DIASKEDASI.INFO

Διοκλητιανός, ρωμαίος αυτοκράτορας

Ο Διοκλητιανός ή Διοκλής ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 284 έως το 305. (Gaius Aurelius Valerius Diocletianus, 22 Δεκεμβρίου 244 - 3 Δεκεμβρίου 311)

Γεννημένος σε μία ταπεινή οικογένεια στη ρωμαϊκή επαρχία της Δαλματίας, ο Διοκλητιανός αναρριχήθηκε στη στρατιωτική ιεραρχία και έγινε διοικητής του ιππικού του αυτοκράτορα Κάρου.

Μετά το θάνατο του Κάρου και του γιου του, Νουμεριανού, σε εκστρατεία στην Περσία, ο Διοκλητιανός ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας. Ο τίτλος διεκδικήθηκε επίσης από τον άλλον επιζώντα γιο του Κάρου, τον Καρίνο, αλλά ο Διοκλητιανός τον νίκησε στη μάχη του Μάργου. Η βασιλεία του Διοκλητιανού σταθεροποίησε την αυτοκρατορία και σηματοδότησε το τέλος της κρίσης του 3ου αιώνα.

Στον στρατό ο Διοκλητιανός διακρίθηκε για την εξαιρετική νοημοσύνη του και έφτασε μέχρι το αξίωμα του υπάτου. Όταν δολοφονήθηκε ο αυτοκράτορας Νουμεριανός το έτος 284, οι στρατηγοί ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Διοκλητιανό.

Κατά την πρώτη περίοδο της βασιλείας του (285 - 293), ο Διοκλητιανός προσέλαβε ως συνάρχοντα τον Μαξιμιανό, επειδή ένας μόνο άρχοντας δεν επαρκούσε για τις ανάγκες της απέραντης αυτοκρατορίας. Ο Μαξιμιανός ήταν γενναίος στρατηγός και καταγόταν από την Πανονία. Ανάλαβε τη διοίκηση της Δύσης, ενώ ο Διοκλητιανός κυβερνούσε την Ανατολή.

Στη δεύτερη περίοδο της βασιλείας του, ο Διοκλητιανός καθιέρωσε το σύστημα της τετραρχίας. Δηλαδή προσέλαβε ακόμη δύο βοηθούς και συνάρχοντες που είχαν τον τίτλο του Καίσαρα. Ο Διοκλητιανός είχε βοηθό τον Γαλέριο και ο Μαξιμιανός τον Κωνστάντιο Χλωρό.

Ο Κωνστάντιος κυβερνούσε τη Γαλατία, Ισπανία, Βρετανία με πρωτεύουσα τη γαλατική πόλη Τρεβήρους, ο Μαξιμιανός την υπόλοιπη Δύση με πρωτεύουσα το Μιλάνο, ο Γαλέριος τη βαλκανική χερσόνησο με πρωτεύουσα το Σίρμιο της Σερβίας και ο Διοκλητιανός την υπόλοιπη Ανατολή με πρωτεύουσα τη Νικομήδεια της Βιθυνίας, της οποίας την ανοικοδόμηση επιτήρησε ο ίδιος.

Ο Διοκλητιανός έκανε πολλές μεταβολές στη διοίκηση: Το πολίτευμα έγινε απόλυτη μοναρχία. Ο αριθμός των υπαλλήλων αυξήθηκε. Οι βάρβαροι κατέλαβαν σημαντική θέση στον στρατό και την πολιτεία. Το πρόσωπο του αυτοκράτορα ήταν ιερό και οι υπήκοοι έπρεπε να του αποδίδουν λατρεία. Εξαπέλυσε δριμείς διωγμούς κατά του Χριστιανισμού και του Μανιχαϊσμού.

Το 303, μόλις ξέσπασαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών, το παλάτι του πυρπολήθηκε και ο εμπρησμός αποδόθηκε στους χριστιανούς. Σε αντίποινα κατεδαφίστηκε ο καθεδρικός ναός.

Το 305 ο Διοκλητιανός παραιτήθηκε και αποσύρθηκε στο ανάκτορό του στο Σπάλαθο της Δαλματίας, όπου πέθανε μετά από 8 έτη.