμερικανός αθλητής.
1883 - Έλσα Μάξγουελ, Αμερικανίδα δημοσιογράφος.
1900 - Εντουάρντο Ντε Φιλίππο, Ιταλός ηθοποιός και σεναριογράφος.
1905 - Μιχαήλ Σόλοχοφ, Ρώσος συγγραφέας.
1906 - Χάρρυ Χ. Χες, Αμερικανός γεωλόγος.
1907 - Αλεξάντερ Γκιράρντ, Αμερικανός αρχιτέκτονας και σχεδιαστής εσωτερικών χώρων.
1924 - Αλέξης Πάρνης, Έλληνας συγγραφέας.
1928 - Άντριαν Φρούτιγκερ, Ελβετός σχεδιαστής γραμματοσειρών.
1931 - Γιάνι Μπάσο, Ιταλός σαξοφωνίστας.
1938 - Μαξ Ρόμαν, Έλληνας κινηματογραφικός παραγωγός.
1940 - Γιόζεφ Μπρόντσκι, Ρώσος ποιητής.
1941 - Μπομπ Ντίλαν, Αμερικανός τραγουδοποιός.
1942 - Χάνου Μίκολα, Φινλανδός οδηγός αγώνων.
1945 - Πρισίλα Πρίσλεϋ, Αμερικανίδα ηθοποιός και επιχειρηματίας.
1945 - Ντρις Ζετού, Μαροκινός πολιτικός.
1946 - Ιρένα Σεβίνσκα, Πολωνέζα αθλήτρια.
1946 - Τανσού Τσιλέρ, Τουρκάλα πολιτικός.
1966 - Ερίκ Καντονά, Γάλλος ποδοσφαιριστής.
1967 - Ντέινα Άσμπρουκ, Αμερικανός ηθοποιός.
1973 - Ρουσλάνα, Ουκρανή τραγουδίστρια.
1975 - Γιάννης Γκούμας, Έλληνας ποδοσφαιριστής.
1978 - Ντ' Άντζελο Ντινέρο, Αμερικανός παλαιστής.
1979 - Τρέισι Μακ Γκρέιντι, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής.
1986 - Γιάννης Κοντοές, Έλληνας ποδοσφαιριστής.
Θάνατοι σαν σήμερα
1153 - Δαυίδ Α', βασιλιάς της Σκωτίας.
1543 - Μικολάι Κόπερνικ, Νικόλαος Κοπέρνικος η ελληνική εκδοχή του ονόματός του, πολωνός αστρονόμος, που εισηγήθηκε τη θεωρία του ηλιοκεντρικού συστήματος. (Γεν. 19/2/1473)
1632 - Ρόμπερτ Χιουζ, Άγγλος μαθηματικός και γεωγράφος.
1883 – Αμπντ Ελ Κάντερ, Αλγερινός εμίρης, εθνικός ήρωας και θεμελιωτής του κράτους της Αλγερίας. Οργάνωσε πολιτικά και διοικητικά το κράτος του και ήταν ο γενικός αρχηγός στους πολέμους των Αλγερινών κατά των Γάλλων για την ανεξαρτησία τους.
1903 – Ο 31χρονος Μαρσέλ Ρενώ και ο συνοδηγός του Βολτιέ σκοτώνονται κατά τη διάρκεια του αγώνα Παρίσι-Μαδρίτη.
1922 – Κοσμάς Δουμπιώτης, στρατηγός.
1924 - Τσαρλς Τάουνσεντ, Άγγλος στρατηγός.
1963 - Έλμορ Τζέιμς, Αμερικανός τραγουδοποιός και κιθαρίστας.
1964 - Τάσος Κουλαμπάς, Έλληνας συνδικαλιστής και πολιτικός.
1969 - Παντελεήμων, επίσκοπος Αργυροκάστρου.
1974 - Ντιουκ Έλινγκτον, Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας.
1980 - Ιωάννης Σ. Αλεξάκης, Έλληνας στρατηγός.
1984 - Βινς Μακμάν Sr., Αμερικανός επιχειρηματίας.
1995 - Χάρολντ Ουίλσον, Άγγλος πολιτικός.
2001 - Μαργαρίτα Λυμπεράκη, ελληνίδα πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας. (Γεν. 1919)
2001 – Χαβιέ Ουρουτσικοϊτσέα, χάνει τη ζωή του σε τροχαίο ατύχημα ο 49χρονος τερματοφύλακας της Ρεάλ Σοσιεδάδ και της Μπαρτσελόνα στη δεκαετία του ’80.
2005 - Μιχάλης Κούσης, Έλληνας αθλητής.
2010 – Πολ Γκρέι, Αμερικανός μπασίστας του Χέβι Μέταλ συγκροτήματος Slipknot.