DIASKEDASI.INFO

Βόλφγκανγκ Βάγκνερ

Ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ ήταν Γερμανός σκηνοθέτης και παραγωγός παραστάσεων όπερας. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο διευθυντής του Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ, μία θέση που κατείχε αρχικώς από κοινού με τον αδελφό του Βίλαντ από το 1951, μέχρι τον θάνατο του τελευταίου το 1966. (Wolfgang Wagner, 30 Αυγούστου 1919 – 21 Μαρτίου 2010)

Από τότε ο Βόλφγκανγκ είχε τον πλήρη έλεγχο του φεστιβάλ, μέχρι την αποχώρησή του το 2008, παρότι πολλές από τις παραγωγές που ανέθεσε δέχθηκαν σφοδρή κριτική στην εποχή τους. Ταλαιπωρήθηκε επίσης από οικογενειακές συγκρούσεις για πολλά χρόνια. Ο Βόλφγκανγκ ήταν γιος του Ζίγκφριντ Βάγκνερ, εγγονός του διάσημου ιδρυτή του φεστιβάλ, του συνθέτη όπερας Ρίχαρντ Βάγκνερ, και δισέγγονος του Φραντς Λιστ.

Η μητέρα του, η Γουίνιφρεντ Βάγκνερ, ήταν Αγγλίδα. Ο Βόλφγκανγκ γεννήθηκε στο Βάνφρηντ, το οικογενειακό σπίτι των Βάγκνερ στο Μπαϊρόιτ της Βαυαρίας. Εκτός του Βίλαντ, είχε και μία μεγαλύτερη αδελφή, τη Φρήντελιντ (1918–1991), και μία μικρότερη, τη Βερένα Βάγκνερ-Λάφερεντς (γενν. 1920).

Σε ηλικία 4 ετών ο Βόλφγκανγκ συνάντησε για πρώτη φορά τον Αδόλφο Χίτλερ. Ο Χίτλερ ήταν θαυμαστής της μουσικής του Ρίχαρντ Βάγκνερ, προσωπικός φίλος των γονέων του Βόλφγκανγκ και τα παιδιά της οικογένειας τον αποκαλούσαν «θείο Αδόλφο» ή «θείο Βολφ» (το υποκοριστικό του). Αφότου έγινε καγκελάριος, το 1933, ο Χίτλερ επιδαψίλευσε πολλά προνόμια στην οικογένεια. Ο ίδιος ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ υπήρξε μέλος της Χιτλερικής Νεολαίας, αλλά δεν έγινε ποτέ μέλος του Ναζιστικού Κόμματος. Κατάχθηκε κανονικά στον γερμανικό στρατό ως απλός στρατιώτης το 1939, αλλά κατά την εισβολή στην Πολωνία τραυματίσθηκε σοβαρά στον βραχίονα και απαλλάχθηκε οριστικά από το στράτευμα για ιατρικούς λόγους τον Ιούνιο του 1940 (ο Χίτλερ τον επισκέφθηκε στο νοσοκομείο).

Ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ νυμφεύθηκε δύο φορές, την Ε. Ντρέξελ (1919–2002) και την Γκούντρουν Μακ (1944–2007), και απέκτησε τρία τέκνα: την Εύα (γενν. 1945), τον Γκότφρηντ (γενν. 1947) και την Καταρίνα (γενν. 1978).

Το έργο του
Ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ εργάσθηκε σκληρά μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Βίλαντ μετά την ήττα της Γερμανίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, για την «ανάσταση» του Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ, πράγμα που πέτυχαν το 1951. Από τότε το Φεστιβάλ διεξάγεται ετησίως χωρίς διακοπή. Μετά τον θάνατο του Βίλαντ το 1966 ο Βόλφγκανγκ έμεινε ο μοναδικός διευθυντής του και έκανε εκτεταμένες ανακαινίσεις στο διάσημο κτήριο της όπερας, το Bayreuth Festspielhaus.

Οι παραγωγές όπερας του Βόλφγκανγκ στο Μπαϊρόιτ δεν ετύγχαναν τόσο ευνοϊκών κριτικών, όσο αυτές του αδελφού του. Και οι δύο πάντως ευνοούσαν τη μοντέρνα, μινιμαλιστική σκηνοθεσία των έργων του παππού τους. Ως διευθυντής του Φεστιβάλ, ο Βόλφγκανγκ ανέθετε παραγωγές σε πολλούς φιλοξενούμενους παραγωγούς. Για πολλές από τις καινοτόμες και ρηξικέλευθες παραστάσεις τους υπήρξαν έντονες διαμαρτυρίες, όπως π.χ. για την παραγωγή το 1976 του «Κύκλου του Δαχτυλιδιού» από τον Πατρίς Σερώ. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, περιόρισε το ρεπερτόριο του φεστιβάλ στις 10 τελευταίες όπερες του παππού του, που συναποτελούν τον λεγόμενο «Κανόνα του Μπαϊρόιτ».

Ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ επικρίθηκε για την αυταρχικότητά του ως παραγωγός και διευθυντής του Φεστιβάλ, ακόμα και από μέλη της οικογένειάς του. Παρά τις κριτικές πάντως, βοήθησε στο να γίνει το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στον κόσμο της όπερας: Το 2007, λίγο πριν την αποχώρησή του, υπήρχε κατάλογος αναμονής για εισιτήρια που έφθανε τα δέκα χρόνια.

Το 1994 ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ προσκάλεσε τον σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτσοκ να δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ για το Φεστιβάλ, το οποίο κυκλοφόρησε υπό τον τίτλο Die Verwandlung der Welt in Musik (= «Η μεταμόρφωση του Κόσμου σε Μουσική»).

Πληροφορίες: el.wikipedia.org